Ο διευθυντής του FBI, Κας Πατέλ, χαρακτήρισε την Παρασκευή «ιστορική» τη σύλληψη του άνδρα που κατηγορείται για τη δολοφονία του Τσάρλι Κερκ – ένα «fast-track» θρίαμβο για τις Aρχές που, όπως είπε, αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα της πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ να «αφήνει τους καλούς αστυνομικούς να κάνουν τη δουλειά τους».
Τα πράγματα, ωστόσο, είναι πιο περίπλοκα, σημειώνουν οι New York Times. Παρότι η κυβέρνηση αξιοποίησε όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της, από ειδικούς δακτυλικών αποτυπωμάτων και αναλυτές βίντεο μέχρι drones τελευταίας τεχνολογίας και ομάδες συλλογής και ανάλυσης στοιχείων, η υπόθεση έκλεισε με τον πιο συνηθισμένο τρόπο: ένα τηλεφώνημα στην τοπική αστυνομία από άτομο που γνώριζε τον ύποπτο. Ο 22χρονος Τάιλερ Ρόμπινσον από τη Γιούτα ταυτοποιήθηκε έπειτα από πληροφορία συγγενή του που ανέφερε ότι ο νεαρός είχε ομολογήσει ή υπονοήσει την εμπλοκή του στη δολοφονία, όπως δήλωσε ο κυβερνήτης της Γιούτα, Σπένσερ Κοξ.
Αυτό που καθιστά «ιστορική» την έρευνα, εξηγούν αξιωματούχοι, δεν είναι η διαδικασία της, αλλά το επίπεδο της ομοσπονδιακής εμπλοκής λόγω της πολιτικής βαρύτητας της υπόθεσης. Ο Κερκ διατηρούσε στενούς δεσμούς με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος μάλιστα ανακοίνωσε πρώτος τη σύλληψη στον αέρα του Fox News. Ο ίδιος ο Πατέλ, πρώην podcaster, κινούνταν στους ίδιους συντηρητικούς κύκλους και θεωρούσε τον Κερκ φίλο του.
Η εμπλοκή του FBI και το μοτίβο των εκτεταμένων ερευνών
Το αποδεικτικό υλικό που συνέλεξε και ανέλυσε το FBI αναμένεται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στις διώξεις. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν οι ενέργειες της υπηρεσίας τις ημέρες μετά τη δολοφονία συνέβαλαν καθοριστικά στο να μειωθεί ο χρόνος της έρευνας. Η σύλληψη του Ρόμπινσον, αργά το βράδυ της Πέμπτης, 400 χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο του εγκλήματος, «ταιριάζει», σε μεγάλο βαθμό, με το μοτίβο αντίστοιχων εκτεταμένων ερευνών, που συχνά φτάνουν σε αίσιο τέλος μέσα από έναν συνδυασμό επίμονης δουλειάς, προηγμένων εγκληματολογικών μεθόδων και τύχης. Μάλιστα, όπως παραδέχονται αξιωματούχοι, συχνά δημιουργούνται εμπόδια από λάθος υπολογισμούς και παραλείψεις προτού φτάσουν τελικά στον στόχο τους.
Αυτό συνέβη και στην υπόθεση του Τσάρλι Κερκ. Ο 31χρονος δέχθηκε τη δολοφονική επίθεση λίγο μετά το μεσημέρι της Τετάρτης στο πανεπιστήμιο Γιούτα Βάλεϊ. Στην εκδήλωση υπήρχε μόνο μια μικρή δύναμη της πανεπιστημιακής αστυνομίας και η προσωπική ασφάλεια του Κερκ, χωρίς ουσιαστική παρουσία αστυνομικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν τη διαφυγή του δράστη. Το FBI έφτασε στο σημείο μέσα σε 16 λεπτά, κινητοποιώντας αεροσκάφη, ειδικές ομάδες διάσωσης ομήρων και τεχνικούς, ενώ έστειλε αποδεικτικά στοιχεία σε εγκληματολογικά εργαστήρια στην Ανατολική Ακτή.
Γύρω από την πανεπιστημιούπολη, αστυνομικοί «χτένιζαν» γειτονιές, χτυπούσαν πόρτες και έψαχναν πιθανά σημεία που θα μπορούσε να είχε κρυφτεί ο δράστης, από κοτέτσια και εργοτάξια έως αυλές. Ομως, είχε ήδη εξαφανιστεί. Καθώς οι έρευνες διευρύνονταν, ο κυβερνήτης Σπένσερ Κοξ και αξιωματούχοι της Αστυνομίας αναγνώρισαν ότι η κυβέρνηση παρείχε σημαντική υλικοτεχνική υποστήριξη. Ο Πατέλ εξήρε τον συντονισμό όλων των εμπλεκομένων δυνάμεων.
Καθυστέρηση στη δημοσιοποίηση των φωτογραφιών
Σύμφωνα με νυν και πρώην αξιωματούχους, είναι πιθανό οι εικόνες του υπόπτου που κατέγραψαν οι κάμερες ασφαλείας και δόθηκαν στη δημοσιότητα την Πέμπτη από τις ομοσπονδιακές αρχές να ώθησαν την οικογένεια του Ρόμπινσον να απευθυνθεί στις Αρχές ή να τον έπεισαν να παραδοθεί. Ωστόσο, φαίνεται ότι το FBI καθυστέρησε περίπου μισή ημέρα να δημοσιοποιήσει τις εικόνες, παρότι πράκτορες στο Σολτ Λέικ Σίτι τις είχαν στη διάθεσή τους ήδη από το βράδυ της Τετάρτης. Για τον λόγο αυτό, ο Πατέλ εξέφρασε τη δυσφορία του προς την ομάδα του.
Σε μία υψηλής έντασης τηλεδιάσκεψη το πρωί της Πέμπτης, ο Πατέλ και ο αναπληρωτής του, Νταν Μποντζίνο, επέκριναν τους υφισταμένούς τους επειδή καθυστέρησαν σχεδόν 12 ώρες να τους δείξουν τις φωτογραφίες, τονίζοντας ότι θα τις είχαν δημοσιοποιήσει άμεσα εάν γνώριζαν την ύπαρξή τους, σύμφωνα με πηγές ενήμερες για το περιστατικό. Οταν ο Πατέλ έφθασε αργότερα το απόγευμα στη Γιούτα για να εποπτεύσει προσωπικά την έρευνα, έδωσε εντολή να δοθεί στη δημοσιότητα και βίντεο με τον ύποπτο.
Παρά ταύτα, ο ίδιος ο διευθυντής του FBI προκάλεσε σύγχυση τις ώρες μετά τη δολοφονία. Σε ανάρτησή του στο X το βράδυ της Τετάρτης έγραψε: «Ο ύποπτος της φρικτής επίθεσης που στέρησε τη ζωή του Τσάρλι Κερκ βρίσκεται πλέον υπό κράτηση». Αυτό συνέβη χωρίς να συμβουλευτεί την ομάδα του. Λίγο αργότερα, σε συνέντευξη Τύπου, τοπικοί αξιωματούχοι έδιναν την εντύπωση ότι η αναζήτηση του υπόπτου συνεχιζόταν, παρότι ένα πρόσωπο ενδιαφέροντος βρισκόταν ήδη υπό κράτηση.
Η πρώτη σύλληψη και τα μηνύματα στις σφαίρες
Μέχρι να παρέμβει η οικογένεια του Ρόμπινσον αργά το βράδυ της Πέμπτης, οι ερευνητές συνέχιζαν να σκανάρουν χιλιάδες πληροφορίες, χωρίς να είναι βέβαιοι ποιος ήταν ο δολοφόνος ή πού αυτός βρισκόταν.
Η «πρόωρη» σύλληψη που ανακοίνωσε ο Πατέλ δεν ήταν η μόνη λανθασμένη κίνηση. Στα χαοτικά πρώτα λεπτά μετά τη δολοφονία, συνελήφθη ένας γνωστός στην περιοχή ταραχοποιός, ο οποίος όμως σύντομα αφέθηκε ελεύθερος όταν διαπιστώθηκε ότι δεν είχε σχέση με την επίθεση. Το άτομο στο οποίο αναφέρθηκε ο Πατέλ κρατήθηκε προσωρινά, μέχρι που η αστυνομία κατέληξε ότι ήταν απλώς θεατής της εκδήλωσης.
Ο πραγματικός δράστης είχε τραπεί σε φυγή από την ταράτσα, πήδηξε από το κτίριο και εξαφανίστηκε στη γύρω περιοχή, εγκαταλείποντας το όπλο της επίθεσης – ένα επαναληπτικό τουφέκι. Το όπλο εντοπίστηκε αργότερα το ίδιο βράδυ, όταν οι ερευνητές «χτένιζαν» την περιοχή. Μαζί του βρέθηκαν και αρκετές σφαίρες, οδηγώντας σε δημοσιεύματα που επικαλούνταν αστυνομικές πηγές και έκαναν λόγο για μηνύματα υπέρ των τρανς. Στο εργαστήριο, οι ειδικοί δεν εντόπισαν τέτοια μηνύματα. Κάποια φυσίγγια έφεραν αντιφασιστικά συνθήματα, ενώ σε ένα αναγραφόταν: «Αν το διαβάζεις αυτό, είσαι gay lmao».
«Δεν έχουμε ιδέα»
Αναλύοντας τα διαθέσιμα βίντεο από κάμερες ασφαλείας, οι ερευνητές εστίασαν σε έναν άνδρα που είχε εμφανιστεί λίγο πριν την επίθεση στην πανεπιστημιούπολη, φορώντας τζιν, σκούρο πουκάμισο, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Για να τον εντοπίσουν, οι τοπικές αρχές -που συχνά έχουν καλύτερες επαφές στις κοινότητες από τους ομοσπονδιακούς πράκτορες- εργάζονταν υπομονετικά, αλλά η υπόθεση δεν προχωρούσε. Το βράδυ της Πέμπτης, λίγες ώρες πριν τη σύλληψη, παραδέχονταν ότι κανένα από τα στοιχεία τους δεν ήταν ιδιαίτερα ελπιδοφόρο, ενώ δεν ήταν καν βέβαιοι αν ο δράστης βρισκόταν ακόμα στην πολιτεία. «Δεν έχουμε ιδέα», παραδέχθηκε ο Μπο Μέισον, επικεφαλής του Τμήματος Δημόσιας Ασφάλειας της Γιούτα, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο για το πού πίστευε ότι κρυβόταν ο δολοφόνος.
Λίγο αργότερα, σε κέντρο επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο του Ορεμ, όπου είχαν συγκεντρωθεί αξιωματούχοι εξαντλημένοι από την κούραση, συνέβη μία καθοριστική εξέλιξη: ένας οικογενειακός φίλος των Ρόμπινσον επικοινώνησε με το γραφείο του σερίφη στην κομητεία Ουάσιγκτον για να αναφέρει ότι ο Τέιλορ Ρόμπινσον είχε είτε ομολογήσει είτε υπονοήσει στην οικογένειά του πως σκότωσε τον Κερκ. Οι αστυνομικοί, που έλεγχαν ήδη 7.000 πληροφορίες και καταγγελίες, έθεσαν την υπόθεση αυτή άμεση προτεραιότητά τους, όπως δήλωσε ο Μέισον. Η διασταύρωση της ταυτότητας περιλάμβανε επανεξέταση του υλικού από τις κάμερες ασφαλείας, όπου φαινόταν ο Ρόμπινσον να φθάνει στην πανεπιστημιούπολη το ίδιο πρωί.
Παράλληλα, μίλησαν με συγγενή του που ανέφερε ότι ο νεαρός είχε τα τελευταία χρόνια πολιτικοποιηθεί περισσότερο. Του είχε πει σε προηγούμενη συζήτηση πως ο Κερκ θα επισκεπτόταν το Πανεπιστήμιο Γιούτα Βάλεϊ και είχε εκφράσει αντιρρήσεις για τις απόψεις του.
Οι ερευνητές πήραν επίσης κατάθεση από συγκάτοικό του, ο οποίος είπε ότι ο Ρόμπινσον είχε αστειευτεί στο Discord πως έπρεπε να ανακτήσει ένα κρυμμένο τουφέκι και να χαράξει σφαίρες. Δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό αυτή η πληροφορία είχε αξιοποιηθεί πριν από τη σύλληψη, σημειώνουν οι ΝΥΤ.
Δέχονταν τεράστια πίεση να συλλάβουν γρήγορα τον δράστη
Οι αστυνομικοί που ακολουθούσαν τα ίχνη του υπόπτου γύρω από την πανεπιστημιούπολη έσπευσαν το βράδυ της Πέμπτης στη νοτιοδυτική Γιούτα, όπου ο Ρόμπινσον μετέβη μόνος του στο γραφείο του σερίφη για να παραδοθεί.
«Η οικογένεια και ο φίλος του έκαναν εξαιρετική δουλειά βοηθώντας τον να φτάσει σε μια θετική απόφαση, να παραδοθεί και να αποφευχθεί περαιτέρω κίνδυνος για το κοινό», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Μέισον. «Οταν οι ερευνητές μας έφτασαν εκεί, μπόρεσαν να τον πλησιάσουν ειρηνικά και να προχωρήσουν στη διαδικασία της σύλληψης. Ηταν απόλυτα συνεργάσιμος».
Μέχρι τις 10 μ.μ., ο Ρόμπινσον βρισκόταν υπό κράτηση.
Ο Μέισον παραδέχθηκε ότι οι αρχές δέχονταν τεράστια πίεση να συλλάβουν γρήγορα τον δράστη. Υπερασπίστηκε όμως την προσεκτική και μεθοδική συλλογή και ανάλυση των αποδεικτικών στοιχείων, υποστηρίζοντας ότι ακόμη και χωρίς την κρίσιμη πληροφορία από την οικογένεια, η έρευνα θα κατέληγε τελικά στον Ρόμπινσον.
«Είμαι βέβαιος ότι θα τον εντοπίζαμε», τόνισε.
Παραπληροφόρηση και θεωρίες συνωμοσίας μετά τη δολοφονία
Κύμα παραπληροφόρησης και θεωριών συνωμοσίας κατέκλυσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τη δολοφονία του Τσάρλι Κερκ, με ορισμένα από τα ψευδή στοιχεία να τροφοδοτούνται ή να ενισχύονται από εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης.
Το CBS News εντόπισε δέκα αναρτήσεις του Grok, του chatbot της πλατφόρμας X, που κατονόμαζαν λανθασμένα τον ύποπτο πριν γίνει γνωστή η ταυτότητά του. Αν και το Grok αργότερα παραδέχτηκε το λάθος, ήδη φωτογραφίες και ονόματα αθώων ανθρώπων κυκλοφορούσαν στο Διαδίκτυο.
Το Grok δημιούργησε επίσης «βελτιωμένες» εκδοχές φωτογραφιών που είχε δημοσιεύσει το FBI, με αποτέλεσμα να παραποιηθούν τα χαρακτηριστικά και η ένδυση του υπόπτου. Μία τέτοια εικόνα αναδημοσιεύτηκε ακόμη και από το γραφείο του σερίφη της κομητείας Ουάσινγκτον, το οποίο αναγκάστηκε στη συνέχεια να διευκρινίσει πως «πρόκειται για φωτογραφία βελτιωμένη με τη χρήση AI».
Κάποιες από αυτές τις «βελτιωμένες» εικόνες έδειχναν έναν άνδρα πολύ μεγαλύτερης ηλικίας από τον 22χρονο Ρόμπινσον, ενώ ένα AI βίντεο, στο οποίο ο συλληφθείς παρουσιάζονταν με αλλοιωμένα χαρακτηριστικά, αναρτήθηκε από χρήστη του X με περισσότερους από 2 εκατ. ακολούθους και αναδημοσιεύτηκε χιλιάδες φορές.
Αντιφάσεις και ψευδείς πληροφορίες
Ακόμα και μετά τη σύλληψη του Τάιλερ Ρόμπινσον, οι απαντήσεις του Grok παρέμεναν αντιφατικές: σε κάποιες αναρτήσεις παρουσιαζόταν ως Ρεπουμπλικανός, σε άλλες ως ανεξάρτητος. Στην πραγματικότητα, τα μητρώα δείχνουν ότι δεν ανήκει σε κάποιο κόμμα.
Σε άλλες περιπτώσεις, το chatbot υποστήριζε πως ο Κερκ ήταν ζωντανός την επόμενη ημέρα της δολοφονίας του, όριζε λάθος ημερομηνία δολοφονίας, χαρακτήριζε «φάρσα» την ανακοίνωση του FBI για την επικήρυξη ή μιλούσε για «αντικρουόμενες αναφορές» ενώ ο θάνατος είχε ήδη επιβεβαιωθεί.
Και άλλες πλατφόρμες στο κάδρο
Ωστόσο, δεν ήταν μόνο το Grok. Το AI bot της Perplexity στο X χαρακτήρισε τη δολοφονία «υποθετικό σενάριο» και αμφισβήτησε την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου. Το μήνυμα κατέβηκε, ενώ ο εκπρόσωπος της Perplexity δήλωσε στο CBS News ότι «η ακριβής ΑΙ είναι ο πυρήνας της τεχνολογίας που αναπτύσσουμε και βρίσκεται στο επίκεντρο της εμπειρίας σε όλα μας τα προϊόντα», προσθέτοντας όμως ότι «η Perplexity δεν ισχυρίζεται ότι είναι 100% ακριβής».
Ενας άλλος εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι το bot της εταιρείας στο X δεν είχε ενσωματώσει τις τελευταίες βελτιώσεις και πως από τότε η εταιρεία έχει αποσύρει το συγκεκριμένο bot από την πλατφόρμα X.
Παράλληλα, το AI Overview της Google εμφάνισε ψευδή πληροφορία σε αναζήτηση για τον Χάντερ Κόζακ, τον τελευταίο που μίλησε στον Κερκ πριν σκοτωθεί, αναφέροντας πως πρόκειται για το άτομο που βρίσκεται στο στόχαστρο του FBI. Το λάθος διορθώθηκε την επόμενη ημέρα.
«Στη συντριπτική πλειονότητα των ερωτημάτων που αναζητούν πληροφορίες για το συγκεκριμένο θέμα δίδονται απαντήσεις υψηλής ποιότητας και ακρίβειας», δήλωσε εκπρόσωπος της Google στο CBS News. «Λόγω της ταχύτατα εξελισσόμενης φύσης της είδησης, είναι πιθανό τα συστήματά μας να παρερμήνευσαν διαδικτυακό περιεχόμενο ή να έχασαν κάποια πληροφορία, όπως μπορεί να συμβεί με κάθε λειτουργία αναζήτησης, δεδομένου του μεγέθους του Διαδικτύου», πρόσθεσε.
«Δεν κάνουν fact checking»
Ο Σ. Σιάμ Σούνταρ, καθηγητής στο Penn State και διευθυντής του Κέντρου Κοινωνικά Υπεύθυνης Τεχνητής Νοημοσύνης, τόνισε πως τα generative AI εργαλεία βασίζονται σε πιθανότητες, όχι σε επιτόπιο ρεπορτάζ ή διασταύρωση γεγονότων. «Δεν κάνουν fact checking. Αν υπάρχει αμφισβήτηση για τον θάνατο, το σύστημα μπορεί να την αναπαράγει», είπε.
Επισήμανε ακόμη ότι οι χρήστες τείνουν να εμπιστεύονται περισσότερο την «ουδετερότητα» μιας μηχανής απ’ ό,τι ενός αγνώστου στο Διαδίκτυο, κάτι που καθιστά την παραπληροφόρηση πιο επικίνδυνη.
Ανάμιξη από ξένες χώρες
Ο κυβερνήτης της Γιούτα, Σπένσερ Κοξ, προειδοποίησε πως ξένες δυνάμεις, ανάμεσά τους η Ρωσία και η Κίνα, αξιοποιούν bots για να διασπείρουν ψευδείς ειδήσεις και να ενθαρρύνουν τη βία. «Θα σας προέτρεπα να αγνοήσετε αυτές τις πηγές, να κλείσετε αυτά τα streams και να περάσετε περισσότερο χρόνο με τις οικογένειές σας», δήλωσε.
Με πληροφορίες από New York Times, CBS
Πηγή: kathimerini.gr