Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανακοίνωσε σήμερα ότι θα εξετάσει τη συνταγματικότητα του προεδρικού διατάγματος του Ντόναλντ Τραμπ, με το οποίο καταργείται η αυτόματη απόδοση ιθαγένειας σε παιδιά παράτυπων μεταναστών που γεννιούνται επί αμερικανικού εδάφους — μια απόφαση που αμφισβητεί ευθέως την εφαρμογή του δίκαιου του εδάφους (jus soli).
Το διάταγμα, ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα που υπέγραψε ο Τραμπ στη δεύτερη θητεία του, είχε μπλοκαριστεί από κατώτερα δικαστήρια ως αντισυνταγματικό. Η κυβέρνηση προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο πλέον, με συντηρητική πλειοψηφία, θα κρίνει την τύχη του μέτρου.
Σύμφωνα με το διάταγμα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν επιτρέπεται να εκδίδει διαβατήρια, πιστοποιητικά ιθαγένειας ή άλλα έγγραφα σε παιδιά που γεννιούνται στις ΗΠΑ, εφόσον η μητέρα βρίσκεται στη χώρα χωρίς νόμιμο καθεστώς ή προσωρινά με βίζα, ενώ ο πατέρας δεν είναι Αμερικανός πολίτης ούτε μόνιμος κάτοικος.
Το jus soli αποτελεί πάγια συνταγματική αρχή από το 1868, μέσω της 14ης Τροπολογίας, που θεσπίστηκε μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο για να διασφαλίσει την υπηκοότητα των πρώην σκλάβων και των απογόνων τους. Παρά τη μακρά ιστορία της, η αρχή αυτή βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο μιας νομικής και πολιτικής αντιπαράθεσης υψηλού προφίλ.
Τον περασμένο Ιούλιο, το Ανώτατο Δικαστήριο είχε εξετάσει εκ νέου πτυχές της υπόθεσης, περιορίζοντας την ικανότητα των κατώτερων δικαστηρίων να εκδίδουν πανεθνικές αναστολές κατά κυβερνητικών αποφάσεων, χωρίς όμως να αγγίξει την ουσία της συνταγματικότητας του μέτρου.
Ο Τραμπ υπέγραψε το διάταγμα στις 20 Ιανουαρίου, ημέρα της ορκωμοσίας του, υποστηρίζοντας ότι θα λειτουργήσει αποτρεπτικά απέναντι στην παράτυπη μετανάστευση. Το μέτρο δεν αφορά μόνο τις περιπτώσεις χωρίς χαρτιά, αλλά και παιδιά ατόμων που βρίσκονται στις ΗΠΑ με προσωρινή, νόμιμη βίζα, όπως τουριστική, φοιτητική ή εργασίας.