Η πρόωρη αποχώρηση του προέδρου Τραμπ από τη σύνοδο της G7 στον Καναδά, αν και συζητήθηκε ευρέως ως κίνηση που επισκίασε τα υπόλοιπα ζητήματα της ατζέντας, αποκάλυψε παράλληλα τη σταθερή του άρνηση να συμβαδίσει με τους Ευρωπαίους εταίρους σε κρίσιμα θέματα όπως η Ουκρανία και η Μέση Ανατολή.
Αρκετοί ήταν εκείνοι που, το βράδυ της Δευτέρας, πρόλαβαν να θεωρήσουν επιτυχία την έγκαιρη έκδοση κοινού ανακοινωθέντος αναφορικά με τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, υιοθετώντας μια γραμμή αποκλιμάκωσης. Σε αντίθεση με το παρελθόν, *«ο Τραμπ αυτή τη φορά δεν προκάλεσε την αναστάτωση του 2018»* όταν είχε επίσης εγκαταλείψει μία G7, σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις.
Διπλωματικό ρήγμα με τη Γαλλία
Ο ρόλος του Τραμπ επανήλθε στο προσκήνιο όταν ανακοίνωσε την ανάγκη άμεσης επιστροφής του στην Ουάσινγκτον για κάτι *«πολύ μεγάλο»*. Η ανακοίνωσή του οδήγησε σε εντάσεις, κυρίως με τον Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ερμήνευσε την κίνηση ως τάση για περαιτέρω αμερικανική κλιμάκωση, κατηγορώντας εμμέσως τις ΗΠΑ για επικίνδυνη στρατιωτική στρατηγική. Η εκτίμηση του Γάλλου προέδρου ήταν ξεκάθαρη: *«Το μεγαλύτερο λάθος θα ήταν η ανάληψη στρατιωτικής δράσης για την ανατροπή του καθεστώτος, αφού τότε θα επικρατούσε χάος»*. Παρά τα φιλόδοξα διαβήματα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι προσπάθειες για επικοινωνία αποτελεσματικής συνεννόησης δεν έπεισαν το διεθνές δημοσιογραφικό σώμα.
Το γερμανικό σχόλιο του ARD ήταν ενδεικτικό: *«Αυτή η σύνοδος κορυφής της G7 έκανε ξεκάθαρο ότι ο πρόεδρος Τραμπ καθορίζει την πολιτική της δυτικής κοινότητας στα σημαντικότερα παγκόσμια μέτωπα»*. Το παράδειγμα του Ιράν ήταν χαρακτηριστικό, καθώς η διπλωματική προσέγγιση των Ευρωπαίων αφαιρέθηκε από το τελικό ανακοινωθέν με επιμονή του Λευκού Οίκου, οριοθετώντας τους πραγματικούς ρυθμιστές των εξελίξεων.
Η σκιά στην Ουκρανία και το "άδειασμα" στον Ζελένσκι
Ιδιαίτερα εμφανής ήταν η αμηχανία των Ευρωπαίων και στο ουκρανικό ζήτημα. Ενώ αναμενόταν ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι να εξασφαλίσει ισχυρή στήριξη, ο Τραμπ ουσιαστικά αγνόησε την παρουσία του, αποφεύγοντας ακόμη και συμβολική επαφή μαζί του. Επιπλέον, οι ΗΠΑ εμπόδισαν την συναποδοχή κοινού ανακοινωθέντος για την Ουκρανία, ενώ την ίδια ώρα ο πρόεδρος των ΗΠΑ φαινόταν ανοιχτός στο ενδεχόμενο ρωσικής διαμεσολάβησης στη Μέση Ανατολή μετά από επικοινωνία του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Μία άποψη που, όπως ήταν αναμενόμενο, προκαλεί ανησυχία στα ευρωπαϊκά επιτελεία.
Παρά τις χειροκροτούμενες δηλώσεις στήριξης των υπολοίπων ηγετών προς τον Ζελένσκι, είναι κοινό μυστικό πως χωρίς την αμερικανική βοήθεια η θέση της Ουκρανίας καθίσταται όλο και πιο εύθραυστη. Τα πρόσφατα χτυπήματα στο Κίεβο και οι ανθρώπινες απώλειες φανερώνουν την ανάγνωση των γεγονότων από το Κρεμλίνο.
Ευρωπαϊκή στρατηγική: Μεταξύ γοητείας και ρεαλισμού
Το ερώτημα που κυριαρχεί στους ευρωπαϊκούς κύκλους είναι αν η τακτική της προσέγγισης του Τραμπ με διπλωματική «γοητεία» - και όχι με ανοικτή αντιπαράθεση - μπορεί να δώσει απτά αποτελέσματα. *«Οι υπόλοιποι της G7 απέφυγαν τη σύγκρουση και προτίμησαν ευγένεια. Αυτό μπορεί να φαίνεται γελοίο, όμως στη διεθνή πολιτική ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει βαρύνοντα λόγο και χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, η δυτική κοινότητα απλώς δεν υπάρχει»* σχολιάζει η γερμανική ανάλυση.
Η απόσταση που χωρίζει τις ηγεσίες των G7 από μια ενιαία ευρωπαϊκή ταυτότητα παραμένει μεγάλη. Παρά τη βελτιωμένη συνεργασία Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας, η συνειδητοποίηση παραμένει: «Χωρίς τον Τραμπ, τίποτα δεν προχωρά».
Επιπλέον, σύμφωνα με την FAZ, η μεγαλύτερη ανησυχία είναι μήπως ο Τραμπ υιοθετήσει σκληρή γραμμή υπέρ μιας ενδεχόμενης βίαιης ανατροπής του καθεστώτος της Τεχεράνης. *«Δεν χρειάζεται να είναι κανείς φίλος της Ισλαμικής Δημοκρατίας για να θεωρεί κάτι τέτοιο ως εξαιρετικά ανησυχητικό»*, σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Απουσία στη διεθνή ατζέντα τα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα
Όπως επεσήμαναν κοινωνικές οργανώσεις, στη φετινή σύνοδο της G7 απουσίαζε η συζήτηση για καίρια παγκόσμια θέματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια φτώχεια, οι προσφυγικές ροές, αλλά και το διεθνές εμπόριο που δεν απασχόλησε ουσιαστικά ούτε σε επίπεδο δηλώσεων.
Πηγή: Deutsche Welle