Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της για την τάση των κρατών-μελών να προκρίνουν εθνικές προμήθειες αντί κοινών, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού SAFE (Sovereign Ammunition and Financial Enhancement Facility), ο οποίος διαθέτει συνολικά 150 δισεκατομμύρια ευρώ για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τομάς Ρενιέ, αποκάλυψε ότι στα 19 εθνικά σχέδια που υποβλήθηκαν, περιλαμβάνονται 691 αμυντικά έργα, εκ των οποίων μόνο το 65% αφορούν κοινές προμήθειες.
Ο Ρενιέ υπογράμμισε ότι ο κανονισμός του SAFE προορίζεται σαφώς για κοινές προμήθειες και ότι τα εθνικά έργα είναι επιλέξιμα μόνο σε «πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις». Ωστόσο, το 35% των προγραμμάτων που κατατέθηκαν είναι αιτήματα για εθνικές προμήθειες. Ο εκπρόσωπος τόνισε ότι η αξιολόγηση θα συνεχιστεί με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι κοινές προμήθειες θα ξεπεράσουν το 65%, προκειμένου να πληρούνται τα κριτήρια επιλεξιμότητας.
Προτεραιότητες και χρηματοδότηση
Από την αρχική αξιολόγηση των 19 εθνικών προγραμμάτων, προκύπτει ότι οι χώρες ζήτησαν περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ για αεροπορική και πυραυλική άμυνα, πυρομαχικά και πυραύλους. Περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ ζητήθηκαν για μη επανδρωμένα αεροσκάφη και αντιαεροπορικά αεροσκάφη, και περίπου 13 δισεκατομμύρια ευρώ για ναυτιλιακά έργα, καλύπτοντας τα τέσσερα εμβληματικά έργα του οδικού χάρτη της Επιτροπής. Παράλληλα, 15 εθνικά σχέδια περιλαμβάνουν ρητή υποστήριξη για την Ουκρανία.
Η Θέση της Ελλάδας και η κατανομή των κεφαλαίων
Στη συνολική κατανομή του μηχανισμού SAFE, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει δάνεια ύψους 787,7 εκατομμυρίων ευρώ για την Ελλάδα, ενώ για την Κύπρο το εγκεκριμένο ποσό ανέρχεται στα 1,18 δισεκατομμύρια ευρώ.
Τη μερίδα του λέοντος στη χρηματοδότηση του SAFE λαμβάνει η Πολωνία με 43,73 δισ. ευρώ. Ακολουθούν η Ρουμανία (16,7 δισ. ευρώ), η Γαλλία και η Ουγγαρία (16,2 δισ. ευρώ η καθεμία), η Ιταλία (14,9 δισ. ευρώ), το Βέλγιο (8,34 δισ. ευρώ) και οι χώρες της Βαλτικής. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, δεν έχουν ζητήσει δάνεια, καθώς λαμβάνουν ευνοϊκά επιτόκια απευθείας από τις χρηματοπιστωτικές αγορές.