Η υπόθεση του Βλαντίμιρ Αρσένιεφ, όπως αποκαλύπτεται μέσα από έρευνα του διεθνούς πρακτορείου Reuters, ρίχνει φως στις ακραίες πιέσεις που υφίστανται οι ρωσικές αμυντικές βιομηχανίες στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία.
Η εταιρεία Volna, με έδρα τη Μόσχα και επικεφαλής τον 75χρονο Αρσένιεφ, βρέθηκε ένα βήμα πριν από την κατάρρευση, με τον ιδρυτή της να προχωρά σε μια πράξη απελπισίας που συγκλόνισε τη ρωσική κοινωνία: τον αυτοπυρπολισμό του στην Κόκκινη Πλατεία, σε μια ύστατη προσπάθεια να καταγγείλει τις συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργεί ο κλάδος.
Μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η Volna φάνηκε αρχικά να ωφελείται, καθώς η ζήτηση για εξαρτήματα αρμάτων μάχης αυξήθηκε κατακόρυφα. Ωστόσο, οι μαζικές κρατικές παραγγελίες συνοδεύτηκαν από ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, αυστηρό έλεγχο από το υπουργείο Άμυνας και απειλές για ποινικές διώξεις σε περίπτωση καθυστερήσεων.
Σύμφωνα με μαρτυρίες και δικαστικά έγγραφα, οι πιέσεις αυτές οδήγησαν σε σοβαρά προβλήματα παραγωγής, εσωτερικές συγκρούσεις και τελικά σε οικονομικό αδιέξοδο. Το 2023, οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις και οι διαφωνίες μεταξύ των μετόχων επιδείνωσαν περαιτέρω την κατάσταση, φέρνοντας την εταιρεία στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Παρά τις προειδοποιήσεις προς τις αρχές από τον μειονοτικό μέτοχο Σεργκέι Μοσιένκο ότι η Volna αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, δεν υπήρξε ουσιαστική παρέμβαση.
Η κρίση κορυφώθηκε στις 26 Ιουλίου 2024, όταν ο Αρσένιεφ προχώρησε στη δραματική διαμαρτυρία στην καρδιά της Μόσχας. Αν και υπέστη βαριά εγκαύματα και νοσηλεύτηκε επί εβδομάδες, υποστήριξε ότι οι κατηγορίες περί παραβίασης αμυντικών συμβολαίων ήταν αβάσιμες και στόχευαν στην αποδυνάμωση της επιχείρησής του.
Η υπόθεση αναδεικνύει ένα ευρύτερο πρόβλημα στη ρωσική πολεμική βιομηχανία: εταιρείες που καλούνται να στηρίξουν τη στρατιωτική μηχανή της χώρας βρίσκονται αντιμέτωπες με γραφειοκρατία, διαφθορά και υπερβολικές απαιτήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τουλάχιστον 34 άτομα έχουν κατηγορηθεί για διατάραξη κρατικών αμυντικών παραγγελιών, ενώ 11 ανώτερα στελέχη έχουν συλληφθεί ή αναμένουν να δικαστούν.
Την ίδια ώρα, το Κρεμλίνο επιχειρεί να συγκεντρώσει τον έλεγχο των αμυντικών συμβάσεων στο υπουργείο Άμυνας και στο κρατικό συγκρότημα Rostec, επιβάλλοντας αυστηρούς κανόνες στους προμηθευτές. Παρά την πρόθεση για καλύτερο συντονισμό, η πολιτική αυτή φαίνεται να περιορίζει την καινοτομία και να επιβαρύνει περαιτέρω την παραγωγική διαδικασία.
Η Volna κατάφερε τελικά να παραδώσει τις παραγγελίες της, όμως συνεχίζει να λειτουργεί με μειωμένο προσωπικό και περιορισμένο αντικείμενο. Ο Βλαντίμιρ Αρσένιεφ παραμένει εγκλωβισμένος σε μακρόχρονες δικαστικές διαδικασίες, με τη μοναδική «αναγνώριση» της πράξης του να είναι ένα πρόστιμο για παράνομη διαμαρτυρία – μια λεπτομέρεια που συνοψίζει εύγλωττα το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει μέρος της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας.