Το σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ έγινε δεκτό με μεγάλο ενθουσιασμό τόσο από την πλευρά της Χαμάς όσο και από την πλευρά του Ισραήλ. Έκτοτε όμως, έχει χάσει μεγάλο μέρος της δυναμικής τους.
Παρά τις συνεχιζόμενες επισκέψεις ανώτερων Αμερικανών αξιωματούχων στο Ισραήλ, το όραμα του Τραμπ αντιμετωπίζει συνεχώς τριβές. Αν και η διαδικασία προχωρά και αυτό συμβαίνει χάρης στην πεισματική αποφασιστικότητα του Τραμπ, αναφέρει το δημοσίευμα του Times of Israel, η πρώτη φάση της ειρηνευτικής συμφωνίας δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη για να ξεκινήσει η δεύτερη φάση.
Η κυβέρνηση Τραμπ ωστόσο, από την πλευρά της διασφαλίζει ότι σε κάθε περίπτωση τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Υπάρχει πρώτον ένα σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με στόχο τη δημιουργία εντολής για ειρηνευτικές δυνάμεις. Υπάρχουν επίσης προσπάθειες από Άραβες μεσολαβητές, ιδίως από την Αίγυπτο, να συγκροτήσουν μια προσωρινή κυβέρνηση που θα διοικεί τη Γάζα μέχρι να βρεθεί μια μόνιμη λύση.
Και καθώς οι δύο πλευρές οδεύουν προς τη δεύτερη φάση προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι η Γάζα δεν θα γίνει ένας άλλος Λίβανος, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους.
Ο φόβος της Χαμάς
Προς το παρόν, το μόνο έγγραφο που έχει υπογράψει η Χαμάς αναφέρει ότι «ο πόλεμος θα τελειώσει αμέσως».
«Όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών και πυροβολικών βομβαρδισμών και των επιχειρήσεων στόχευσης, θα ανασταλούν», αναφέρει.
Αυτή η ρήτρα είναι ο λόγος που η Χαμάς αποδέχτηκε τη συμφωνία, ακόμη και με το τίμημα της απελευθέρωσης και των 20 ζωντανών ομήρων που κρατούσε.
Η εκεχειρία έχει σε μεγάλο βαθμό τηρηθεί, δίνοντας στη Χαμάς το περιθώριο να ανακτήσει την κυριαρχία της στο 47% της Γάζας που βρίσκεται υπό τον έλεγχό της. Οι μαχητές της έχουν ξαναφορέσει τις στολές τους και περιπολούν τους δρόμους. Ακόμα κι έτσι όμως, με τη Χαμάς να έχει ανασυνταχθεί, οι κίνδυνοι για την οργάνωση συνεχίζουν να υπάρχουν και αυτό που δεν θέλει σε καμία περίπτωση η Χαμάς είναι το Ισραήλ να απολαμβάνει την ελευθερία του και να αποφασίζει πότε και πού θα επιτεθεί. Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στο Λίβανο.
Όπως σχολιάζει το δημοσίευμα των Times of Irsael, η Χεζμπολάχ πιέστηκε να εγκρίνει μια ταπεινωτική εκεχειρία που υπέγραψε επίσημα ο Λίβανος τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, η οποία έθεσε σε κίνηση τον μηχανισμό για τον δικό της αφοπλισμό. Μια «συνοδευτική επιστολή» εγγυήσεων από τις ΗΠΑ φέρεται να επιβεβαίωνε και να περιέγραφε λεπτομερώς το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί έναντι απειλών.
Το Ισραήλ έχει κάνει ενθουσιώδη χρήση αυτού του δικαιώματος. Από την κατάπαυση του πυρός, ο Ισραηλινός Στρατός αναφέρει ότι έχει σκοτώσει πάνω από 330 μέλη της Χεζμπολάχ σε επιδρομές, έχει πλήξει εκατοντάδες θέσεις της οργάνωσης και έχει διεξάγει πάνω από 1.000 επιδρομές και άλλες μικρές επιχειρήσεις στο νότιο Λίβανο σε απάντηση στις παραβιάσεις. Αυτές οι επιθέσεις είχαν ως στόχο σημαντικούς διοικητές. Ο Ισραηλινός Στρατός πραγματοποίησε δύο θανατηφόρες επιθέσεις εναντίον προσωπικοτήτων της Χεζμπολάχ τη Δευτέρα, η μία εκ των οποίων σκότωσε τον Μουχάμαντ Άλι Χαντίντ, ο οποίος, σύμφωνα με τις IDF, ήταν διοικητής της επίλεκτης Δύναμης Ραντβάν της Χεζμπολάχ. Επίσης, το Ισραήλ σκότωσε έναν ακόμη μαχητή του Ραντβάν την Τετάρτη.
Καθώς το Ισραήλ εντείνει τις επιθέσεις του εναντίον της Χεζμπολάχ, χωρίς καμία απάντηση από την σιιτική δύναμη, η Χαμάς έχει ένα σαφές παράδειγμα για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η εκεχειρία αν δεν βρει έναν τρόπο να περιορίσει δραστικά την ικανότητα του Ισραήλ να στοχεύει τους διοικητές της και τα όπλα της.
Ανησυχία του Ισραήλ
Προς το παρόν παραμένει ασαφές πώς θα διοικείται η Γάζα τα επόμενα χρόνια, και οι Ισραηλινοί ηγέτες και διπλωμάτες εργάζονται συνεχώς για να διασφαλίσουν ότι θα επιτευχθούν oi δύο στόχοι τους.
Σύμφωνα με το όραμα του Τραμπ, η Χαμάς θα πρέπει να αφοπλιστεί και να αποχωρήσει από οποιαδήποτε διακυβέρνηση της Λωρίδας. Αλλά προς το παρόν δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο από την οργάνωση. Σε περίπτωση που τελικά η οργάνωση κρατήσει τα όπλα της, τότε αυτό θα αποτελέσει εμπόδιο για το Ισραήλ να επιτύχει τον τελευταίο στόχο του, δηλαδή να κρατήσει τη Χαμάς μακριά από τη διακυβέρνηση.
Η Χαμάς φαίνεταινα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να κυβερνήσει επίσημα τη Γάζα στο άμεσο μέλλον. Αλλά έχει ήδη αρχίσει να παίζει το ρόλο του βασικού παράγοντα. Την Τρίτη, ο κορυφαίος ηγέτης της, Μούσα Αμπού Μαρζούκ, δήλωσε ότι η Χαμάς και η Παλαιστινιακή Αρχή κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τη σύνθεση της προσωρινής επιτροπής που θα διαχειρίζεται τη Λωρίδα της Γάζας εκ μέρους της Παλαιστινιακής Αρχής.
Πάντως, η συμφωνία Ισραήλ- Χαμάς παρέχει μια βολική κάλυψη στη Χεζμπολάχ. Το Ισραήλ είχε αυτή τη στιγμή περιορισμένες στρατιωτικές επιλογές στον Λίβανο, καθώς το λιβανέζικο κράτος είχε διεθνή νομιμότητα και οι σύμμαχοι του Ισραήλ ήθελαν να το δουν να ενισχύεται. Ωστόσο, αυτό το κράτος ελεγχόταν από τη Χεζμπολάχ, η οποία ήταν σε θέση να δημιουργήσει το στρατιωτικό της οπλοστάσιο για να απειλήσει το Ισραήλ, ενώ κρυβόταν πίσω από τους λιβανέζικους θεσμούς, κάτι που δεν αποτελούσε καμία απειλή για τη σιιτική δύναμη.
Όσο η Χαμάς λοιπόν, παραμένει ένοπλη στη Γάζα, θα λειτουργεί σε μια Γάζα που κυβερνάται από μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, έναντι της οποίας έχει κάποιο δικαίωμα βέτο και η οποία απολαμβάνει την υποστήριξη της Ουάσινγκτον, του Καΐρου, του Ριάντ, του Άμπου Ντάμπι, της Άγκυρας και άλλων βασικών παικτών.
Ο αγώνας μετά τον πόλεμο
Αν και το Ισραήλ κήρυξε τη νίκη του στη Γάζα λίγο αφότου ο Τραμπ ανακοίνωσε το σχέδιό του, το αποτέλεσμα του διετούς πολέμου εναντίον της Χαμάς δεν είναι καθόλου βέβαιο, σχολιάζει το δημοσίευμα.
Ο μήνας που πέρασε από την έναρξη ισχύος της εκεχειρίας είδε τις δύο πλευρές να αγωνίζονται για να δημιουργήσουν δεδομένα επί τόπου και να αλλάξουν τους όρους της εκεχειρίας ώστε να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Αυτή η διαμάχη θα συνεχιστεί, μερικές φορές μέσω διπλωματίας, συχνά μέσω βίας και περιστασιακά με αργή εφαρμογή της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής των σορών των ομήρων.
Το Ισραήλ μπορεί να θέλει να πιστεύει ότι κέρδισε, αλλά η Χαμάς δεν πιστεύει ότι έχασε. Εάν η οργάνωση καταφέρει να διατηρήσει τα όπλα της και τον έλεγχό της πάνω στο ποιος κυβερνά τη Γάζα, η φαινομενική νίκη του Ισραήλ θα διαλυθεί και η Χαμάς θα έχει αποδειχθεί ότι δικαιώθηκε.