Ξημερώνοντας Παρασκευή και 13 το Ισραήλ εξαπολύει μαζική αεροπορική επίθεση σε περισσότερους από 100 στόχους εντός του Ιράν. Ανάμεσά τους —εργοστάσια πυραύλων, πυρηνικές εγκαταστάσεις, συστήματα αεράμυνας.
Σκοτώνονται κορυφαίοι Ιρανοί στρατιωτικοί και επιστήμονες. Η Τεχεράνη μιλά για «κήρυξη πολέμου». Και η Ουάσιγκτον, επισήμως, «τρέχει να περιορίσει την κλιμάκωση».
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου υποστηρίζει ότι προσπαθεί να σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Μα αυτό που κυρίως καταφέρνει είναι να ανατινάξει τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Ιράν.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε κρατήσει την πόρτα του διαλόγου ανοιχτή, παρά τις πιέσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού για πράσινο φως σε επίθεση με αμερικανική κάλυψη. Ο Αμερικανός πρόεδρος ήθελε συμφωνία. Ο Νετανιάχου ήθελε σύγκρουση. Αυτό διαφαινόταν σε επίσημες ανακοινώσεις, αυτές τις πληροφορίες μετέδιδαν ισραηλινά και αμερικανικά μέσα.
Η διπλωματία υπονομεύεται από μέσα
Μέχρι και τρεις ημέρες νωρίτερα, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωνε πως ένα χτύπημα στο Ιράν θα «ανατίναζε» κάθε προοπτική διαπραγμάτευσης. Ένα 24ωρο πριν είχε κάπως αλλάξει στάση. Και κατόπιν εορτής διεμήνυσε πως «το Ιράν πρέπει να κάνει συμφωνία, προτού δεν μείνει τίποτα». Και επαίνεσε τις ισραηλινές επιθέσεις ως «εξαιρετικές».
Ο υπουργός Εξωτερικών του, Μάρκο Ρούμπιο, επιχειρεί ζηλότυπα να αποστασιοποιηθεί, λέγοντας πως «οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν στις επιθέσεις» και ότι προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή.
Όμως τίποτα απ’ αυτά δεν πείθει. Ο Τραμπ είχε ειδοποιηθεί εγκαίρως. Στις 8 Ιουνίου συγκάλεσε το επιτελείο του στο Καμπ Ντέιβιντ για την ιρανική κρίση. Μίλησε με τον Νετανιάχου στις 9, 12 και 13 του μηνός. Και οι ΗΠΑ εκκένωσαν μερικώς την πρεσβεία τους στη Βαγδάτη από τις 11. Οι προετοιμασίες για τον πόλεμο ήταν κοινό μυστικό.
Η παγίδα της ανάμειξης
Η Ουάσιγκτον ήδη βοηθά το Ισραήλ να αναχαιτίσει ιρανικούς πυραύλους. Σύμφωνα με το CENTCOM, αμερικανικά αντιπυραυλικά συστήματα και πολεμικά πλοία έχουν εμπλακεί στις αναχαιτίσεις.
Η αμερικανική διοίκηση παρακολουθεί τις ιρανικές εκτοξεύσεις μέσω δορυφόρων. Αλλά δεν είναι έτοιμη για ολική πολεμική εμπλοκή — τα βομβαρδιστικά και ένα από τα δύο αεροπλανοφόρα έχει φύγει από τη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, η κλιμάκωση συνεχίζεται. Το Ιράν απάντησε με μαζικά πλήγματα εναντίον ισραηλινών πόλεων και το Ισραήλ ανταπέδωσε με επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντό και της Ισφαχάν.
Ο Νετανιάχου δηλώνει πλέον ανοιχτά πως στόχος του είναι η «ανατροπή του ιρανικού καθεστώτος». Και η πιθανότητα να παρασυρθούν οι ΗΠΑ σε έναν πόλεμο μέχρι να έρθει η ανατροπή καθεστώτος, έχει αυξηθεί επικίνδυνα.
Το δίλημμα Τραμπ: Ειρηνοποιός ή πολεμιστής;
Ο Τραμπ είχε υποσχεθεί ότι δεν θα παρασύρει τις ΗΠΑ σε νέους «αιώνιους πολέμους». Είχε στείλει επιστολή στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, ζητώντας επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Τον Μάρτιο, ο ειδικός απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ, ξεκίνησε γύρους συνομιλιών μέσω Ομάν. Είχαν φτάσει στους πέντε. Ο επόμενος γύρος επρόκειτο να γίνει την Κυριακή. Ακυρώθηκε — ο Αλί Σαμχανί, αρχιτέκτονας της ιρανικής πυρηνικής στρατηγικής, σκοτώθηκε στην επίθεση. Και η Τεχεράνη αποχώρησε από τον διάλογο.
Αν η συμφωνία του 2015 ήταν «καταστροφή» για τον Τραμπ, όπως έλεγε, η σημερινή κατάσταση είναι το δικό του ναρκοπέδιο. Από τότε που απέσυρε τις ΗΠΑ από το JCPOA, το Ιράν έχει φτάσει στο σημείο να διαθέτει αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο για έξι πυρηνικές βόμβες — κι ας του λείπει ακόμα ο μηχανισμός εκτόξευσης. Και τώρα, το μόνο που ίσως το συγκρατεί είναι η επιβίωση του καθεστώτος.
Σε χθεσινή του ανάρτηση ο Αμερικανός πρόεδρος, έγραψε ότι πρέπει και μπορεί οι δύο πλευρές να οδηγηθούν σε συμφωνία ειρήνης.
Θα πάει…μέχρι τέλους;
Η ισραηλινή ηγεσία δείχνει αποφασισμένη να σύρει τον Τραμπ σε πόλεμο, όσο κι αν ο ίδιος διστάζει. Ο Νετανιάχου, ενισχυμένος από την αμερικανική στήριξη — $22,7 δισ. δόθηκαν από τον Οκτώβριο 2023 σε στρατιωτικό εξοπλισμό και δαπάνες — έχει εξαπολύσει επιθέσεις σε Γάζα, Λίβανο, Συρία. Και συνεχίζει. Τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ ενέκρινε επιπλέον $8 δισ. σε νέα όπλα. Δεν άσκησε καμία πίεση. Ούτε πολιτική. Ούτε οικονομική.
Ακόμη και την περίοδο που φαινόταν να τον έχει στην «απομόνωση», επιλέγοντας να στραφεί σε Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Έτσι, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κάνει αυτό που πάντα έκανε: ανεβάζει τον πήχη, πιστεύοντας ότι η Ουάσιγκτον θα πληρώσει το κόστος. Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, οι Ρεπουμπλικάνοι στηρίζουν τον σύμμαχο.
Ο Λίντσεϊ Γκρέιαμ δήλωσε ότι, αν αποτύχει η διπλωματία, η Αμερική πρέπει να «πάει μέχρι τέλους». Αλλά οι πιο απομονωτιστές υποστηρικτές του Τραμπ, οι σκληροί MAGA, αντιδρούν ήδη.
Το τέλος της ψευδαίσθησης
Πριν ένα μήνα, από τη Σαουδική Αραβία, ο Τραμπ περιέγραφε ένα «χρυσό μέλλον» για τη Μέση Ανατολή — βασισμένο στο εμπόριο, όχι στον πόλεμο.
Τώρα, βρίσκεται ένα βήμα πριν την εμπλοκή. Ήδη αποστέλλονται νέα αντιτορπιλικά, το USS Nimitz φαίνεται να αλλάζει πορεία, τα αεροπλάνα ανεφοδιασμού είναι σε επιφυλακή. Κι όλα αυτά, χωρίς καν να έχει υπάρξει ξεκάθαρη απόφαση πολέμου.
Ο Τραμπ μπορεί να πιστεύει πως η πίεση θα λυγίσει το Ιράν. Μα η πίεση που αισθάνεται ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ είναι η πίεση επιβίωσης. Και αυτός είναι ο πιο ισχυρός μηχανισμός αντίδρασης. Η Ισλαμική Δημοκρατία μπορεί να καταρρεύσει — ή να παρασύρει την περιοχή στο χάος. Και οι ΗΠΑ, θέλοντας και μη, είναι ήδη μέσα στο χάος αυτό.
Πηγή:naftemporiki.gr