Υφεσιακοί κίνδυνοι από τον "κόφτη"

 
Υφεσιακοί κίνδυνοι από τον "κόφτη"

Ενημερώθηκε: 17/05/16 - 07:38

Του Θανάση Παναγόπουλου

Ελάχιστοι κωδικοί δαπανών των προϋπολογισμών του ελληνικού κράτους θα μείνουν στο απυρόβλητο σε περίπτωση κατά την οποία παρατηρηθούν αποκλίσεις μεταξύ δημοσιονομικών στόχων και πραγματοποιήσεων. Μισθοί, συντάξεις, επιδόματα, φοροαπαλλαγές, κονδύλια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, κοινωνικές δαπάνες, όλοι οι παραπάνω λογαριασμοί του προϋπολογισμού μπαίνουν στην "κλίνη του Προκρούστη" με τον περιβόητο "Κόφτη" ο οποίος σε λιγότερο από 48 ώρες κατατίθεται στις επιτροπές της βουλής. Με την ψήφισή του όμως σε νόμο του κράτους ο "κόφτης δαπανών" είναι επίφοβο ότι θα αποβεί και "κόφτης ανάπτυξης". Αρκετοί κωδικοί του συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την ανάπτυξη και η παραμικρή περικοπή κονδυλίων θα έχει υφεσιακές παρενέργειες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί το Πρόγραμμα των Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς περικοπτόμενες τόσο οι δημόσιες επενδύσεις, όσο και τα προγράμματα του ΕΣΠΑ, οι παρενέργειες θα είναι υφεσιακές. Αλλά και η μείωση μισθών και συντάξεων θα επηρεάσουν αρνητικά την ζήτηση και την κατανάλωση με εποτέλεσμα να προκύψουν δυσχέρειες στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας.

Σε κάθε περίπτωση, οι δημόσιες επενδύσεις, τα προγράμματα του ΕΣΠΑ αλλά ακόμη και κοινωνικές παροχές, θα είναι οι πρώτοι λογαριαμσοί που θα σμικρυνθού λόγω του λεγόμενου "κόφτη" πριν πραγματοποιηθούν και οι τελευταίες -σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές- κατά προτεραιότητα περικοπές σε μισθούς και συντάξεις.

Αναλυτικότερα, οι κωδικοί του προϋπολογισμού που θα μπουν στον κόφτη είναι:

  • Μισθοί και συντάξεις.
    • Οι εκπρόσωποι των δανειστών αρνήθηκαν να εξαιρέσουν από τον κόφτη το κονδύλι των μισθών και των συντάξεων, καθώς όπως παρατήρησαν, τόσο για το 2015 όσο και για το 2016 αυτό είναι αυξημένο ως ποσοστό επί των πρωτογενών δαπανών έναντι εκείνου του 2014. Από 44,1% πρόπερσι, το ποσοστό αυξήθηκε σε 44,9% το 2015 και 44,3% το 2016, άρα υπάρχουν περιθώρια για περικοπές, ισχυρίζονται. Πάντως, για το 2016 το σχετικό κονδύλι του κρατικού προϋπολογισμού συρρικνώθηκε στα 18.536 εκατ. ευρώ από 18.804 εκατ. ευρώ το 2015.
      Αναφορικά με τις πρωτογενείς δαπάνες αφαιρουμένων των μισθών και των συνάξεων ανέρχονται εφέτος σε 23.325 εκατ. ευρώ από 23.120 εκατ. ευρώ πέρυσι.

    • Επιδόματα.
      • Εξαίρεση από τον κόφτην θα προβλεφθεί μόνο στα επίδόματα τα οποία χορηγούνται σε ανέργους. Σημαντικό βοήθημα για τον "κόφτη" θα αποτελέσουν οι έλεγχοι για το εάν πόσοι και ποιοί εξακολουθούν να λαμβάνουν επιδόματα που δεν τα δικαιούνται. Αυτό θα συμβεί μέσω διασταύρωσης στοιχείων των αρμοδίων αρχών και μητρώων όπως είναι ο ΑΦΜ, ο ΑΜΚΑ που θα βοηθήσουν στο να εντοπιστούν οι μη επιλέξιμοι δικαιούχοι.

        Οι δανειστές αναμένουν αποτελέσματα από το γεγιονός ότι τα στοιχεία των προνοιακών επιδομάτων θα συλλέγονται από την ΗΔΙΚΑ και όχι από τους δήμους που ίσχυε για χρόνια και ενώ ο έλεγχος των στοιχείων από την ΗΔΙΚΑ φέρνει και εξονυχιστικές διασταυρώσεις για περιπτώσεις δικαιούχων που παρατύπως λαμβάνουν τα επιδόματα. Οι φορείς υποχρεούνται να αποστέλλουν έως την 10η ημέρα κάθε μήνα στην ΗΔΙΚΑ σε ηλεκτρονική μορφή απολογιστικό αρχείο καταβολής προνοιακών παροχών. Προηγουμένως οι δήμοι έστελναν κάθε δίμηνο τα απαραίτητα στοιχεία για την καταβολή των επιδομάτων. Στο αρχείο περιέχονται αναλυτικώς ανά δικαιούχο και τα ποσά των επιδομάτων, που χορηγήθηκαν τον προηγούμενο μήνα. Επιπλέον, στο Αρχείο Καταβολής Προνοιακών Επιδομάτων περιέχονται όλα τα αναγκαία στοιχεία ταυτοποίησης, ήτοι ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, φύλο, ημερομηνία γέννησης, είδος προνοιακής παροχής, ποσό παροχής, χρονικό διάστημα, που αφορά το χορηγούμενο επίδομα και ημερομηνία χορήγησης επιδόματος.

      • Ανακατανομή πόρων. Στο πλαίσιο του "κόφτη" θα ανακατανέμονται κονδύλια ανά τομέα κυβερνητικών δαπανών, όπως είναι η παιδεία, οι μεταφορές, η τοπική αυτοδιοίκηση με σκοπό την αναδιάρθρωση και την ανακατανομή πόρων που δεν έχουν εκλογικευθεί.
      • Επανεξέταση και περικοπή κοινωνικών παροχών.
      • Περικοπές περοχών εις είδος.
      • Επανεξέταση ευνοϊκών φορολογικών καθεστώτων και φοροαπαλλαγών.
      • Επανεξέταση παροχών ασφάλισης στην γενική κυβέρνηση.
      • Διάφορα μη μισθολογικά και μη συνταξιοδοτικά κονδύλια που έχουν φτάσει να αντιστοιχούν στο 56% των συνολικών δημόσιων δαπανών.
      • Κονδύλια που αφορούν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το οποίο τα τελευταία χρόνια συνθλίβεται σταθερά από τα Μνημόνια. Χαρακτηριστικό στοιχείο της υποχρηματοδότησης είναι ότι στην διάρκιεα της ύφεσης το σχετικό κονδύλι μειώθηκε κατά το ένα τρίτο και έπεσε στα 6,4 δισ. ευρώ το 2015. Εφέτος, ο προϋπολογισμός ξεκίνησε έχοντας στην διάθεση του κονδύλια 6,75 δισ. ευρώ και δεν αποκλείεται να μειωθούν περαιτέρω αν δεν βγουν οι αριθμοί όπως συνέβη και πέρυσι. Σημειώνεται δε ότι το 2014 τα κονδύλια του ΠΔΕ ήταν 6.592 εκατ. ευρώ.