Η νέα δημόσια αποθέωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τον Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί έναν ακόμη κρίκο της αλυσίδας των πολιτικών φιλοφρονήσεων που όμως, προς το παρόν, δεν έχουν μετουσιωθεί σε υλική στήριξη για την Άγκυρα. Ο Τραμπ επενδύει στον ρόλο της Τουρκίας ως ρυθμιστή στη Συρία και στον ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο, αναγνωρίζοντας στον Ερντογάν τον ηγέτη που «κατανοεί» τις ισορροπίες της περιοχής.
Ωστόσο, παρά την επαναλαμβανόμενη ρητορική περί «σπουδαίου ηγέτη», η Άγκυρα δεν έχει λάβει τα εξοπλιστικά, ενεργειακά ή περιφερειακά ανταλλάγματα που πραγματικά επιδιώκει. Πρόκειται, επομένως, για μια σχέση αιωρούμενη ανάμεσα στη συμβολική νομιμοποίηση και στη χειροπιαστή στρατηγική συναλλαγή.
Η έμφαση στον ρόλο Ερντογάν στο Συριακό
Μετά τη συνάντησή του τη Δευτέρα με τον Σύρο πρόεδρο Αχμάντ Αλ Σάραα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε επαίνεσε το ρόλο του Τούρκου προέδρου στο θέμα της Συρίας, λέγοντας πως «Ο Σάραα τα πάει πολύ καλά με τον πρόεδρο Ερντογάν. Ο Ερντογάν είναι ένας σπουδαίος ηγέτης και υποστηρίζει πολύ ό,τι συμβαίνει στη Συρία».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε στον Λευκό Οίκο κατά τον διορισμό του Σέρτζιο Γκορ ως πρέσβη στην Ινδία, έχοντας προηγουμένως συναντηθεί με τον Αχμάντ Αλ Σάραα στην πρώτη συνάντηση μετά την ανατροπή Άσαντ από τις πρώην τζιχαντιστικές ομάδες του Αλ Τζολάνι, προσωνύμιο με το οποίο ήταν γνωστός ο Σάραα στη Δύση.
Επανάληψη επαίνων χωρίς ανταμοιβή
Οι δηλώσεις Τραμπ για τον Ερντογάν φέρουν ισχυρό επικοινωνιακό βάρος στην Άγκυρα, αλλά χωρίς πραγματικό αντίκρισμα σε ... εξοπλιστικό επίπεδο, όπως επιθυμεί η Τουρκία, με την «ψιλή κυριότητα» του διπλωματικού, γεοπολιτικού κέρδους να το καρπώνεται τελικά ο Αμερικανός πρόεδρος.
«Αν δεν ήμουν πρόεδρος, θα είχαμε συρθεί στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο σήμερα. Έχω τερματίσει οκτώ πολέμους και ένας ένατος είναι καθ' οδόν», δήλωσε, χωρίς να έχει ακόμη ανταποκριθεί στις πάγιες απαιτήσεις της Άγκυρας για αναβάθμιση της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας, καθώς εκκρεμεί ακόμη -βέβαια- ο σκληρός όρος που έχει θέσει ο Ντόναλντ Τραμπ στον Ερντογάν για διακοπή προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου, όρος που ο Τούρκος πρόεδρος αδυνατεί να εκπληρώσει στη δεδομένη χρονική συγκυρία.
Νομιμοποίηση του Τζολάνι
Ο Τραμπ, ωστόσο, προέβη σε άλλη μία σημαίνουσα πράξη ‘νομιμοποίησης’ του Σύρου ηγέτη ως σταθεροποιητικό παράγοντα στη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας στη Μέση Ανατολή.
«Είναι ένας πολύ ισχυρός ηγέτης. Προέρχεται από ένα δύσκολο μέρος και είναι ένας σκληρός άνθρωπος. Μου αρέσει, τα πάω καλά μαζί του», είπε, τονίζοντας το ρόλο της Συρίας στην περιφερειακή ισορροπία.
«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πετύχει η Συρία επειδή είναι μέρος της Μέσης Ανατολής».
Δρομολογείται προσέγγιση Συρίας–Ισραήλ
Ο Τραμπ άνοιξε στη συνέχεια εκ νέου την προοπτική απευθείας διαλόγου και προσέγγισης δύο παραδοσιακών αντιπάλων Συρίας-Ισραήλ.
«Εργαζόμαστε με το Ισραήλ για να καταλήξουμε σε συμφωνία με τη Συρία. Η Συρία είναι ένα σημαντικό μέρος της Μέσης Ανατολής. Πιστεύω ότι ο Σάραα θα ανοικοδομήσει τη χώρα του».
«Κανείς δεν έχει επιτύχει κάτι τέτοιο στη Μέση Ανατολή»
Παράλληλα επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ανταλλαγή σορών ομήρων με τη Χαμάς.
«Αυτό είναι ένα δύσκολο ζήτημα, αλλά έχουμε επιτύχει ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Δεν έχει υπάρξει κάτι παρόμοιο από τότε που θυμάται κανείς», αυτό-επαινέθηκε.
Ο Τραμπ αναγνωρίζει με συνέπεια τον Ερντογάν ως καθοριστικό κρίκο στην περιφερειακή σταθερότητα, αλλά η αναγνώριση αυτή παραμένει καθαρά ρητορική. Η Άγκυρα εισπράττει κύρος, όχι απτά ανταλλάγματα.