«Μην κάνετε λάθος, η πραγματική μάχη στον πόλεμο της Ουκρανίας αυτή τη στιγμή δεν είναι στους ουρανούς πάνω από το Κίεβο ή το Ντνίπρο, όπου οι ρωσικές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν ενταθεί, δραματικά, τις τελευταίες ημέρες.
Ούτε η αργή ούτε η συντριπτική πρόοδος που σημειώνει ο ρωσικός στρατός στα σκληρά μέτωπα της ανατολικής Ουκρανίας θα καθορίσουν τη σύγκρουση, η οποία διανύει τώρα τον τρίτο χρόνο της.
Ο κρίσιμος αγώνας που χάνεται μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών και των συμμάχων τους είναι στο αυτί του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος φαίνεται ολοένα και πιο απογοητευμένος από τις προσπάθειες για τη διαμεσολάβηση της ειρήνης».
Τα παραπάνω αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN σήμερα, Δευτέρα, εν αναμονή της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Αμερικανού προέδρου με τον Ρώσο ομόλογό του, και γι’ αυτό, όπως προσθέτει «το τηλεφώνημα μπορεί να είναι τόσο καίριας σημασίας».
Η Μόσχα και το Κίεβο συναγωνίζονται και οι δύο για να δείξουν ότι ο άλλος είναι το πραγματικό εμπόδιο για την ειρήνη, ελπίζοντας να αλλάξουν την ευμετάβλητη γνώμη του Τραμπ, τουλάχιστον για λίγο, με τον τρόπο τους.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιδιώκουν να μιλήσουν επίσης, εκ νέου, με τον Τραμπ πριν από την επικοινωνία του με τον Πούτιν, εν μέσω ανησυχιών ότι η άποψή του για τη σύγκρουση μπορεί να διαμορφωθεί από το ποιος θα του μιλήσει για τελευταία φορά, όπως σημειώνει το CNN.
«Κρίσιμη» στιγμή
Ο Τραμπ είχε ήδη συνομιλίες για το ζήτημα με τέσσερις Ευρωπαίους ηγέτες. Εν τω μεταξύ, ενόψει και της τηλεφωνικής επικοινωνίας, η Γερμανία και άλλοι σημαντικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας επιδίωξαν να αυξήσουν και πάλι την πίεση στη Ρωσία.
H τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των δύο ηγετών θα αποτελέσει το τελευταίο κεφάλαιο σε μία σειρά διπλωματικών επαφών για τον τερματισμό της τριετούς σύγκρουσης, όπως επισημαίνουν επίσης οι Νew York Times.
Η Ευρώπη, σύμφωνα με την επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, βλέπει αυτή την εβδομάδα ως «κρίσιμη» στιγμή για τις διαπραγματεύσεις στην Ουκρανία.
«Είναι σημαντικό να πιέσουμε να προχωρήσουν τα πράγματα και νομίζω ότι η επόμενη εβδομάδα θα είναι κρίσιμη από αυτή την άποψη», σημείωσε σε συνάντηση με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς και την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι στη Ρώμη, το Σαββατοκύριακο.
Βρετανία, ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία «συζήτησαν παράλληλα την επιβολή κυρώσεων (…) εάν η Ρωσία δεν εμπλακεί σοβαρά στις προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός και ειρηνευτικές συνομιλίες», ανέφερε εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης ενόψει της συνομιλίας.
Σύμφωνα με το βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων PA, στις συνομιλίες συμμετείχαν ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Τραμπ και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι.
Ο Μερτς, ο Μακρόν και ο Στάρμερ είχαν επικοινωνήσει επίσης τηλεφωνικά με τον Τραμπ δύο φορές τις προηγούμενες ημέρες για να συντονίσουν τη στάση τους ως προς την Ουκρανία. Παρών και τις δύο φορές ήταν και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ.
Στη συνέχεια, ο Μακρόν ανέφερε στον X ότι ο Πούτιν πρέπει να δείξει τη Δευτέρα ότι θέλει ειρήνη – «με την αποδοχή μίας κατάπαυσης του πυρός άνευ όρων, 30 ημερών, την οποία προτείνει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τραμπ, και υποστηρίζεται από την Ουκρανία και την Ευρώπη».
Ετοιμη μία συμφωνία;
Ο Ντόναλντ Τραμπ «είναι αποφασισμένος να έχει αποτελέσματα», προειδοποίησε από την πλευρά του ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου, Στιβ Γουίτκοφ, τονίζοντας πως «εάν δεν το επιτύχει εκείνος, τότε κανείς άλλος δεν θα μπορέσει να το επιτύχει».
Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δηλώσει πως η τηλεφωνική συνομιλία θα πραγματοποιηθεί με στόχο «να τερματιστεί η αιματοχυσία». Ωστόσο, σύμφωνα με το CNN, υπάρχει κίνδυνος να επιχειρηθεί διευθέτηση εις βάρος του Κιέβου, υπό την επίδραση των λεγομένων του Πούτιν.
Μόλις τον περασμένο μήνα, αφότου μίλησε με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, ο Τραμπ έκανε κάποιες από τις πιο επικριτικές του παρατηρήσεις προς τον Πούτιν, καταδικάζοντας τον Ρώσο ηγέτη για επίθεση με πυραύλους στο Κίεβο και προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα εάν ο Ρώσος ηγέτης επιδιώκει πραγματικά τον τερματισμό του πολέμου, θυμίζει το CNN.
Με το τηλεφώνημα της Δευτέρας, ο Πούτιν –ο οποίος αρνήθηκε να δεχθεί εκεχειρία 30 ημερών, την οποία ζήτησε ο πρόεδρος Τραμπ και στην οποία συμφώνησε η Ουκρανία– θα έχει το προεδρικό «αυτί» όλο δικό του. Θα μπορούσε να ρίξει σε αυτό όποια επιχειρηματικά κίνητρα, κολακείες ή δηλητηριώδη σχόλια, που με βάση τους υπολογισμούς του Πούτιν θα λειτουργούσαν καλύτερα.
Ο Τραμπ και ο Πούτιν φαίνεται άλλωστε πως μοιράζονται την πεποίθηση πως μόνο οι ίδιοι έχουν την προσωπική εξουσία και τις ικανότητες να διευθετήσουν τον πόλεμο, ενώ οι Ευρωπαίοι και οι ίδιοι οι Ουκρανοί θα κάνουν τελικά ό,τι τους πουν εκείνοι.
Οι συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης την περασμένη εβδομάδα –οι πρώτες απευθείας μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών διαπραγματευτών εδώ και χρόνια– φαίνεται πως τόνωσαν την αίσθηση του προέδρου Τραμπ ότι ο ρόλος του είναι κεντρικός σε συμφωνία. Κάτι που τον ενθάρρυνε να εμπλακεί και πάλι πιο δυναμικά στις διαπραγματεύσεις, καλώντας απευθείας τον Πούτιν σε ειρηνευτικές προσπάθειες από τις οποίες μόλις πρόσφατα είχε απειλήσει να απομακρυνθεί.
Ο μεγάλος φόβος της Ουκρανίας είναι ότι οι δύο ηγέτες θα ετοιμάσουν το δικό τους ειρηνευτικό σχέδιο τηλεφωνικά. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει διαβεβαιώσει πως θα καλέσει τον Ουκρανό ομόλογό του Ζελένσκι στη συνέχεια – και αμέσως μετά, δυνητικά, θα επιδιώξει να επιβάλει τους όρους του Πούτιν υπό την ανανεωμένη απειλή για απόσυρση της ζωτικής σημασίας στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας των ΗΠΑ προς το Κίεβο.
Ωστόσο, ο πρόεδρος Τραμπ ενδέχεται να ασκήσει πίεση και στη Ρωσία. Με τον αριθμό των θυμάτων να αυξάνεται και την οικονομία του να υποφέρει, το Κρεμλίνο θέλει αναμφίβολα να αποφύγει τον θυμό του Τραμπ και την αποκατάσταση ή, ενδεχομένως, ακόμη και τον διπλασιασμό της υποστήριξης των ΗΠΑ στην πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας.
Το πρόβλημα παραμένει: ούτε η Ρωσία ούτε και η Ουκρανία είναι επί του παρόντος διατεθειμένες να αποδεχθούν η μία τους όρους της άλλης και να συμβιβαστούν για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της άλλης πλευράς, όπως επισημαίνει το CNN.
Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως οι συνομιλίες –είτε άμεσες, πρόσωπο με πρόσωπο, είτε τηλεφωνικά– είναι άσκοπες. Αν μη τι άλλο, δείχνουν την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και υπό την πίεση των ΗΠΑ και έπειτα από μία απευθείας τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο μπορεί να επιλέξουν να συνεχίσουν να πολεμούν, καταλήγει το CNN στην ανάλυσή του.
Το «πάνω χέρι»
Σημειώνεται πως η σημερινή τηλεφωνική συνομιλία Πούτιν – Τραμπ θα είναι η τρίτη από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Αμερικανός πρόεδρος, τον Ιανουάριο. Ερχεται μόλις μερικά 24ωρα αφότου η Ρωσία και η Ουκρανία πραγματοποίησαν τις απευθείας συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, τις πρώτες έπειτα από τρία χρόνια, οι οποίες έληξαν χωρίς προσέγγιση στο ζήτημα της κατάπαυσης του πυρός.
Το μοναδικό πρακτικό αποτέλεσμα της συνάντησης υπήρξε η συμφωνία ανταλλαγής 1.000 αιχμαλώτων πολέμου στο εγγύς μέλλον, χωρίς να δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες.
Εν τω μεταξύ, στην ανατολική Ουκρανία, ρωσικά και ουκρανικά στρατεύματα συνέχισαν τις σκληρές μάχες. Μέχρι το βράδυ της Κυριακής, είχαν σημειωθεί περίπου 70 ρωσικές επιθέσεις, όπως ανέφερε το γενικό επιτελείο στο Κίεβο στην έκθεσή του για την κατάσταση.
Οι ρωσικές αναφορές για νέα εδαφικά κέρδη στην περιοχή δεν έχουν επιβεβαιωθεί ούτε από την ουκρανική πλευρά ούτε από οποιαδήποτε ανεξάρτητη πηγή.
Ωστόσο, ο Πούτιν θεωρεί ότι έχει «το πάνω χέρι» στη σημερινή συνομιλία με τον Τραμπ, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Bloomberg.
O Ρώσος πρόεδρος «είναι βέβαιος ότι οι ρωσικές δυνάμεις μπορούν να διαπεράσουν την ουκρανική άμυνα μέχρι το τέλος του έτους, ώστε να αποκτήσουν τον πλήρη έλεγχο των τεσσάρων περιοχών που διεκδικεί η Μόσχα», σύμφωνα με πηγή κοντά στον Ρώσο πρόεδρο.
Αυτό σημαίνει πως ο Ρώσος πρόεδρος δεν είναι πιθανό να κάνει αξιοσημείωτες παραχωρήσεις κατά τη συνομιλία με τον Τραμπ, εκτιμά το Bloomberg.
Με πληροφορίες από CNN, Bloomberg, Reuters