Η κυβέρνηση Τραμπ προτείνει μια νέα πρόταση που θα επέτρεπε στο Ιράν να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε χαμηλά επίπεδα, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες θα επεξεργάζονται ένα πιο λεπτομερές σχέδιο που θα στοχεύει στο να εμποδίσει το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, προσφέροντάς του όμως πρόσβαση σε καύσιμα για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας.
Η πρόταση αυτή λειτουργεί ως «γέφυρα» μεταξύ της σημερινής κατάστασης, που το Ιράν παράγει ουράνιο σχεδόν σε επίπεδα κατασκευής πυρηνικής βόμβας, και του αμερικανικού στόχου να μην εμπλουτίζει καθόλου ουράνιο στο έδαφός του.
Στο πλαίσιο του σχεδίου, οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν στην κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων για ειρηνική χρήση στο Ιράν και θα διαπραγματευτούν τη δημιουργία περιφερειακών εγκαταστάσεων εμπλουτισμού ουρανίου, υπό τη διαχείριση μιας κοινοπραξίας χωρών της περιοχής. Μόλις το Ιράν αρχίσει να αποκομίζει οφέλη από αυτές τις δεσμεύσεις, θα πρέπει να σταματήσει οριστικά τον εμπλουτισμό στο έδαφός του.
Το πλαίσιο της πιθανής συμφωνίας παραδόθηκε στην Τεχεράνη το Σαββατοκύριακο, και Ιρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι θα απαντήσουν εντός ημερών. Πρόκειται για την πρώτη χειροπιαστή ένδειξη ενός πιθανού συμβιβασμού από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε την προεδρία.
Υπενθυμίζεται ότι ο Τραμπ ακύρωσε τη συμφωνία του 2015 που είχε διαπραγματευτεί η κυβέρνηση Ομπάμα για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Τουλάχιστον κατά τα πρώτα χρόνια της προτεινόμενης συμφωνίας, όταν θα κατασκευάζονται νέες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού για την παραγωγή καυσίμου για πυρηνικά εργοστάσια σε συνεργασία με αραβικά κράτη, το Ιράν θα επιτρέπεται να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε χαμηλά επίπεδα — παρά την ανάρτηση του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα, στην οποία έλεγε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «δεν θα επιτρέψουν κανέναν εμπλουτισμό ουρανίου». (Είναι πιθανό να αναφερόταν σε αυτό που θα επιτρεπόταν στο τελικό στάδιο της πιθανής συμφωνίας και όχι κατά τη διάρκεια μιας ενδιάμεσης περιόδου.)
Η ιδέα μιας περιφερειακής κοινοπραξίας θα έφερνε κοντά το Ιράν με χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλες, επιτρέποντας την παραγωγή πυρηνικού καυσίμου χαμηλού βαθμού για εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, ενώ θα διασφάλιζε ότι το Ιράν δεν θα εμπλουτίζει μόνο του καύσιμο για την κατασκευή βόμβας.
Όμως, ένα βασικό αναπάντητο ερώτημα είναι αν η ιρανική ηγεσία θα συμφωνήσει τελικά σε μια διευθέτηση κατά την οποία δεν θα παράγεται καθόλου πυρηνικό καύσιμο στο έδαφος του Ιράν. «Δεν χρειαζόμαστε την άδεια κανενός για να εμπλουτίζουμε ουράνιο», δήλωσε την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί.
Η Τεχεράνη δηλώνει ότι η πρόταση συμφωνίας περιλαμβάνει «αμφισημίες»
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αραγτσί δήλωσε σήμερα ότι η αμερικανική πρόταση για μια συμφωνία σε σχέση με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα περιλάμβανε "πολλές αμφισημίες", ενώ επανέλαβε ότι το δικαίωμα του Ιράν στον εμπλουτισμό ουρανίου συνιστά "κόκκινη γραμμή".
"Η γραπτή πρόταση που λάβαμε από τις Ηνωμένες Πολιτείες περιλαμβάνει πολλές αμφισημίες και θέτει πολλά ερωτήματα. Πολλά σημεία αυτής της πρότασης δεν είναι σαφή", δήλωσε ο Αραγτσί κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον Λίβανο.
Το Σάββατο, το Ιράν είχε δηλώσει ότι έλαβε "στοιχεία" μιας αμερικανικής πρότασης για μια νέα συμφωνία για τα πυρηνικά, έπειτα από πέντε κύκλους έμμεσων διαπραγματεύσεων που διεξήχθησαν με τη διαμεσολάβηση του σουλτανάτου του Ομάν, οι οποίες άρχισαν τον Απρίλιο.
Ο εμπλουτισμός ουρανίου παραμένει ένα από τα κυριότερα σημεία διαφωνίας μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης, καθώς το Ιράν, το οποίο υποψιάζονται οι Δυτικοί και το Ισραήλ ότι θέλει να αποκτήσει ατομική βόμβα, υπερασπίζεται το δικαίωμά του να συνεχίσει ένα πυρηνικό πρόγραμμα για μη στρατιωτικούς σκοπούς, συγκεκριμένα για την παραγωγή ενέργειας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα επιτρέψουν "κανέναν εμπλουτισμό ουρανίου στο πλαίσιο μιας εν δυνάμει συμφωνίας" με το Ιράν.
"Η συνέχιση του εμπλουτισμού στο ιρανικό έδαφος είναι η κόκκινη γραμμή μας", δήλωσε σήμερα ο Αραγτσί, προσθέτοντας ότι η χώρα του θα απαντήσει εντός των προσεχών ημερών στην αμερικανική πρόταση σύμφωνα με "τις θέσεις αρχής" του Ιράν "και τα συμφέροντα του ιρανικού λαού".
"Δεν θα ζητήσουμε από κανέναν την άδεια για να συνεχίσουμε να εμπλουτίζουμε ουράνιο στο Ιράν. Ωστόσο, είμαστε έτοιμοι να λάβουμε μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι αυτός ο εμπλουτισμός δεν θα οδηγήσει στην παραγωγή ατομικών όπλων", πρόσθεσε ο υπουργός Εξωτερικών.
Πριν από τη Βηρυτό, ο Αραγτσί έκανε έναν σταθμό τη Δευτέρα στο Κάιρο, όπου συνάντησε τον Ραφαέλ Γκρόσι, τον διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ).
Ο Γκρόσι ζήτησε "περισσότερη διαφάνεια" στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, την επομένη της δημοσίευσης έκθεσης της υπηρεσίας αυτής των Ηνωμένων Εθνών που δείχνει ότι το Ιράν ενέτεινε την παραγωγή του στο εμπλουτισμένο ουράνιο κατά 60%, προσεγγίζοντας κατά συνέπεια το 90% που απαιτείται για την κατασκευή ατομικών όπλων.