Η Νοέλια Νούνιεθ, 33 ετών, ήταν ένα από τα ανερχόμενα αστέρια του Λαϊκού Κόμματος στην Ισπανία. Ώσπου «ξαφνικά», έκανε μια δημόσια δήλωση, με την οποία παραδεχόταν ότι το βιογραφικό της δεν ήταν ιδιαίτερα ακριβές. Και ότι ενώ δήλωνε ότι έχει πτυχίο Νομικής και Δημόσιας Διοίκησης, δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές της.
«Ζητώ συγγνώμη από όποιον αισθάνεται απογοητευμένος. Πιστεύω ότι μια συγγνώμη δεν είναι αρκετή», είπε η Νούνιεθ, μέλος της διευθύνουσας επιτροπής του Λαϊκού Κόμματος. Και μετά τον σάλο, παραιτήθηκε.
Αυτή ήταν η πέτρα που προκάλεσε την κατολίσθηση, όμως.
Το Λαϊκό Κόμμα, κυρίως, και το Σοσιαλιστικό Κόμμα στη συνέχεια, κάλεσαν όλα τα στελέχη του να ελέγξουν τα βιογραφικά τους, μην τυχόν υπάρχουν παρατυπίες. Και το αποτέλεσμα ήταν σαρωτικό. Ειδικά για τους συντηρητικούς, που κάνουν μια εκστρατεία κατά της κυβέρνησης Σάντσεθ, ο οποίος χρειάστηκε να απολογηθεί για σκάνδαλα στελεχών του.
Το Λαϊκό Κόμμα κάνει μια εκστρατεία πειθούς προς τους Ισπανούς, μιλώντας για «καθαρότητα» και υποστηρίζοντας ότι είναι η μόνη δύναμη που μπορούν να εμπιστευθούν.
«Λάθη» στο βιογραφικό
Η Άνα Μιλάν, ανώτερη αξιωματούχος στην περιφερειακή κυβέρνηση της Μαδρίτης, η οποία διοικείται από το Λαϊκό Κόμμα, ήταν η τελευταία που παραδέχτηκε ότι υπήρχαν λάθη στο επίσημο βιογραφικό της. Το ανώτερο πτυχίο πολιτικών επιστημών διορθώθηκε σε δίπλωμα δημόσιας διοίκησης.
Ο Ιγνάσιο Ιγκέρα, μέλος του ακροδεξιού κόμματος Vox στην περιφερειακή κυβέρνηση της Εξτρεμαδούρα, έγραφε ότι έχει πτυχίο στο μάρκετινγκ. Παραιτήθηκε διότι αποκαλύφθηκε ότι, την εποχή που σπούδαζε, το εν λόγω πανεπιστήμιο δεν προσέφερε αυτό το πρόγραμμα σπουδών.
Ο Χοσέ Μαρία Άνχελ, μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, που επιβλέπει τις προσπάθειες ανάκαμψης μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στη Βαλένθια, παραιτήθηκε επίσης. Υπήρξαν καταγγελίες ότι είχε πλαστογραφήσει πτυχίο για να βρει δουλειά στον δημόσιο τομέα.
Επίσης στη Βαλένθια, το Σοσιαλιστικό Κόμμα αναγκάστηκε να διορθώσει το βιογραφικό της Πιλάρ Μπερναμπέ, της περιφερειακής εκπροσώπου της κυβέρνησης. Δεν είχε ολοκληρώσει ποτέ τις σπουδές της στην ισπανική γλωσσολογία και την οπτικοακουστική επικοινωνία.
(Όχι) μεταπτυχιακά
Εξηγήσεις κλήθηκε επίσης να δώσει ο Χουάν Μανουέλ Μορένο, πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Ανδαλουσίας με επικεφαλής το Λαϊκό Κόμμα. Το βιογραφικό του παρουσίασε διάφορες «μεταπτώσεις». Το 2000 ανέφερε ότι είχε πτυχίο στη διοίκηση επιχειρήσεων. Ο τίτλος σπουδών τροποποιήθηκε το 2004 σε «Σπουδές στη διοίκηση επιχειρήσεων» και το 2008 αναβαθμίστηκε σε μεταπτυχιακό.
Ο γερουσιαστής του Λαϊκού Κόμματος, Πέδρο Ρολάν, αναγκάστηκε να αφαιρέσει από το βιογραφικό του ένα δίπλωμα και ένα μεταπτυχιακό στο μάρκετινγκ. Τηλεοπτικό ρεπορτάζ αποκάλυψε ότι το κολέγιο όπου σπούδασε δεν εξέδιδε διπλώματα.
Πτυχίο Χάρβαρντ χωρίς σπουδές
Ο πρώην ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος, Πάμπλο Κασάδο, είχε επίσης γίνει αντικείμενο χλευασμού. Ισχυρίστηκε ότι κατείχε μεταπτυχιακό δίπλωμα από το Χάρβαρντ. Αποδείχθηκε όμως ότι ήταν μια βεβαίωση για την παρακολούθηση τριήμερου μαθήματος που προσέφερε το έγκριτο αμερικανικό πανεπιστήμιο στη Μαδρίτη.
Επίσης, η πρώην υπουργός Υγείας των Σοσιαλιστών, Κάρμεν Μοντόν, παραιτήθηκε από τη θέση της, αφού αποκαλύφθηκε ότι είχε λογοκλέψει στη μεταπτυχιακή της διατριβή.
Ίσως η πιο εντυπωσιακή περίπτωση είναι παλαιότερη και αφορά την Κριστίνα Θιφουέντες, πρόεδρο του Λαϊκού Κόμματος στην περιφερειακή κυβέρνηση της Μαδρίτης το 2018. Υπήρξαν καταγγελίες ότι ισχυρίστηκε ψευδώς ότι είχε μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο Βασιλιά Χουάν Κάρλος στη Μαδρίτη. Αλλά δεν είχε παρακολουθήσει ποτέ μαθήματα, ούτε είχε κάνει μεταπτυχιακή εργασία. Η Θιφουέντες παρουσίασε ένα πιστοποιητικό, το οποίο υποτίθεται απεδείκνυε ότι είχε όντως κάνει μεταπτυχιακές σπουδές. Και αποδείχθηκε ότι δύο από τις τρεις υπογραφές που παρουσίασε στο έγγραφο ήταν… πλαστογραφημένες.
Η πολιτική της κατάρρευση ήρθε λίγο αργότερα, όταν κάμερα ασφαλείας καταστήματος έδειξε ότι ερευνήθηκε από ντετέκτιβ καταστήματος. Μέσα βρέθηκαν καλλυντικά, τα οποία δεν είχε πληρώσει.
22,5% οι πτυχιούχοι Ισπανοί
Οι Ισπανοί πολιτικοί δεν υποχρεούνται να κατέχουν πανεπιστημιακά πτυχία για να εκλεγούν στο κοινοβούλιο. Ωστόσο, σε μια χώρα όπου το 2000, μόλις το 22,5% των πολιτών έχουν πτυχίο, υπάρχει μεγάλη κοινωνική πίεση προς τους πολιτικούς να έχουν ακαδημαϊκούς τίτλους.
Η αύξηση του αριθμού των πανεπιστημίων στην Ισπανία τα τελευταία 20 χρόνια έχει διευκολύνει την πρόσβαση σε τέτοιο βαθμό που σήμερα σχεδόν οι μισοί Ισπανοί ηλικίας 25 έως 34 ετών έχουν πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
«Η πολιτική δεν είναι τεχνικό ζήτημα»
Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, και υπουργός Εργασίας, Γιολάντα Ντίαθ, εκτίμηση ότι στην υπόθεση των πλαστών βιογραφικών η συζήτηση για πανεπιστημιακά πτυχία είναι «ταξική».
Είπε επίσης ότι «η πολιτική δεν είναι τεχνικό ζήτημα» και θα πρέπει επίσης να είναι ανοιχτή σε πολίτες των οποίων οι κοινωνικοοικονομικές ή προσωπικές συνθήκες τους εμπόδιζαν να αποκτήσουν πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
«Οποιοσδήποτε μπορεί να είναι πολιτικός», είπε, σημειώνοντας ότι η ίδια γνώριζε πολλούς αξιωματούχους που δεν κατέχουν ακαδημαϊκούς τίτλους και είναι εξαιρετικοί στη δουλειά τους. Και αυτό γιατί αφιερώνουν χρόνο για να κατακτήσουν τους τομείς που επιβλέπουν και εργάζονται σκληρά για να ολοκληρώσουν τα καθήκοντα που έχουν αναλάβει.
Και ύστερα πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να απαιτούμε από όλους τους πολιτικούς μας να κατέχουν πτυχία. Το λέω αυτό ως κάποια που έχει γνωρίσει πολλούς υπουργούς με τόνους πτυχίων που είναι απαίσιοι όσον αφορά τη δημόσια διοίκηση».