Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Γενς-Φρέντερικ Νίλσεν μίλησε για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ανακοίνωσε ότι η αυτόνομη περιοχή δεν επιδιώκει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και "σίγουρα δεν επιδιώκει να γίνει μέρος" των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ερωτηθείς από το Euronews αν η Γροιλανδία είναι πιθανότερο να ενταχθεί στην ΕΕ ή να προσαρτηθεί από τις ΗΠΑ στο μέλλον - ενδιαφέρον που έχει εκφράσει επανειλημμένα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ - ο Νίλσεν δήλωσε: "Επιτρέψτε μου να το πω ξεκάθαρα, δεν πρόκειται να ενταχθούμε σε άλλη χώρα".
"Αυτή τη στιγμή (η Γροιλανδία) δεν έχει σχέδια, για να προσπαθήσει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης", δήλωσε ο Νίλσεν, ενώ "εργάζεται για την ανάπτυξη της εταιρικής σχέσης" που έχει ήδη με την ΕΕ και επίσης "για να έρθει πιο κοντά σε μια εταιρική σχέση όσον αφορά πολλά πράγματα, την εκπαίδευση, τα ορυκτά και τη βιομηχανία".
"Επομένως, όχι, δεν επιδιώκουμε να γίνουμε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σίγουρα δεν επιδιώκουμε να γίνουμε μέρος μιας άλλης χώρας", είπε.
Τι θέλει η Γροιλανδία
Η Γροιλανδία είναι ένα αυτόνομο έδαφος εντός του Βασιλείου της Δανίας, όπου κατοικούν περίπου 56.000 κάτοικοι, με μια ρύθμιση αυτοδιοίκησης που ισχύει από το 2009 και βασίζεται σε μια παράδοση αυτοδιοίκησης που ξεκίνησε το 1979.
Το έδαφος του Βόρειου Ατλαντικού αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (τον πρόδρομο της ΕΕ) το 1985, μετά από δημοψήφισμα για την αποχώρηση που διεξήχθη το 1982.
Έκτοτε, η Γροιλανδία διατηρεί στενή συνεργασία με την ΕΕ, ενώ τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις έχουν ενισχυθεί, με αποτέλεσμα να ανοίξει γραφείο της ΕΕ στην πρωτεύουσα της Γροιλανδίας Νουκ.
Ο πρωθυπουργός Νίλσεν επιδιώκει να ενισχύσει τη συνεργασία, η οποία σήμερα διέπεται από διάφορες συμφωνίες, ιδίως στους τομείς της εκπαίδευσης, των κρίσιμων ορυκτών, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ψηφιοποίησης και του βιώσιμου τουρισμού.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναφέρθηκε σε διάφορους τομείς της εταιρικής σχέσης, με ιδιαίτερη έμφαση στις πρώτες ύλες, καθώς η Γροιλανδία κατέχει 24 από τα 34 κρίσιμα ορυκτά που έχει προσδιορίσει η ΕΕ.
"Το 2023, η ΕΕ και η Γροιλανδία συμφώνησαν σε μια στρατηγική εταιρική σχέση για βιώσιμες αλυσίδες αξίας πρώτων υλών (...)Λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον κόσμο και την πράσινη μετάβαση, υπάρχει, ωστόσο, ανάγκη να κινηθούμε ταχύτερα", δήλωσε ο Νίλσεν.
"Τα κρίσιμα ορυκτά της Γροιλανδίας έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλουν τις παγκόσμιες ισορροπίες και τις ισορροπίες ασφαλείας. Αλλά η δράση πρέπει να αναληφθεί γρήγορα".
Η αλιεία είναι επίσης μια σημαντική πτυχή για τη Γροιλανδία, καθώς πρόκειται για τον σημαντικότερο βιομηχανικό τομέα της χώρας.
Το αυτόνομο έδαφος συμφώνησε το 1985 σε ένα σύστημα που επιτρέπει στα σκάφη της ΕΕ να αλιεύουν στα ύδατα της Γροιλανδίας με αντάλλαγμα μια οικονομική συνεισφορά και αφορολόγητη πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ για τα αλιευτικά προϊόντα της Γροιλανδίας.
Η συμφωνία βιώσιμης αλιευτικής σύμπραξης καθορίζει επί του παρόντος μια ετήσια ποσόστωση για τα ψάρια που μπορούν να αλιεύουν τα σκάφη της ΕΕ, καθώς και το ποσό που θα καταβάλει η ΕΕ ως αντάλλαγμα.
Ο Νίλσεν θεωρεί την τρέχουσα συμφωνία "ικανοποιητική", αλλά θεωρεί επίσης "ζωτικής σημασίας να συνεχιστεί η προσαρμογή της αλιευτικής συνεργασίας στην ανάπτυξη και την εξέλιξη της αλιευτικής βιομηχανίας της Γροιλανδίας".
Τι δεν θέλει η Γροιλανδία;
Στις σχέσεις ΕΕ-Γροιλανδίας υπάρχουν και αμφισβητούμενα σημεία. Στην ομιλία του, ο Νίλσεν εξέφρασε την ελπίδα ότι οι Βρυξέλλες θα επανεξετάσουν τη γενική απαγόρευση διάθεσης προϊόντων φώκιας στην αγορά της, η οποία, κατά την άποψή του, "είχε σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στο κυνήγι της φώκιας και οδήγησε σε σημαντική πτώση της εγχώριας προσφοράς καθώς και των εξαγωγών του δέρματός μας από φώκια".
Το κυνήγι της φώκιας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμού των Ινουίτ, με τις γνώσεις και τις δεξιότητες να περνούν από γενιά σε γενιά, εξήγησε ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας στους ευρωβουλευτές. "Με τα δικά μας λόγια, είναι η ζωογόνος δύναμη του πολιτισμού μας και της ταυτότητάς μας", είπε.
"Η Γροιλανδία χρειάζεται την Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται τη Γροιλανδία", ήταν το τελικό μήνυμα του Νίλσεν προς την ολομέλεια και προφανώς προς την Ουάσινγκτον, αφού ο Τραμπ προκάλεσε σοκ στην Ευρώπη όταν αρνήθηκε δημοσίως να αποκλείσει το ενδεχόμενο χρήσης στρατιωτικής βίας ή οικονομικού καταναγκασμού για την κατάληψη του ημιαυτόνομου δανικού εδάφους.
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα επανέλαβε τα λόγια της Νίλσεν. "Η Γροιλανδία θα βρίσκει πάντα έναν ισχυρό εταίρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση", δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, διασφαλίζοντας ότι η ΕΕ "έρχεται στη Γροιλανδία όχι με απαιτήσεις ή διεκδικήσεις, αλλά με πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού και φιλίας".
Υπενθύμισε τις ευρωπαϊκές επενδύσεις στη Γροιλανδία για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τις δεξιότητες, υποσχόμενη ότι θα υπάρξει περισσότερη στήριξη. "Όταν κοιτάτε προς την Ευρώπη, θα βρείτε φίλους και συμμάχους", κατέληξε η Metsola.