Σάλο και επικρίσεις προκάλεσαν οι εικόνες με την είσοδο βαρέος γερανού και γερανοφόρων οχημάτων στην Αγία Σοφία, στο πλαίσιο των εργασιών ενίσχυσης της στατικότητας και συντήρησης του μνημείου. Ωστόσο, τα μέλη του επιστημονικού συμβουλίου που επιβλέπουν το έργο απορρίπτουν τις αντιδράσεις, υποστηρίζοντας ότι η χρήση γερανού και χαλύβδινων υποστηρίξεων αποτελεί τη μοναδική τεχνικά εφαρμόσιμη και ασφαλή επιλογή.
Σύμφωνα με τον ανταποκριτή της ΕΡΤ Γιάννη Μανδαλίδη, το επιστημονικό συμβούλιο εξηγεί ότι το μνημείο παραμένει ανοικτό στη λατρεία και δεν μπορεί να κλείσει από μια σκαλωσιά ή να πραγματοποιηθούν επεμβάσεις που θα απαιτούσαν μακρόχρονη διακοπή λειτουργίας.
Μιλώντας στην εφημερίδα Hurriyet, ειδικοί του συμβουλίου ανέφεραν ότι αντίστοιχες μέθοδοι βαριάς στήριξης έχουν εφαρμοστεί και σε μεγάλα μνημεία του εξωτερικού – όπως στην Παναγία των Παρισίων – τονίζοντας ότι η κριτική εντείνεται λόγω της πολιτικής πόλωσης, ενώ η πολυπλοκότητα των εργασιών δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτή από το ευρύ κοινό.
«Δεν υπάρχει άλλη λύση χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο το μνημείο»
Το συμβούλιο επισημαίνει ότι η χρήση γερανού 45 τόνων και χαλύβδινων κολόνων είναι πλήρως επιστημονικά τεκμηριωμένη. Το συνολικό βάρος της χαλύβδινης κατασκευής που θα στηρίξει τον τρούλο θα φτάσει τους 530 τόνους, και σύμφωνα με τους ειδικούς, κανένα άλλο μηχάνημα στον κόσμο δεν μπορεί να σηκώσει τέτοιο φορτίο πέρα από τον συγκεκριμένο γερανό.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Μεχμέτ Σελίμ Οκτέν, μέλος της επιτροπής, εξηγεί ότι έχει στηθεί ειδική πλατφόρμα εργασίας κάτω από τον τρούλο, σε ύψος 46 μέτρων, και ότι η επέμβαση πρέπει να γίνει χωρίς να διακοπεί η πρόσβαση των πιστών και των επισκεπτών.
«Ο τρούλος χρειάζεται μια χαλύβδινη υποδομή τόσο από κάτω όσο και από πάνω. Μελετήσαμε όλες τις εναλλακτικές σε 58 συνεδριάσεις και αυτή είναι η μόνη εφαρμόσιμη λύση», σημειώνει.
Η πιο εκτεταμένη επέμβαση μετά τον 19ο αιώνα
Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν έπειτα από λεπτομερείς αναλύσεις, σεισμικές και γεωλογικές δοκιμές και πλήρεις προσομοιώσεις. Παράλληλα, απορρίπτουν τα περί «φθηνής λύσης», επισημαίνοντας ότι η UNESCO δεν απαγορεύει συγκεκριμένα εργαλεία, αλλά απαιτεί επεμβάσεις που δεν προκαλούν βλάβη στο μνημείο.
Πρόκειται, όπως λένε, για την πιο εκτεταμένη αποκατάσταση στην Αγία Σοφία μετά τα μεγάλα έργα των αδελφών Fossati την περίοδο 1847–1849.
Ο καθηγητής Αχμέτ Γκιουλέτς σημειώνει πως ο τρούλος παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα και ότι η κατάσταση του θα φανεί πλήρως μόλις αφαιρεθεί η επικάλυψη. «Όταν ανοίξουμε τον τρούλο, θα δούμε τι πραγματικά υπάρχει από κάτω. Η ανάγκη για αποσυναρμολόγηση της κάλυψης ήταν που πυροδότησε όλη αυτή τη συζήτηση», είπε.
Με πληροφορίες από ERTNEWS