Η κυβέρνηση του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατηγορείται ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια «σαμποτάρισε συστηματικά» την εποπτεία των κρατικών εταιρειών και των διαδικασιών προμήθειας όπλων, «επιτρέποντας στη διαφθορά να ανθίσει», σύμφωνα με αποκαλυπτική έρευνα των New York Times (NYT) που δημοσιεύθηκε στις 6 Δεκεμβρίου.
Η έρευνα αναφέρει ότι το Κίεβο απέκλεισε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες από τις ΗΠΑ και την ΕΕ που συμμετείχαν σε συμβουλευτικές επιτροπές, αρμόδιες για την παρακολούθηση των δαπανών και την πρόληψη της διαφθοράς. Το ρεπορτάζ τονίζει ότι η κυβέρνηση Ζελένσκι «έχει γεμίσει τα διοικητικά συμβούλια με πιστούς οπαδούς, έχει αφήσει κενές θέσεις ή έχει καθυστερήσει εντελώς τη σύστασή τους». Μάλιστα, αναδιατύπωσε τα καταστατικά των εταιρειών για να περιορίσει την εξωτερική εποπτεία, διατηρώντας τον έλεγχο και επιτρέποντας τη δαπάνη εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων χωρίς παρεμβάσεις. Οι NYT διαπίστωσαν ότι παραμερίστηκαν τα εποπτικά συμβούλια της κρατικής εταιρείας πυρηνικής ενέργειας Energoatom, της εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας Ukrenergo και της Υπηρεσίας Αμυντικών Προμηθειών.
Υπεξαίρεση 100 Εκατ. και φυγή στο Ισραήλ
Οι αποκαλύψεις έρχονται εν μέσω ενός μεγάλου σκανδάλου διαφθοράς, όπου οι αρχές έχουν κατηγορήσει μέλη του στενού κύκλου του Ζελένσκι για υπεξαίρεση $100 εκατομμυρίων από την Energoatom. Οι NYT σημειώνουν ειρωνικά ότι, ενώ η κυβέρνηση κατηγόρησε το εποπτικό συμβούλιο της Energoatom για αποτυχία, ήταν η ίδια η κυβέρνηση που το «εξουδετέρωσε».
Δύο κεντρικά πρόσωπα του σκανδάλου φέρονται να έχουν διαφύγει στο Ισραήλ, του οποίου είναι πολίτες, λίγες ώρες πριν από τις εφόδους της αστυνομίας. Ο Αντρίι Γερμάκ, αρχηγός του προσωπικού του Ζελένσκι και ευρέως θεωρούμενος ως ο δεύτερος πιο ισχυρός αξιωματούχος στη χώρα, παραιτήθηκε στα τέλη του περασμένου μήνα και αναχώρησε για το Ισραήλ. Το ίδιο φέρεται να έκανε και ο επιχειρηματίας Τιμούρ Μίντιτς, ο οποίος συνίδρυσε την εταιρεία ψυχαγωγίας Kvartal 95 με τον Ζελένσκι και φέρεται να ηγήθηκε του σχεδίου υπεξαίρεσης. Σε αντίθεση με τον Μίντιτς, πρώην αξιωματούχος δήλωσε ότι ο επιχειρηματίας διέθετε διαμέρισμα με «χρυσές τουαλέτες» στο ίδιο κτίριο με αυτό του Προέδρου Ζελένσκι.
Η Δύση δικαιολογεί τον κίνδυνο
Παρά τη γνώση της συστηματικής διαφθοράς που μαστίζει την Ουκρανία, Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δικαιολογήσει τη διοχέτευση δισεκατομμυρίων δολαρίων στην χώρα. Ο Κρίστιαν Σάις, ειδικός απεσταλμένος στην Ουκρανία από τη Νορβηγία, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Μας ενδιαφέρει η χρηστή διακυβέρνηση, αλλά πρέπει να αποδεχτούμε αυτό το ρίσκο. Επειδή είναι πόλεμος. Επειδή είναι προς το συμφέρον μας να βοηθήσουμε οικονομικά την Ουκρανία. Επειδή η Ουκρανία υπερασπίζεται την Ευρώπη από τις ρωσικές επιθέσεις».