Σε ισχύ τέθηκαν σήμερα οι νέοι αμερικανικοί τελωνειακοί δασμοί σε προϊόντα εισαγόμενα από δεκάδες οικονομίες, στο πλαίσιο του εγχειρήματος του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να δημιουργήσει νέα παγκόσμια εμπορική τάξη.
Οι επιπρόσθετοι, «ανταποδοτικοί» δασμοί τέθηκαν σε ισχύ στις 07:01 (ώρα Ελλάδας) αντικαθιστώντας για τις περισσότερες χώρες τους δασμούς «βάσης» 10% που εφαρμόζονταν από τον Απρίλιο σε σχεδόν όλα τα προϊόντα που εισέρχονταν στις ΗΠΑ. Έχουν θεαματικές διακυμάνσεις, στο φάσμα μεταξύ του 15% και του 41%.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, από τους κυριότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν δασμούς 15% στα περισσότερα προϊόντα τους.
Προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα αντιμετωπίζουν πλέον δασμούς 15%, παρά τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί με την Ουάσινγκτον για αποτροπή ακόμη πιο αυστηρών μέτρων. Αντίθετα, η Ινδία επιβαρύνεται με δασμούς 25%, οι οποίοι αναμένεται να διπλασιαστούν σε τρεις εβδομάδες, ενώ η Συρία, η Μιανμάρ και το Λάος πλήττονται από υπέρογκες επιβαρύνσεις 40% ή 41%.
Ο Τραμπ, με ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social λίγο μετά τα μεσάνυχτα, έγραψε:
«ΕΙΝΑΙ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ!!! ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΔΟΛΑΡΙΑ ΑΠΟ ΔΑΣΜΟΥΣ ΕΙΣΡΕΟΥΝ ΠΛΕΟΝ ΣΤΙΣ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ!»
Εξαιρέσεις και αντιδράσεις
Το νέο κύμα «ανταποδοτικών» δασμών, όπως το χαρακτηρίζει η Ουάσινγκτον, στοχεύει στην αντιμετώπιση πρακτικών που θεωρούνται αθέμιτες. Παράλληλα, οι δασμοί δεν ισχύουν για συγκεκριμένες κατηγορίες όπως χάλυβας, αυτοκίνητα, φαρμακευτικά προϊόντα και μικροτσίπ, που υπόκεινται σε ξεχωριστά μέτρα.
Ο Τραμπ προανήγγειλε την επιβολή δασμών 100% στους ημιαγωγούς, τα γνωστά μικροτσίπ, αν και η Ταϊπέι διαβεβαίωσε ότι ο κολοσσός TSMC θα εξαιρεθεί, καθώς διαθέτει εργοστάσια στις ΗΠΑ.
Παρά τις εξαιρέσεις, επιχειρήσεις και βιομηχανικές ενώσεις προειδοποιούν ότι οι αυξήσεις πλήττουν ιδιαίτερα τις μικρές αμερικανικές επιχειρήσεις, ενώ οικονομολόγοι προειδοποιούν για πληθωριστικές πιέσεις και επιβράδυνση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ μακροπρόθεσμα.
Καθώς η αρχική 90ήμερη περίοδος προσαρμογής επέτρεψε στους εισαγωγείς να συγκεντρώσουν αποθέματα, η κατάσταση αλλάζει καθώς οι ποσότητες εξαντλούνται. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Μαρκ Μπους του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν, οι επιχειρήσεις δύσκολα θα μπορέσουν να συνεχίσουν να απορροφούν το κόστος, ειδικά ενόψει της περιόδου της επιστροφής στα σχολεία.
Αβεβαιότητα σε διμερείς συμφωνίες
Παράλληλα, ερωτήματα παραμένουν για τις χώρες που έχουν συνάψει πρόσφατα εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ. Η Ιαπωνία και η Ουάσινγκτον διαφωνούν για την ημερομηνία εφαρμογής μειωμένων δασμών σε ιαπωνικά αυτοκίνητα, ενώ γενικότερα οι εισαγωγές οχημάτων στις ΗΠΑ υπόκεινται σε δασμούς 25%.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου ανέφερε ότι ο δασμός 15% της Ιαπωνίας προστίθεται στους ήδη υπάρχοντες, παρά τις προσδοκίες του Τόκιο για παραχωρήσεις.
Η Ε.Ε., από την πλευρά της, προσπαθεί να εξασφαλίσει εξαίρεση για τη βιομηχανία οίνου. Σε επιστολή προς τον Τραμπ, η Αμερικανική Συμμαχία Εμπορίου Οίνου τόνισε ότι οι πωλήσεις κρασιού αντιπροσωπεύουν έως και το 60% των ακαθάριστων περιθωρίων κέρδους των εστιατορίων.
Νέες «μάχες» στο εμπορικό μέτωπο
Ο Τραμπ δεν δείχνει πρόθεση υποχώρησης στις εμπορικές συγκρούσεις του. Την Τετάρτη ανακοίνωσε διπλασιασμό των δασμών στα ινδικά προϊόντα στο 50%, επικαλούμενος τη συνεχιζόμενη αγορά ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί. Παράλληλα, προειδοποίησε με κυρώσεις και άλλες χώρες που «άμεσα ή έμμεσα» εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο.
Οι εξαιρέσεις εξακολουθούν να ισχύουν για φάρμακα και smartphones.
Τέλος, ο Τραμπ στρέφεται και κατά της Βραζιλίας, με αφορμή τη δίκη του συμμάχου του και πρώην προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου. Οι δασμοί στα βραζιλιάνικα προϊόντα αυξήθηκαν στο 50%, με εξαιρέσεις ωστόσο για πορτοκαλί χυμό και πολιτικά αεροσκάφη. Αντίθετα, πλήγμα δέχονται βασικά εξαγώγιμα προϊόντα όπως ο καφές, το βόειο κρέας και η ζάχαρη.
Πολλά από τα μέτρα του Τραμπ αναμένεται να προσβληθούν νομικά, με αρκετές υποθέσεις να καταλήγουν ενδεχομένως στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Πηγές: Reuters, AFP