Η Ελλάδα και η Ουκρανία υπέγραψαν την Κυριακή συμφωνία για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ μέσω ελληνικών υποδομών, με στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ουκρανίας τον φετινό χειμώνα.
Όπως παρατηρεί το Politico, η Ελλάδα γίνεται έτσι το πρώτο κράτος-μέλος της ΕΕ που συμμετέχει ενεργά στο αμερικανικό σχέδιο αντικατάστασης «κάθε τελευταίου μορίου ρωσικού φυσικού αερίου» με αμερικανικό LNG.
Η συμφωνία προβλέπει τη διοχέτευση αμερικανικού LNG προς την Ουκρανία μέσω Ελλάδας από τον επόμενο μήνα έως τον Μάρτιο του 2026, αξιοποιώντας τον «κάθετο διάδρομο», το νέο ενεργοποιημένο σύστημα αγωγών, τερματικών LNG και αποθηκευτικών υποδομών που συνδέει τη χώρα με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Ουκρανία και τη Μολδαβία.
Το σχέδιο αποτελεί πρωτοβουλία που προωθεί ενεργά η Ουάσινγκτον (σ.σ. η παρουσία, εξάλλου, της Κίμπερλι Γκιλφόιλ στην υπογραφή της συμφωνίας μόνο τυχαία δεν ήταν), με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ανατολικής Ευρώπης, με την Ελλάδα να λειτουργεί ως πύλη εισόδου του αμερικανικού φυσικού αερίου.
«Η Ουκρανία αποκτά άμεση πρόσβαση σε διαφοροποιημένες και αξιόπιστες πηγές ενέργειας, ενώ η Ελλάδα εξελίσσεται σε κόμβο τροφοδοσίας της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο» δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, υπογραμμίζοντας τον αναβαθμισμένο ρόλο της χώρας ως ενεργειακού κόμβου.
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε ότι η συμφωνία θα καλύψει «σχεδόν δύο δισ. ευρώ που απαιτούνται για εισαγωγές φυσικού αερίου, ώστε να αντισταθμιστούν οι απώλειες στην ουκρανική παραγωγή από τα ρωσικά πλήγματα».
Η υπογραφή της συμφωνίας έγινε στην Αθήνα, παρουσία του προέδρου Ζελένσκι, του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, του Έλληνα υπουργού Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και της Αμερικανίδας πρέσβη, Κίμπερλι Γκιλφόιλ. Η συμφωνία επίσημα επικυρώνει την προηγούμενη δήλωση προθέσεων μεταξύ της ελληνικής ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ουκρανικής Naftogaz.
Η Αθήνα επιδιώκει να αναδείξει τον ρόλο της ως βασικής πύλης εισόδου αμερικανικού LNG στην Ευρώπη. Την προηγούμενη εβδομάδα, η Ελλάδα υπέγραψε 20ετή συμφωνία για την εισαγωγή 700 εκατ. κυβικών μέτρων αμερικανικού LNG ετησίως από το 2030, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση των ροών αμερικανικού φυσικού αερίου προς τις γειτονικές χώρες του Βορρά.
«Βλέπουμε το μέλλον των σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ με την Ελλάδα να λειτουργεί ως ενεργειακός κόμβος, επιδεικνύοντας αυτή την ενεργειακή δυναμική που μπορούν να αξιοποιήσουν οι δύο χώρες συνεργαζόμενες» δήλωσε η Γκιλφόιλ σε συνέντευξή της στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 την περασμένη Πέμπτη.
Ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου σημείωσε σε συνέδριο ότι «η συνεργασία στο πλαίσιο του “κάθετου διαδρόμου” μπορεί να αποδειχθεί πιο καθοριστική για την ειρήνη και την ευημερία στην περιοχή ακόμη και από το ΝΑΤΟ». Παράλληλα, πέρα από τη συμφωνία για το αμερικανικό LNG, η Ελλάδα έχει ανοίξει για πρώτη φορά εδώ και τέσσερις δεκαετίες τις θάλασσές της για έρευνες φυσικού αερίου, σε συνεργασία με την ExxonMobil, την Energean και την HelleniQ Energy.
Ο Χάρης Τζιμήτρας, διευθυντής του Peace Research Institute Oslo Cyprus Centre, τόνισε ότι η ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας ενισχύει την αξία της χώρας ως εμπορικού και γεωπολιτικού εταίρου. Ωστόσο, επισήμανε ότι υπάρχουν και επικρίσεις, οι οποίες αφορούν περιβαλλοντικούς κινδύνους, οικονομικές προκλήσεις και αυξημένους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς.
Όπως σημείωσε, το έργο απαιτεί τον διπλασιασμό της ελληνικής αποθηκευτικής ικανότητας, με εκτεταμένες κατασκευές υποδομών LNG που μπορεί να έχουν σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Παράλληλα, το αμερικανικό LNG παραμένει ιδιαίτερα ακριβό, επιβαρύνοντας τους ενεργειακούς προϋπολογισμούς, ενώ το σχέδιο θεωρείται αντίθετο με τους περιβαλλοντικούς στόχους της Ευρώπης, καθυστερώντας τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Πηγή: Hellasjournal