Μπορεί το καλοκαίρι να ενδείκνυται για την ανακίνηση πολιτικών σεναρίων, στους κύκλους της κυβέρνησης και της Ν.Δ., όμως η συζήτηση περί παρεμβάσεων στον εκλογικό νόμο είναι απολύτως υπαρκτή.
Στο τελευταίο «επεισόδιο» του Αυγούστου, η φημολογία πως Βουλευτές της ΝΔ εισηγούνται στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη αλλαγές στον εκλογικό νόμο πυροδότησαν εκ νέου την πολιτική αντιπαράθεση.
Είναι δεδομένο πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ερωτηθεί σχετικά στη ΔΕΘ και λογικά η απάντησή του θα είναι ξανά η ίδια. «Οι εκλογές θα γίνουν το καλοκαίρι του 2027 με τον υπάρχοντα εκλογικό νόμο».
Είναι, επίσης, δεδομένο πως ο πρωθυπουργός δέχεται εισηγήσεις για να προχωρήσει σε αλλαγή του εκλογικού νόμου. Του έχουν προσφέρει μάλιστα «στο πιάτο» και ένα καλό επιχείρημα για να δικαιολογήσει μία τέτοια απόφαση. Πως δεν πρέπει να διακινδυνεύσει τη σταθερότητα της χώρας.
Πρόκειται για σενάρια που έλεγαν πως εισηγούνται αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή από το 3% που είναι σήμερα στο 5%, με τη λογική ότι αυτό θα βοηθούσε χωρίς περίπλοκα μαθηματικά να πέσει ο πήχης της αυτοδυναμίας, την ώρα που η κυβέρνηση πιέζεται δημοσκοπικά.
Ακόμη, ότι θα μπορούσε να αλλάξει ο τρόπος που δίνεται το «μπόνους» στο πρώτο κόμμα (οι 50 έδρες πλέον δίνονται κλιμακωτά). Σύμφωνα με τα σενάρια, οι «γαλάζιοι» ζητούσαν να το παίρνει το πρώτο κόμμα απευθείας, αν υπάρχει μεγάλη διαφορά από το δεύτερο.
«Τα ίδια έλεγαν και το 2022» σχολίασε ανώτατη πηγή της Κυβέρνησης.
Καθένας από αυτούς έχει τα δικά του επιχειρήματα και η συζήτηση εξελίσσεται, παρότι ο κ. Μητσοτάκης αρκετές φορές την έχει κλείσει. Βεβαίως, οι εισηγήσεις επανέρχονται, πηγές όμως με γνώση των διαθέσεων του πρωθυπουργού επιμένουν ότι ο ίδιος δεν έχει μετακινηθεί, ενώ δεν φαίνεται να έχει ζητήσει να γίνει και κάποια άσκηση επί χάρτου.
Στην πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, πριν τη θερινή ανάπαυλα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέρριψε εκ νέου τα σενάρια παρεμβάσεων στον εκλογικό νόμο, παρά τον πολιτικό κατακερματισμό και τη Βουλή-«Φρανκενστάιν» που έχει προκύψει με πολλά μεσαία και μικρά κόμματα. Με δεδομένες όμως τις πληροφορίες, αλλά και τις προκαταβολικές αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι το θέμα θα τεθεί εκ νέου επί τάπητος στη συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να κινηθεί στη γραμμή της περσινής του απάντησης, κλείνοντας το θέμα, αλλά όχι… ερμητικά. Σε κάθε περίπτωση, όπως βεβαιώνουν πρωθυπουργικοί συνομιλητές, ο κ. Μητσοτάκης δεν είναι σε φάση παρεμβάσεων στον νόμο παρά τις πυκνές εισηγήσεις.
Θυμίζουμε πως με τον ισχύοντα νόμο, το πρώτο κόμμα παίρνει 20 έδρες μπόνους αν συγκεντρώσει 25% και, μετά, 1 έδρα για κάθε 0,5% επιπλέον, μέχρι τις 50 έδρες. Άρα, για να πάρει όλο το μπόνους πρέπει να συγκεντρώσει ποσοστό 40%. Κάτι τέτοιο είναι ασφαλώς απίθανο με τα σημερινά δεδομένα.
Για το λόγο αυτό εντός της ΚΟ της ΝΔ (από βουλευτές της ΝΔ που ανησυχούν πως δεν θα επανεκλεγούν), αλλά και εντός Μεγάρου Μαξίμου ακούγονται «φωνές» για αλλαγή του εκλογικού νόμου, ώστε να αποφευχθεί η ακυβερνησία.
Ο κίνδυνος της ακυβερνησίας και το ενδεχόμενο των διπλών εκλογών
Με βάση τον ισχύοντα εκλογικό νόμο ο πήχης για τη μονοκομματική αυτοδυναμία στην Ελλάδα κινείται στην πράξη (εκτός οριακών περιπτώσεων) μεταξύ 36% και 40% ανάλογα με το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής. Το εν λόγω όριο αυτοδυναμίας είναι μάλλον το χαμηλότερο στην ΕΕ για αναλογικά συστήματα (απλή ή ενισχυμένη αναλογική).
Με δεδομένο το γεγονός ότι -βάσει των δημοσκοπήσεων- η Ν.Δ. παραμένει σταθερά πρώτη, αλλά με μειωμένα ποσοστά που απέχουν από το όριο αυτοδυναμίας, και τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν αναπτύσσουν –ακόμα τουλάχιστον– κάποια ιδιαίτερη δυναμική, είναι λογικό να επανέρχονται οι συζητήσεις για πιθανή αλλαγή του εκλογικού νόμου, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος μετεκλογικής αστάθειας.
Πολλώ δε μάλλον όταν το σενάριο διεξαγωγής «δεύτερων» εκλογών λόγω αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, μοιάζει αρκετά πιθανό.
Για να εφαρμοστεί άμεσα ο εκλογικός νόμος απαιτείται πλειοψηφία 200 βουλευτών, κάτι που φυσικά δεν πρόκειται να συμβεί, καθώς η αντιπολίτευση θα καταψηφίσει. Συνεπώς, ο εκλογικός νόμος θα αλλάξει, ωστόσο, πράγματι, δεν θα εφαρμοστεί στις προσεχείς εκλογές, αλλά σε αυτές που λογικά θα ακολουθήσουν αμέσως μετά.