Η οδηγία για την προσωρινή προστασία είναι απίθανο να ενεργοποιηθεί για την τρέχουσα μεταναστευτική κρίση στην κεντρική Μεσόγειο, δήλωσε τη Δευτέρα (21 Νοεμβρίου) η Επίτροπος της ΕΕ Ίλβα Γιόχανσον.
Η οδηγία της ΕΕ, η οποία εγκρίθηκε το 2001, παρέχει άμεση προσωρινή πρόσβαση σε μια σειρά κοινωνικών υπηρεσιών και ελεύθερη κυκλοφορία για όσους δεν μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους σε περίπτωση «μαζικής εισροής».
Ο αριθμός των αφίξεων μέσω της οδού της Μεσογείου έχει διπλασιαστεί από το 2021, δήλωσε η Επιτροπή. Η διαδρομή αυτή θεωρείται μία από τις πιο επικίνδυνες στον κόσμο και η πιο στοχοποιημένη από τους διακινητές ανθρώπων.
Ωστόσο, η Γιόχανσον, η οποία υπήρξε βασικό στέλεχος στην ανάπτυξη του Νέου Συμφώνου της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο, δήλωσε ότι η οδηγία για την προσωρινή προστασία είναι «πολύ ιδιαίτερη».
«Δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ μέχρι σήμερα. Είναι φυσικά για πολύ ειδικές καταστάσεις, όπως αυτή που έχουμε αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία. Δεν μπορώ πραγματικά να δω ότι χρησιμοποιείται για όλα τα διαφορετικά είδη καταστάσεων», δήλωσε η Επίτροπος.
Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι οι αξιωματούχοι της ΕΕ με μια τέτοια αυστηρότητα. Ο νομοθέτης της ΕΕ Χουάν Φερνάντο Λόπεζ Αγκιλάρ δήλωσε σε συνέντευξη στη EURACTIV ότι η οδηγία θα έπρεπε να είχε ενεργοποιηθεί για άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η προσφυγική κρίση του 2015 και η κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν το καλοκαίρι του 2021.
Το σχέδιο δράσης της Επιτροπής
Τα σχόλια της Επιτρόπου Γιόχανσον έγιναν στο πλαίσιο συνεδρίασης για την παρουσίαση του σχεδίου δράσης της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης στην κεντρική Μεσόγειο.
Η κατάσταση στη Μεσόγειο χαρακτηρίζεται από την Γιόχανσον ως «μη βιώσιμη».
Το σχέδιο δράσης, το οποίο θα συζητηθεί από το Συμβούλιο την Παρασκευή, αποσκοπεί στη «μείωση της παράτυπης και μη ασφαλούς μετανάστευσης» μέσω της συνεργασίας με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, στη δημιουργία «μιας πιο συντονισμένης προσέγγισης για την έρευνα και τη διάσωση» και στην προώθηση της εφαρμογής του μηχανισμού εθελοντικής αλληλεγγύης.
Η Επιτροπή δήλωσε ότι είναι πρόθυμη να λάβει περαιτέρω μέτρα για τη σύναψη και την εφαρμογή συμφωνιών με χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Τυνησία, η Αίγυπτος ή η Λιβύη, καθώς και να συνεργαστεί στενά με διεθνείς οργανισμούς, όπως οι οργανισμοί του ΟΗΕ και ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός.
«Απαιτείται ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και κατευθυντήριες γραμμές για τα σκάφη έρευνας και διάσωσης», τόνισε η Επιτροπή.
Τον Ιούνιο του 2022, η Επιτροπή ενέκρινε τον εθελοντικό μηχανισμό αλληλεγγύης, ο οποίος αποσκοπεί στην παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο από τις μεταναστευτικές ροές στη Μεσόγειο, προσφέροντας μετεγκατάσταση και οικονομικές συνεισφορές.
Ωστόσο, σύμφωνα με την Γιόχανσον, η εφαρμογή του έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της. «Η μετεγκατάσταση συνεχίζεται, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει μικρός αριθμός ανθρώπων που έχουν μετεγκατασταθεί στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού», δήλωσε η Επίτροπος.
Από τότε που τέθηκε σε εφαρμογή ο μηχανισμός, μόνο 117 αιτούντες άσυλο έχουν μεταφερθεί σε όλα τα κράτη μέλη, από τον ετήσιο στόχο των 8.000.
Πηγή: EURACTIV