Το φάντασμα του εθνικισμού επέστρεψε στα Βαλκάνια

 
Το φάντασμα του εθνικισμού επέστρεψε στα Βαλκάνια

Ενημερώθηκε: 10/11/21 - 09:38

Αρθρογράφος: Γιάννης Μιχελάκης

Για μια ακόμα φορά τα Βαλκάνια επιβεβαιώνουν, ότι είναι η «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης». Μάλιστα η κατάσταση είναι τόσο εύφλεκτη, που μια μικρή σπίθα αρκεί για να μπει φωτιά στην πολύπαθη Χερσόνησο του Αίμου.

Για του λόγου το αληθές, θυμηθείτε, τον επεισοδιακό ποδοσφαιρικό αγώνα Αλβανίας-Σερβίας, το 2014, που προκάλεσε διπλωματική κρίση μεταξύ των δύο κρατών και ανέβασε το θερμόμετρο στο «κόκκινο».

Ο θεμελιωτής της ενωμένης Γερμανίας, ο καγκελάριος Μπίσμαρκ, έλεγε πως «αν γίνει πόλεμος, θα γίνει, αν γίνει κάτι στα Βαλκάνια», και η φράση του αυτή έχει, δυστυχώς, βγει προφητική πολλές φορές.

Για παράδειγμα, στο τέλος του 20ου αιώνα, όταν η Ευρώπη ζούσε μια πολυετή ειρήνη, στα Βαλκάνια γινόταν ένας αιματηρός πόλεμος με αφορμή τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Γιατί όμως το νοτιοανατολικό άκρο της «γηραιάς ηπείρου» ταλανίζεται από αιματηρές εχθροπραξίες;

Μπορεί οι λαοί, που κατοικούν στην περιοχή να έχουν κοινά στοιχεία, όμως οι εθνικισμοί είναι τόσο ισχυροί, που επέχουν θέση .«εθνικής ιδεολογίας».

Η Αλβανία ονειρεύεται την «Μεγάλη Αλβανία» με το Κόσοβο, και κομμάτια από την Ελλάδα και την Βόρεια Μακεδονία, η Βουλγαρία την «Μεγάλη Βουλγαρία» της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου με έξοδο στο Αιγαίο, η Τουρκία -ειδικά του Ερντογάν- την ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Σερβία θεωρεί, ότι η εθνική τους κοιτίδα είναι στο Κόσοβο, που όμως τα Τίρανα το θεωρούν κομμάτι της μεγαλοϊδεατισμού τους και η Βόρεια Μακεδονία ονειρεύεται την «Μεγάλη Μακεδονία» με τη Θεσσαλονίκη στην επικράτειά τους.

Είναι σημαντικό να πούμε ότι ο εθνικισμός των περισσοτέρων βαλκανικών λαών στηρίχθηκε στον ρωσικό πανσλαβισμό. Την διαχρονική πολιτική της Ρωσίας από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης. Σκοπός της πολιτικής αυτής, η απελευθέρωση όλων των Σλάβων της περιοχής από τους Οθωμανούς, η ένωσή τους με τη Ρωσία, η οποία έτσι θα αποκτούσε την πολυπόθητη έξοδό της στο Αιγαίο.

Όπως ήταν φυσικό ένα τέτοιο σχέδιο συναντούσε την έντονη αντίδραση, όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά και της Αυστρίας, που ήθελε το ίδιο, καθώς και της Βρετανίας και της Γαλλίας που δεν έβλεπαν με καλό μάτι την κυριαρχία της Ρωσίας στην νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Όλα τα παραπάνω, αλλά και οι υφέρποντες εθνικισμοί των Βαλκάνιων σκεπάστηκαν, σχεδόν για μισό αιώνα, από την την διαβόητη «Συμφωνία της Γιάλτας».

Όμως με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης οι εθνικισμοί βγήκαν πάλι στην επιφάνεια. Όταν διαλύθηκε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας η προοπτική μια ενωμένης Γιουγκοσλαβίας να διεκδικεί την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μάλλον δεν άρεσε σε πολλούς παίκτες στην γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής. Τα έξι μικρά κράτη, που προέκυψαν από την διαλύση της μεγάλης Γιουγκοσλαβίας του Τίτο, ήταν πολύ πιο εύκολοδιαχειρίσιμα…

Το τραγικό στην ιστορία είναι, ότι, ενώ χύθηκε τόσο αίμα για να πάψουν οι λαοί της Γιουγκοσλαβίας να είναι μαζί, σήμερα όλοι παλεύουν να ξαναβρεθούν κάτω από την ίδια στέγη, αυτή τη φορά της Ενωμένης Ευρώπης..!

Σήμερα το φάντασμα του εθνικισμού πλανάται πάλι απειλητικό πάνω από τα Βαλκάνια. Στην Βόρεια Μακεδονία, για μια ακόμα φορά, η κρίση απειλεί να βάλει «φωτιά» στη περιοχή.

Από το 2001, που η γειτονική χώρα, αντιμετώπισε το φάσμα του εμφυλίου πολέμου, όταν υπήρξε ένοπλη εξέγερση των αλβανοφώνων, φθάνουμε στο σήμερα και στην ανατροπή του Ζόραν Ζάεφ. Μια ανατροπή που απειλεί να καταστήσει παρελθόν την «Συμφωνία των Πρεσπών».

Δηλαδή η συμφωνία, με την οποία όλοι ήλπιζαν -παρά τους συμβιβασμούς που έγιναν- να λύσει ένα από τα σοβαρά προβλήματα στα Βαλκάνια, αύριο μπορεί να μην υπάρχει.

Η εξέλιξη αυτή, δυστυχώς, είναι «βούτυρο στο ψωμί», όχι μόνο του Ερντογάν, αλλά και του Ράμα. Του πρώτου για να μπορέσει να δημιουργήσει ένα ακόμα πρόβλημα στην Ελλάδα -αντίβαρο στις ήττες που έχει υποστεί από τις ελληνικές αμυντικές συμφωνίες, που έχει κάνει η πατρίδα μας τον τελευταίο καιρό, και του δεύτερου για να κάνει ένα ακόμα βήμα για την επίτευξη της «Μεγάλης Αλβανίας»…

«Η μετριοπάθεια είναι προσόν μόνο όταν οι άλλοι αντιλαμβάνονται ότι έχεις και άλλες επιλογές» έλεγε ο Χένρι Κίσσινγκερ.

Για αυτό και πρέπει να είναι σαφές σε όλους, ότι, το γεγονός, ότι η Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια έχει εγκαταλείψει κάθε εθνικιστική επεκτατική αντίληψη, δεν έχει γίνει από αδυναμία...

Έχει γίνει από επιλογή! Μεγαλοϊδεατισμός μας, πλέον, μια πατρίδα ισχυρή, αλλά και σεβαστή, χωρίς να απεμπολήσουμε τα εθνικά μας δίκαια. Ίσως είμαστε οι μόνοι, σήμερα στα Βαλκάνια, που δεν απειλούμε κάποιον. Αυτό δεν είναι αδυναμία… Για αυτό και πρέπει να είμαστε ισχυροί, οικονομικά, στρατιωτικά και κυρίως μονιασμένοι για να γίνεται σαφές σε όλους, ότι αν θέλουμε, έχουμε και άλλες επιλογές!