Του Λεωνίδα Σ. Μπλαβέρη
Ευθύς εξ αρχής πρέπει να διευκρινισθούν τρία πράγματα: Πρώτον, ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) στηρίζονται σε σχέδια για ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ θέμα. Από το ευτυχέστερο και ευνοϊκότερο σενάριο, μέχρι το χειρότερο. “The worst case scenario”, που λένε και στο χωριό μου.
Δεύτερον, οι ετοιμότητες είναι και αυτές συνυφασμένες με τις Ένοπλες Δυνάμεις. Στην Πολεμική Αεροπορία υπάρχουν ετοιμότητες αναλόγως του κάθε πτητικού μέσου της. Στις ΕΔ υπάρχουν ετοιμότητες αναλόγως των καιρικών συνθηκών. Για παράδειγμα: Προβλέπει η ΕΜΥ επιδείνωση του καιρού, οι ΕΔ ετοιμάζουν ομάδες «Δευκαλίων» του σχεδίου «Ξενοκράτης» και πάει λέγοντας.
Τρίτο, το ενδεχόμενο περιπτώσεως απεγκλωβισμού πολιτών από περιοχή κρίσεως ή πολέμου είναι ένα σενάριο για το οποίο οι ΕΔ έχουν ΕΝΑ σχέδιο. Το σχέδιο «Κόσμος». Αυτή είναι η γενική ονομασία του,που από κει και πέρα προσαρμόζεται ανά περίπτωση, ανά χώρα, ανά περιστατικό.
Ενδεικτικώς σημειώνουμε ότι οι ΕΔ αποτέλεσαν στο παρελθόν τον εκτελεστικό βραχίονα εκτελέσεως τεσσάρων τουλάχιστον αποστολών την τελευταία 30ετία. Έχουμε και λέμε:
• 1993, επιχείρηση «Χρυσόμαλλον Δέρας», για απεγκλωβισμό των Ελλήνων από το Σοχούμι της Γεωργίας, από άνδρες της τότε Μονάδος Υποβρυχίων Καταστροφών (ΜΥΚ) του Πολεμικού Ναυτικού, οχηματαγωγό του Εμπορικού Ναυτικού, υπό την τακτική Διοίκηση του αείμνηστου τότε Πλοιάρχου Ντερτιλή ΠΝ.
• 1997, επιχείρηση «Κοσμάς ο Αιτωλός» για τον απεγκλωβισμό Ελλήνων και Κινέζων πολιτών από την σπαρασσόμενη τότε με επεισόδια και ταραχές Αλβανία, με πολεμικά σκάφη και βατραχανθρώπους του Π.Ν.
• 2006, επιχείρηση «Κέδρος» για την απομάκρυνση Ελλήνων, Κυπρίων και άλλων Ευρωπαίων από τον Λίβανο με αρματαγωγά του Π.Ν.
• 2014, επιχείρηση «Αγήνωρ» στη Λιβύη, για την απομάκρυνση Ελλήνων και Κινέζων πολιτών από τη σπαρασσόμενη από τον Εμφύλιο Λιβύη, με μία ελληνική φρεγάτα και βατραχανθρώπους του Π.Ν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τότε τακτικός Διοικητής της επιχειρήσεως, ήταν με τον βαθμό του Πλοιάρχου, ο σημερινός Αρχηγός Στόλου Αντιναύαρχος Δημήτριος – Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ, ενώ ο τότε ναυτικός διοικητής του λιμανιού και ο σύνδεσμος μεταξύ των λιβυκών αρχών και του ΠΝ ήταν δύο αξιωματικοί (πλοίαρχος και ανθυποπλοίαρχος) που ήταν Λίβυοι, μέλη του Λιβυκού Ναυτικού, αλλά απόφοιτοι της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και αμφότεροι άριστοι γνώστες της ελληνικής γλώσσας.
• Στη δεκαετία του ’60 είχαμε την απομάκρυνση Ελλήνων από το σπαρασσόμενο με Εμφύλιο πόλεμο Κονγκό (νυν Ζαΐρ) με την εκεί αποστολή δύο μεταφορικών αεροσκαφών C-47 Dakota της Πολεμικής Αεροπορίας (τότε Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας).
Βλέπουμε λοιπόν ότι στο παρελθόν, επανειλημμένα, οι Ελληνικές ΕΔ έχουν σχεδιάσει και υλοποιήσει σχέδια απομακρύνσεως Ελλήνων και υπηκόων άλλων χωρών από προβληματικές περιοχές. Επομένως, εμπειρία και σχέδια υπάρχουν.
Αυτό που πάντα απαιτείται να έχει προηγηθεί είναι η πολιτικό/διπλωματική διευθέτηση και προγραμματισμός της όλης επιχειρήσεως, καθώς και οι απαραίτητες συνεννοήσεις, για να μπορούν στη συνέχεια να ενεργοποιηθούν οι ΕΔ.
Στην περίπτωση του εμφυλίου στο Σουδάν, που ήδη διανύει την έκτη μέρα των συγκρούσεων, το Υπουργείο Εξωτερικών έχει ενεργοποιηθεί από την πρώτη στιγμή, ενεργοποιώντας τη σχετική Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων του Υπουργείου, καθώς δεν υπάρχει ελληνική πρεσβεία στην πρωτεύουσα Χαρτούμ, αλλά πρεσβευτής εκεί είναι ο διαπιστευμένος στο Κάϊρο Έλλην Πρέσβης!
Επίσης, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επικοινώνησε με τον Μητροπολίτη Νουβίας κ.κ Σάββα και ενημερώθηκε για την κατάσταση στο Σουδάν καθώς και για τους Έλληνες που είναι αποκλεισμένοι στη Μητρόπολη του Χαρτούμ. Από την πλευρά του ο κ.Μητσοτάκης διαβεβαίωσε τον Μητροπολίτη Νουβίας ότι η ελληνική πολιτεία βρίσκεται στο πλευρό των Ελλήνων του Σουδάν και ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να τους συνδράμει και να φροντίσει για τον απεγκλωβισμό τους μόλις το επιτρέψει η κατάσταση ασφαλείας (Σ.Σ.: η επισήμανση δική μας), σε συνεννόηση και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Από την πλευρά του ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με ανάρτησή του στο τουίτερ σημείωσε: «Υπό το φως των ανωτέρω, συζητήθηκαν επίσης: 1)Πιθανή συνεργασία σε ενδεχόμενη επιχείρηση απεγκλωβισμού, συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων ομογενών μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες…» (Σ.Σ.: επίσης δική μας η υπογράμμιση).
Εξάλλου δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας η ανεπιτυχής (ευτυχώς χωρίς την παραμικρή απώλεια ή άλλη δυσάρεστη εξέλιξη) προσπάθεια της Γερμανίας να απομακρύνει τους δικούς της υπηκόους, στέλνοντας δύο γιγαντιαία μεταφορικά αεροσκάφη Airbus A400M, που προσγειώθηκαν για ανεφοδιασμό στο Ηράκλειο, χωρίς όμως να καταφέρουν να προσγειωθούν στο διεθνές αεροδρόμιο του Χαρτούμ, με αποτέλεσμα να επιστρέψουν άπραγοι στη βάση τους στη Γερμανία.
Επομένως, και συμφώνως με ανώτατες στρατιωτικές πηγές, αυτή τη στιγμή υπάρχουν σε ετοιμότητα οι απαραίτητες δυνάμεις για να συμμετάσχουν στην επιχείρηση, όποτε αυτό συμφωνηθεί από το ΥΠΕΞ που θα ενημερώσει σχετικώς το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης και μέσω αυτού το ΓΕΕΘΑ που έχει βεβαίως τον επιχειρησιακό σχεδιασμό και συντονισμό της όλης επιχειρήσεως, όποτε και αν διαταχθεί αυτή.
Λεπτομέρειες των σχεδίων δεν δίδονται στη δημοσιότητα (και ΟΡΘΩΣ), για προφανείς λόγους ασφαλείας. Ωστόσο τονίζεται με έμφαση ότι έχει «δεσμευτεί» ένα μεταφορικό αεροσκάφος C-130H, που δεν αναλαμβάνει άλλη πτήση μέχρις ότου να τελειώσει το όλο ζήτημα και είναι μαζί με το πλήρωμά του και την ομάδα ασφαλείας του στο Χαρτούμ, σε ετοιμότητα, ενώ και η ελληνική φρεγάτα που συμμετέχει στην επιχείρηση του ΟΗΕ UNIFIL στα ανοικτά του Λιβάνου, έχει και εκείνη ετοιμότητα να πλεύσει άμεσα προς τη διώρυγα του Σουέζ για να δράσει αναλόγως του σχεδιασμού που θα επιλεγεί.