«Φαίνεται ότι θα υπάρξει συμφωνία για τη Γάζα… Νομίζω ότι είναι μια συμφωνία που θα φέρει πίσω τους ομήρους. Θα είναι μια συμφωνία που θα τερματίσει τον πόλεμο. Θα φέρει ειρήνη», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χθες, Παρασκευή, καθώς έφευγε από τον Λευκό Οίκο για το τουρνουά γκολφ Ryder Cup.
Σήμερα, η Χαμάς φέρεται να έχει συμφωνήσει κατ’ αρχήν με το σχέδιο, αναφέρουν πηγές που επικαλείται η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz. Το σχέδιο-πρόταση παρουσίασαν οι ΗΠΑ σε αραβικές και μουσουλμανικές χώρες νωρίτερα αυτή την εβδομάδα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Το σχέδιο καταρτίστηκε από τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ με τη συμβολή του Βρετανού πρώην πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ και του Τζάρεντ Κούσνερ. Προβλέπει την απελευθέρωση των ομήρων εντός των πρώτων 48 ωρών, χορηγεί αμνηστία σε μέλη της Χαμάς που τάσσονται υπέρ της ειρήνης, ενθαρρύνει τους κατοίκους της Γάζας να παραμείνουν και βλέπει τις ΗΠΑ να εγκαθιδρύουν ισραηλινοπαλαιστινιακό διάλογο.
Η συμφωνία θα μπορούσε να οριστικοποιηθεί τη Δευτέρα, κατά τη διάρκεια συνάντησης μεταξύ του Αμερικανού προέδρου και του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, σύμφωνα με τη Haaretz.
Πηγές της Haaretz αναφέρουν ότι το Κατάρ συμμετείχε στην προσπάθεια της Χαμάς να συμφωνήσει στο πλαίσιο της συμφωνίας και ο Τραμπ ελπίζει να την οριστικοποιήσει με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου όταν συναντηθούν τη Δευτέρα.
Οι αραβικές χώρες φέρονται να έθεσαν μια σειρά προϋποθέσεις, όπως ότι το Ισραήλ δεν θα προσαρτήσει τμήματα της Γάζας ή της Δυτικής Οχθης και δεν θα θέσει υπό κατοχή περιοχές της Λωρίδας ούτε θα ξαναφτιάξει εκεί εποικισμούς.
Προφανώς για να αμβλυνθούν οι ανησυχίες των αραβικών χωρών και η προχτεσινή (ξαφνική) δήλωση Τραμπ πως δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη. «Δεν θα επιτρέψω στο Ισραήλ να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη. Όχι, δεν θα το επιτρέψω. Δεν πρόκειται να συμβεί», είπε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου.
Tα 21 σημεία του αμερικανικού σχεδίου για τη Γάζα
Αναλυτικά, τα 21 σημεία του σχεδίου των ΗΠΑ, το οποίο έφερε στη δημοσιότητα η εφημερίδα «The Times of Israel»:
1 Η Γάζα θα μετατραπεί σε αποριζοσπαστικοποιημένη ζώνη, χωρίς τρομοκρατία, που δεν θα απειλεί τους γείτονές της.
2 Η Γάζα θα ανοικοδομηθεί προς όφελος του πληθυσμού της.
3 Εάν οι δύο πλευρές αποδεχθούν το σχέδιο, ο πόλεμος θα σταματήσει άμεσα, με τον ισραηλινό στρατό να τερματίζει τις επιχειρήσεις και να αποχωρεί σταδιακά.
4 Εντός 48 ωρών από την επίσημη αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ, θα επιστραφούν όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί.
5 Μετά την επιστροφή των ομήρων, το Ισραήλ θα απελευθερώσει εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους στους οποίους έχει επιβληθεί ισόβια κάθειρξη και πάνω από 1.000 κατοίκους της Γάζας που συνελήφθησαν μετά την έναρξη του πολέμου, καθώς και τις σορούς εκατοντάδων Παλαιστινίων.
6 Μέλη της Χαμάς που δεσμεύονται στην ειρηνική συνύπαρξη, θα λάβουν αμνηστία, ενώ όσοι επιθυμούν να φύγουν, θα έχουν ασφαλή διέλευση σε τρίτες χώρες.
7 Μετά τη συμφωνία, η ανθρωπιστική βοήθεια θα αυξηθεί σημαντικά, σε επίπεδα τουλάχιστον ίσα με αυτά της συμφωνίας του Ιανουαρίου 2025 (600 φορτηγά ημερησίως), μαζί με έργα υποδομών και απομάκρυνση ερειπίων.
8 Η διανομή της βοήθειας θα γίνεται αποκλειστικά από τον ΟΗΕ, την Ερυθρά Ημισέληνο και άλλους διεθνείς οργανισμούς.
9 Η Γάζα θα διοικείται προσωρινά από μεταβατική κυβέρνηση Παλαιστινίων τεχνοκρατών υπό διεθνή επίβλεψη (ΗΠΑ, αραβικές και ευρωπαϊκές χώρες), μέχρι να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής.
10 Θα δημιουργηθεί οικονομικό σχέδιο ανοικοδόμησης με συμμετοχή ειδικών και επενδυτών.
11 Θα ιδρυθεί ειδική οικονομική ζώνη με χαμηλότερους δασμούς και ευνοϊκούς όρους πρόσβασης.
12 Κανείς δεν θα εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει τη Γάζα. Όσοι φύγουν, θα μπορούν να επιστρέψουν. Οι κάτοικοι θα ενθαρρύνονται να παραμείνουν και να χτίσουν καλύτερο μέλλον.
13 Η Χαμάς δεν θα έχει κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση. Θα καταστραφεί κάθε στρατιωτική υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των τούνελ.
14 Περιφερειακοί εταίροι θα εγγυηθούν την τήρηση των όρων και την ασφάλεια.
15 Θα αναπτυχθεί διεθνής δύναμη σταθεροποίησης, η οποία θα εκπαιδεύσει νέα παλαιστινιακή αστυνομία.
16 Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Γάζα και θα αποσύρεται σταδιακά.
17 Αν η Χαμάς αρνηθεί, τα παραπάνω μέτρα θα εφαρμοστούν σε περιοχές που ελέγχονται ήδη.
18 Το Ισραήλ δεσμεύεται να μην πλήξει το Κατάρ. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τον διαμεσολαβητικό ρόλο της Ντόχα.
19 Θα υλοποιηθεί πρόγραμμα αποριζοσπαστικοποίησης, με διαθρησκευτικό διάλογο και αλλαγή αφηγήματος.
20 Όταν προχωρήσει η ανοικοδόμηση της Γάζας και ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις της Παλαιστινιακής Αρχής, θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για έναν αξιόπιστο δρόμο προς την παλαιστινιακή κρατική οντότητα.
21 Οι ΗΠΑ θα ξεκινήσουν διάλογο Ισραήλ – Παλαιστινίων για συμφωνία σε πολιτικό πλαίσιο ειρηνικής συνύπαρξης.
Παρά τη δημοσιοποίηση του πλαισίου, η αμερικανική πρόταση παραμένει γενική και ασαφής σε πολλά σημεία, και αναμένονται περαιτέρω διαπραγματεύσεις ακόμη και αν υπάρξει αρχική αποδοχή.