Σχέδιο 21 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα παρουσίασαν οι ΗΠΑ. Το σχέδιο, το οποίο κοινοποιήθηκε την Τρίτη (23/9) με ορισμένες αραβικές και μουσουλμανικές χώρες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, περιλαμβάνει ρυθμίσεις που θα αλλάξουν ριζικά το τοπίο στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τους εμπνευστές του το σχέδιο ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους
Το σχέδιο καταρτίστηκε από τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ με τη συμβολή του Βρετανού πρώην πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ και του Τζάρεντ Κούσνερ.
Το εν λόγω αμερικανικό σχέδιο για τον τερματισμό της γενοκτονίας στη Γάζα έφεραν στη δημοσιότητα, το Σάββατο (27/9), οι Times of Israel. Όπως σημειώνει η ισραηλινή εφημερίδα, η στροφή είναι θεαματική, αφού μόλις τον Φεβρουάριο ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μιλούσε για ενδεχόμενη «μεταφορά» των δύο εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας. Τώρα το σχέδιο ενθαρρύνει ρητά την παραμονή τους, τη σταδιακή ανοικοδόμηση της περιοχής και μελλοντικά μια «πολιτική λύση» με προοπτική κράτους.
Οι αραβικές χώρες φέρονται να έθεσαν μια σειρά προϋποθέσεις, όπως ότι το Ισραήλ δεν θα προσαρτήσει τμήματα της Γάζας ή της Δυτικής Οχθης και δεν θα θέσει υπό κατοχή περιοχές της Λωρίδας ούτε θα ξαναφτιάξει εκεί εποικισμούς.
Προφανώς για να αμβλυνθούν οι ανησυχίες των αραβικών χωρών και η προχτεσινή (ξαφνική) δήλωση Τραμπ πως δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη. «Δεν θα επιτρέψω στο Ισραήλ να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη. Όχι, δεν θα το επιτρέψω. Δεν πρόκειται να συμβεί», είπε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου.
Tα 21 σημεία του αμερικανικού σχεδίου για τη Γάζα
Ακολουθούν τα περιεχόμενα του σχεδίου, παραφρασμένα σύμφωνα με το αίτημα των πηγών που τα παρείχαν:
1 Η Γάζα θα μετατραπεί σε αποριζοσπαστικοποιημένη ζώνη, χωρίς τρομοκρατία, που δεν θα απειλεί τους γείτονές της.
2 Η Γάζα θα ανοικοδομηθεί προς όφελος του πληθυσμού της.
3 Εάν οι δύο πλευρές αποδεχθούν το σχέδιο, ο πόλεμος θα σταματήσει άμεσα, με τον ισραηλινό στρατό να τερματίζει τις επιχειρήσεις και να αποχωρεί σταδιακά.
4 Εντός 48 ωρών από την επίσημη αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ, θα επιστραφούν όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί.
5 Μετά την επιστροφή των ομήρων, το Ισραήλ θα απελευθερώσει εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους στους οποίους έχει επιβληθεί ισόβια κάθειρξη και πάνω από 1.000 κατοίκους της Γάζας που συνελήφθησαν μετά την έναρξη του πολέμου, καθώς και τις σορούς εκατοντάδων Παλαιστινίων.
6 Μέλη της Χαμάς που δεσμεύονται στην ειρηνική συνύπαρξη, θα λάβουν αμνηστία, ενώ όσοι επιθυμούν να φύγουν, θα έχουν ασφαλή διέλευση σε τρίτες χώρες.
7 Μετά τη συμφωνία, η ανθρωπιστική βοήθεια θα αυξηθεί σημαντικά, σε επίπεδα τουλάχιστον ίσα με αυτά της συμφωνίας του Ιανουαρίου 2025 (600 φορτηγά ημερησίως), μαζί με έργα υποδομών και απομάκρυνση ερειπίων.
8 Η διανομή της βοήθειας θα γίνεται αποκλειστικά από τον ΟΗΕ, την Ερυθρά Ημισέληνο και άλλους διεθνείς οργανισμούς.
9 Η Γάζα θα διοικείται προσωρινά από μεταβατική κυβέρνηση Παλαιστινίων τεχνοκρατών υπό διεθνή επίβλεψη (ΗΠΑ, αραβικές και ευρωπαϊκές χώρες), μέχρι να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής.
10 Θα δημιουργηθεί οικονομικό σχέδιο ανοικοδόμησης με συμμετοχή ειδικών και επενδυτών.
11 Θα ιδρυθεί ειδική οικονομική ζώνη με χαμηλότερους δασμούς και ευνοϊκούς όρους πρόσβασης.
12 Κανείς δεν θα εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει τη Γάζα. Όσοι φύγουν, θα μπορούν να επιστρέψουν. Οι κάτοικοι θα ενθαρρύνονται να παραμείνουν και να χτίσουν καλύτερο μέλλον.
13 Η Χαμάς δεν θα έχει κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση. Θα καταστραφεί κάθε στρατιωτική υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των τούνελ.
14 Περιφερειακοί εταίροι θα εγγυηθούν την τήρηση των όρων και την ασφάλεια.
15 Θα αναπτυχθεί διεθνής δύναμη σταθεροποίησης, η οποία θα εκπαιδεύσει νέα παλαιστινιακή αστυνομία.
16 Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Γάζα και θα αποσύρεται σταδιακά.
17 Αν η Χαμάς αρνηθεί, τα παραπάνω μέτρα θα εφαρμοστούν σε περιοχές που ελέγχονται ήδη.
18 Το Ισραήλ δεσμεύεται να μην πλήξει το Κατάρ. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τον διαμεσολαβητικό ρόλο της Ντόχα.
19 Θα υλοποιηθεί πρόγραμμα αποριζοσπαστικοποίησης, με διαθρησκευτικό διάλογο και αλλαγή αφηγήματος.
20 Όταν προχωρήσει η ανοικοδόμηση της Γάζας και ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις της Παλαιστινιακής Αρχής, θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για έναν αξιόπιστο δρόμο προς την παλαιστινιακή κρατική οντότητα.
21 Οι ΗΠΑ θα ξεκινήσουν διάλογο Ισραήλ – Παλαιστινίων για συμφωνία σε πολιτικό πλαίσιο ειρηνικής συνύπαρξης.
Παρά τη δημοσιοποίηση του πλαισίου, η αμερικανική πρόταση παραμένει γενική και ασαφής σε πολλά σημεία, και αναμένονται περαιτέρω διαπραγματεύσεις ακόμη και αν υπάρξει αρχική αποδοχή.