Οι ψευδείς ισχυρισμοί του Έσπεν Μπαρθ Άιντα για την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντανά οδήγησαν την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε διάβημα στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, καθώς η ευθύνη βρίσκεται ακέραια στην τουρκική πλευρά, όπου και απέρριψε ακόμα και τις προτάσεις του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, που χαρακτηρίστηκαν από ακραία υποχωρητικότητα.
Ο Κύπριος Πρόεδρος προσπάθησε να αποδείξει πως επιθυμεί να βρεθεί λύση για το πολύπαθο ζήτημα του , και βρέθηκε αντιμέτωπος με την απαράδεκτα ειρωνική στάση από τον υπουργό Εξωτερικών της , όπως και τον ηγέτη των Κατεχόμενων.
Σε μια καλοστημένη παράσταση ο κ. μιλούσε... μόνο όταν του το επέτρεπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κ. Τσαβούσογλου, ενώ κάθε τόσο ζητούσαν περισσότερες υποχωρήσεις και αρνήθηκαν κάθε συμβιβασμό στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας.
Σύμφωνα με πηγές που βρέθηκαν κοντά στην διαπραγμάτευση ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ κ. Άιντα «συνειδητά ψεύδεται», και η προσπάθεια του έγκειται στο ξέπλυμα των ευθυνών της Τουρκίας. Στο διάβημά της, η Αθήνα υπογράμμισε ότι ο αξιωματούχος του ΟΗΕ «υποστηρίζει μονόπλευρα τους και πρέπει να σταματήσει πάραυτα» (να το κάνει), ενώ ειδική αναφορά έγινε στις δηλώσεις του, στις οποίες -όπως τονίστηκε- «δεν λέει την αλήθεια».
Στόχος του κ. Άιντα, όπως έχουμε επανειλημμένα γράψει, είναι ο , τον οποίο θεωρεί και ως «τον αδύνατο κρίκο» της διαπραγμάτευσης, καθώς πιστεύει ότι με πίεση θα προχωρήσει και σε άλλες υποχωρήσεις. Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ ενθαρρύνεται από το γεγονός ότι η Λευκωσία δεν αντιδρά στις επιθέσεις του, παρά το γεγονός ότι έχει αποδείξεις και στοιχεία για το ρόλο του.
Κατά την επίσκεψη του στη , τη Δευτέρα, αναμένεται να θέσει επιτακτικά -ως θέση του γενικού γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες- τη σύγκληση νέας Διάσκεψης με τη συμμετοχή των πρωθυπουργών της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα, της Τουρκίας, Μπιναλί Γιλντιρίμ και της Βρετανίας, Τερέζας Μέι.
Οι φωνές για τον σύμβουλο του ΓΓ του ΟΗΕ κ. Άιντα πληθαίνουν καθώς σημειώνεται πως οι διαπραγματεύσεις για ένα τόσο λεπτό ζήτημα, χαρακτηριζόντουσαν από προχειρότητα. Ο κ. Άιντα φέρεται να προσπαθεί να επιρρίψει ευθύνες στην κυπριακή και ελληνική πλευρά με στόχο να καλύψει τις δικές του αστοχίες και να καλύψει την απαράδεκτη στάση της Τουρκίας.
Μάλιστα κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης ένας εκ των συμμετεχόντων ανέφερε ότι ο κ. Άιντα οργάνωσε άρον άρον τις διαπραγματεύσεις «για να προλάβει εγκαίρως να κατέλθει ως υποψήφιος στις προσεχείς νορβηγικές ». Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ ψέλλισε διάφορες δικαιολογίες.
Πρόσωπο που παρακολούθησε τις διαπραγματεύσεις, διαψεύδει τον ισχυρισμό του κ. Άιντα για «συλλογική αποτυχία». Πρόσθεσε ότι «ό όρος που χρησιμοποιεί δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα σε καμία περίπτωση».
Κατανοούμε «την αντικειμενικά ευαίσθητη θέση του ΟΗΕ, να μην μπορεί να κατονομάσει δημοσίως τον αποκλειστικά υπεύθυνο», δήλωσε η πηγή μας, όμως είναι αδιανόητη η ενέργεια του κ. Άιντα να αποδώσει «ισομερώς την ευθύνη του αδιεξόδου». Με το διάβημα η Ελλάδα έθεσε τα πράγματα ως έχουν:
«Η ευθύνη της αποτυχίας», τονίστηκε, «βαρύνει την Τουρκία, με την άκαμπτη θέση που τήρησε στις διαπραγματεύσεις, αλλά και με την εξαπάτηση του Γ.Γ. του ΟΗΕ στο τέλος».
Στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο κ. Άιντα εξαπάτησε τους μονίμους αντιπροσώπους και ανάγκασε τον πρέσβη της Αιγύπτου να του θυμίσει ότι ήταν η Τουρκία αυτή που οδήγησε τις διαπραγματεύσεις σε κατάρρευση. Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ έκρυψε από τους μονίμους αντιπροσώπους ότι από την πρώτη στιγμή ο κ. Τσαβούσογλου απέκλεισε την κατάργηση της Συνθήκης των Εγγυήσεων, αμέσως με τη θέση σε ισχύ της νέας συμφωνίας. Στη διάρκεια του δείπνου της 6ης Ιουλίου και ειδικά για το σημείο αυτό, ο Τούρκος υπουργός διέψευσε κατηγορηματικά ότι είπε στον Γ.Γ. του ΟΗΕ, ότι δηλαδή η Τουρκία θα δεχόταν άμεση κατάργηση των παρεμβατικών δικαιωμάτων, αναγκάζοντας τον κ. Γκουτέρες να κηρύξει τη λήξη.
Τα ψέματα του κ. Άιντα που απέτυχε παταγωδώς στις διαπραγματεύσεις:
Πρώτον, πριν τη Διάσκεψη μίλησε στους συνομιλητές του στη Λευκωσία και την Αθήνα, για τις δήθεν υποχωρήσεις της Τουρκίας και για τη βούλησή της να συζητήσει σοβαρά τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων. Αποδείχθηκαν όλα ψέματα.
Δεύτερον, η μετακύλιση των ευθυνών σε όλες τις πλευρές νομίζει ότι διασώζει και τον ίδιο, ο οποίος -όπως είπε η πηγή- «τα έκανε όλα σαλάτα». Δεν μπορεί να συγκρίνεται η εποικοδομητική στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς και η αδιάλλακτη της Άγκυρας υπό την ομπρέλα της κοινής ευθύνης.
Επιπλέον, αυτή η τακτική αποσκοπεί στο να καλύψει τις ευθύνες που έχει ο ίδιος ο Άιντα. Υπήρχαν στιγμές που του υπέβαλλαν ερωτήσεις ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Κοτζιάς, και αυτός «κοιτούσε το ταβάνι», επειδή δεν μπορούσε να βρει έστω και μία καλή δικαιολογία για την απόλυτη έλλειψη προετοιμασίας της Διάσκεψης.
Στη διάρκεια του δείπνου, ο κ. Τσαβούσογλου, έσπασε τη διαπραγμάτευση όταν απαίτησε τη διατήρηση για μίνιμουμ 15 έτη των παρεμβατικών δικαιωμάτων. Η Διάσκεψη δεν έσπασε στο ζήτημα των κατοχικών στρατευμάτων όπως διατείνεται ο κ. Άιντα σε συνεντεύξεις του και στα sms που έστελνε προσωπικά σε Έλληνες και Ελληνοκύπριους δημοσιογράφους, μπερδεύοντας τα πράγματα, πάντα για να διασώσει την Τουρκία. Έλεγε σχετικά ο Άιντα:
Δεν μπόρεσε να γίνει ουσιαστική προσέγγιση στο ζήτημα των στρατευμάτων, θέτοντας με «νεφελώδη» τρόπο το θέμα των αριθμών, της αποχώρησης, του sunset clause, και της επιθεώρησης (review) μετά τη λύση.
«Πρόκειται περί εσκεμμένου «λάθους», από πλευράς του Νορβηγού διπλωμάτη, τονίστηκε στην ιστοσελίδα μας.
Ο Άιντα, όπως και όλοι οι συμμετέχοντες, είχαν και έχουν σαφή αντίληψη ως προς το ποιος και για ποιο θέμα τίναξε στον αέρα τη Διάσκεψη. Απλά άλλο η εικόνα που έχουν και άλλο τα συμφέροντα που υπηρετούν. Στο δείπνο, που κατέληξε σε αποτυχία λόγω της άρνησης της Τουρκίας να υποχωρήσει, ο κ. Τσαβούσογλου στήλωσε τα πόδια στη διατήρηση της Συνθήκης Εγγύησης και των παρεμβατικών δικαιωμάτων.
Μίλησε για αναθεώρηση της Συνθήκης Εγγυήσεων «μετά 15 έτη ισχύος του New Settlement Agreement» και δεν αναφέρθηκε στο θέμα των στρατευμάτων πράγμα που αναφέρει ο Άιντα στις δηλώσεις και στα sms του για να συγχέει εσκεμμένα τα γεγονότα. Το θέμα της αποχώρησης των στρατευμάτων ήταν σαφές ότι θα ήταν αντικείμενο συζήτησης των τριών Πρωθυπουργών σε συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη.
Μάλιστα, προς το τέλος του δείπνου ο Βρετανός Υπουργός Ντάνκαν είπε χαρακτηριστικά στον Τσαβούσογλου: «Μην επιμένεις γιατί θα τινάξεις τη Διάσκεψη στον αέρα και θα φας όλο το blame».
Για να πάρει την απάντηση από τον Τσαβούσογλου: «Δεν με νοιάζει το blame game, έχω πίσω μου τον τουρκικό λαό.» Είχε δηλαδή απόλυτη επίγνωση ο Τσαβούσογλου ότι σκότωνε με τις ενέργειές του τη Διάσκεψη όπως την ίδια αντίληψη είχε και ο Βρετανός φίλος του που ήθελε να τον προστατέψει.
Ο στόχος του κ. Άιντα, με τις συνεχείς δηλώσεις του, είναι ο «διαμοιρασμός» ευθυνών μεταξύ των μερών. Με τον τρόπο αυτό, ειπώθηκε στην ιστοσελίδα μας, «ξεπλένεται η κραυγαλέα και μονομερής ευθύνη της Τουρκίας για την αδιαλλαξία που επέδειξε και την ασυνέπειά της για όσα ο κ. Τσαβούσογλου είπε ιδιαιτέρως στον Γ.Γ. του ΟΗΕ περί κατάργησης της Συνθήκης Εγγύησης.
Σημειώνεται ότι ο αξιωματούχος του ΟΗΕ δεν μίλησε ποτέ στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και στον κ. Κοτζιά, στα δυόμιση χρόνια των συζητήσεων, για την «πεποίθησή του περί ανάγκης άμεσης κατάργησης της Συνθήκης Εγγυήσεων και του «παρεμβατικού δικαιώματος», που δεν έχουν θέση σε ένα σύγχρονο κυρίαρχο κράτος». Τώρα όμως σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ και στο συνάδελφο Αποστόλη Ζουπανιώτη, μιλάει για «πεποίθησή του ότι οι Εγγυήσεις πρέπει να καταργηθούν». Δηλαδή τους δουλεύει όλους κανονικά.
Ο κ. Άιντα δεν είπε οτιδήποτε για την πεποίθησή του αυτή, ούτε πριν, ούτε στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντανά, ούτε τοποθετήθηκε όταν ετέθη από την ελληνοκυπριακή και από την ελληνική πλευρά. Προφανώς το θυμήθηκε τώρα, για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους και μόνο αφότου τη θέση περί εξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα φυσιολογικό κράτος την υιοθέτησε ο προϊστάμενός του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.
Σε ότι αφορά τις συζητήσεις στο δείπνο της 6ης Ιουλίου, πηγή μας που έχει γνώση των παρασκηνίων του δείπνου αναρωτήθηκε -με βάση την ενημέρωσή του στο Σ.Α. του ΟΗΕ- αν ο κ. Άιντα ήταν ...εκεί. Είπε συγκεκριμένα ότι «η στάση του δεν συνιστά ούτε τήρηση ίσων αποστάσεων ούτε αντικειμενική και αμερόληπτη παρουσίαση των γεγονότων που επιβάλει ο ρόλος του διαμεσολαβητή».
Πηγές επιβεβαιώνουν ότι η Διάσκεψη κατέληξε σε αποτυχία επειδή ο κ. Τσαβούσογλου διέψευσε κατηγορηματικά τις προφορικές υποσχέσεις, που έδωσε στον κ. Γκουτέρες. Ο κ. Τσαβούσογλου δεν έδειξε σε καμία στιγμή ότι ήταν έτοιμος να συμφωνήσει σε κατάργηση των τουρκικών «παρεμβατικών δικαιωμάτων». Εάν δήλωνε ετοιμότητα, η Διάσκεψη δεν θα κατέρρεε και θα συνεχιζόταν σε επίπεδο πρωθυπουργών.
Ο Τούρκος υπουργός απαίτησε από τους κ. Αναστασιάδη και Κοτζιά να αποδεχθούν τα «παρεμβατικά δικαιώματά της Τουρκίας» και στην ενωμένη Κύπρο για να συνεχιστεί η Διάσκεψη. Θα τα συζητούσε η Τουρκία μετά από 15 χρόνια αν οι Ελληνοκύπριοι ήταν ...καλά παιδιά.
Όλες οι εντάσεις στο δείπνο εκπορεύθηκαν από την τουρκική πλευρά. Η πιο άβολη στιγμή ήταν αναμφίβολα όταν ο Τούρκος υπουργός διέψευσε τον γενικό γραμματέα για τις προφορικές του «υποχωρήσεις» στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Στο δείπνο αποκαλύφθηκε ενώπιον του κ. Γκουτέρες, ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας ζήτησε επανειλημμένα από τον κ. Άιντα να ασχοληθεί με τα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, και δεν το έπραξε ποτέ. Επίσης, ο αξιωματούχος του ΟΗΕ, γνώριζε ότι ο κ. Κοτζιάς προσπάθησε πολλές φορές να συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του για να συζητήσουν τις εγγυήσεις και την ασφάλεια, όπως είχε συμφωνηθεί. Ο κ. Τσαβούσογλου πάντα έβρισκε (έωλη) δικαιολογία για να αναβληθεί η συνάντηση.
Όταν ο κ. Τσίπρας συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στο Πεκίνο, συμφωνήθηκε συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες. Ο κ. Τσαβούσογλου δεν δέχθηκε ούτε εκεί να γίνει η συζήτηση. Το ίδιο έπραξε και στο Κραν Μοντανά, και τελικά αναγκάστηκε να συναντηθεί με τον κ. Κοτζιά, όταν αποκαλύφθηκε το θέμα από τους δημοσιογράφους.
Μόλις λίγες μέρες μετά το δείπνο οι μάσκες έπεσαν με τη δημόσια δήλωσή του κ. Τσαβούσογλου από το Αμπιτζάν ότι «δεν ήταν δυνατό να δεχθεί η Τουρκία μια «ανόητη» πρόταση που προέβλεπε κατάργηση του «δικαιώματος» επέμβασης και κατάργηση των εγγυήσεων».
Ο Τσαβούσογλου τελικά αποδείχθηκε πιο ειλικρινής από το Νορβηγό. Και για την ειλικρίνειά του, προφανώς, ο Ερντογάν τον κράτησε ως Υπουργό Εξωτερικών.
Το εξωφρενικό είναι ότι ακόμα και μετά την παραπάνω δήλωση – ομολογία του Τσαβούσογλου ο κ. Άιντα συνεχίζει κατά συρροή και εξακολούθηση να ωραιοποιεί την εικόνα της Τουρκίας και τις θέσεις της μιλώντας για «κοινές ευθύνες» και «συλλογική αποτυχία» -κάτι που ούτε η ίδια η Άγκυρα επιχειρεί να πράξει- για να απεκδυθεί και των δικών του ευθυνών, που είναι βαρύτατες, για την κακή οργάνωση της Διάσκεψης.