Οι «δηλώσεις Φίλη», που ούτε καν δηλώσεις και ούτε καν Φίλη είναι, αποτελούν ένα πολύ επίκαιρο παράδειγμα, για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, αυτό της Εκπαίδευσης και σε προέκταση της Παιδείας που λαμβάνουν και προτείνεται να λαμβάνουν οι νέες γενιές.
Αποτελεί κακή μας συνήθεια που όλο και χειροτερεύει, να κρίνουμε βιαστικά, μόνο από αμφιλεγόμενους τίτλους ύποπτων ή μη Μέσων, από βιαστικές ή μη έγκυρες περιλήψεις, από το ποιος λέει τι και αν τον συμπαθούμε, και όχι από το τι λέγεται ακριβώς και τι αυτό προϋποθέτει και σημαίνει.
Επίσης αποτελεί κακή μας συνήθεια που όλο και χειροτερεύει, να υποκύπτουμε στην προπαγάνδα και τις “viral” ειδήσεις , απ’ όπου κι αν αυτές προέρχονται, αποδεχόμενοι «από χέρι» πως είμαστε ανίκανοι να κρίνουμε και να αποφασίσουμε μόνοι μας το παραμικρό πλέον (...)
Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με τα πορίσματα από τον λεγόμενο «Εθνικό και Κοινωνικό Διάλογο για την Παιδεία», τα οποία δημοσιεύτηκαν στις 27 Μάϊου 2016 και αποτελούνται από 16 κεφάλαια σε 128 σελίδες.
Ολόκληρο το κείμενο είναι διαθέσιμο στο ίντερνετ, στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας.
Ανάλυση σε ολόκληρο το κείμενο δεν μπορεί και δεν έχει νόημα να γίνει σε ένα άρθρο. Και να γινόταν, δεν θα την διάβαζε κανείς ολόκληρη. Εδώ το ίδιο το κείμενο έχουν διαβάσει ελάχιστοι. Και όσοι το έχουν διαβάσει, έχουνε τόσα να σημειώσουν, να παρατηρήσουν, θα επιθυμούσαν σε τόσα να ζητήσουν διευκρίνιση...
Το κείμενο μιλά για όλα και σηκώνει πάρα πολλή κουβέντα.
Μιλά για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Για την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης, για τους εκπαιδευτικούς, την επιμόρφωσή τους, τα συμβουλευτικά κέντρα, τις διευθύνσεις, τα προγράμματα, τα ζητούμενα, τα προβλήματα, τα κενά, τις καθυστερήσεις, τις προτεινόμενες λύσεις, τα επί μέρους, τις δραστηριότητες, την ύλη, τις εξετάσεις, τις μετεγγραφές, τα πτυχία, την ειδική αγωγή, μιλά για τόσα πολλά και σοβαρά και κρίσιμα...Και μεις κολλήσαμε στα πριγκιπόπουλα και τις βασιλοπούλες!
Ήρθε η στιγμή, λοιπόν, να υπερασπιστούμε από εδώ τον κύριο Φίλη; Μπααα! Την νοημοσύνη μας ας προσπαθήσουμε αρχικά να υπερασπιστούμε. Και το δικαίωμα της σωστής πληροφόρησης. Και κυρίως το επίμαχο επί της ουσίας θέμα: Τα παιδιά μας.
Κι ας αφήσουμε τον χαβαλέ για την ώρα του, και την πλάκα για άλλα ζητήματα που τουλάχιστον δίνουν πραγματικά λαβή για χιούμορ και σάτιρα.
Όσοι απασχολούνται επί σειρά πολλών ετών στην εκπαίδευση, έχουν σίγουρα να σας μεταφέρουν την ραγδαία αλλαγή συμπεριφοράς των μαθητών. Μια αλλαγή που ξεφεύγει από το διαχρονικό χάσμα των γενεών, των εποχών και τα λοιπά. Μιλάμε για μια αλλαγή στην οποία σίγουρα συνέβαλαν η τεχνολογική επανάσταση των τελευταίων δεκαετιών, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις, ταυτόχρονα και παράλληλα με την παγκοσμιοποίηση και τις αναπόφευκτες επιπλέον διαφοροποιήσεις των σύγχρονων κοινωνιών.
Ας μιλήσουμε εδώ προς το παρόν μόνο για τα πριγκιπόπουλα και τις βασιλοπούλες.
Στο κεφάλαιο «Κρίση και ψυχολογικές διαστάσεις του σχολικού χώρου», στο υποκεφάλαιο « Παιδαγωγικός κώδικας Δημοκρατικοί Ανθρωπισμού» (μα τι ωραίοι τίτλοι!...) αναγράφεται μεταξύ άλλων:
«1. Το παιδί καθενός είναι μοναδικό και ξεχωριστό για τον ίδιο. Ωστόσο, είναι ένα παιδί ανθρώπων όπως κάθε παιδί ανθρώπων: Διαφορετικό αλλά ίσο με τα άλλα, και όχι πριγκίπισσα ή βασιλόπουλο».
Από αυτό ακριβώς το σημείο ξεκίνησε η κουβέντα περί ...βασιλικών οικογενειών και κατέληξε στο να γελάμε με τον «Μικρό Σύντροφο» στη θέση του «Μικρού Πρίγκιπα» και πάει λέγοντας.
Σίγουρα, ιδιαίτερα αν διαβάσει κάποιος και την συνέχεια, θα έχει πολλά να πει και κυρίως να συμπληρώσει σε αυτό το ξεπερασμένης εποχής ευχολόγιο.
Μα σίγουρα ο ίδιος κάποιος θα έχει ακούσει πολλές φορές ως τώρα το «ξες ποιος είμαι εγώ;» ή το «θέλετε να πείτε πως το δικό μου το παιδί....» ή το «επειδή έχω δουλειά, πέστε μου πόσο κάνει το τζάμι που έσπασε το παιδί, να σας στείλω χρήματα».
Πολλοί σίγουρα έχουν διαπιστώσει το μέγεθος των ανενεργών γονέων και κηδεμόνων –δεν πα’ να κοντεύει να γκρεμιστεί το σχολείο (ιδιαίτερα αν είναι και «δικός σου» ο δήμαρχος ή το κυβερνόν κόμμα...). Αλλά πολλοί θα έχουν διαπιστώσει επίσης και την προσπάθεια παρεμβατισμού των γονέων και κηδεμόνων στα σχολικά θέματα, όποτε και συνήθως αποκλειστικά όποτε, θίγεται το δικό τους παιδί. Και μόνον αυτό.
Έπειτα αυτή η σιωπή για τα «οικογενειακά», τις ιδιαίτερες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίζει ένα παιδί στο περιβάλλον του και ένας δάσκαλος πρέπει να τις γνωρίζει, προκειμένου να κάνει πιο σωστά την δουλειά του... Αυτή η ντροπή για τις ενδεχόμενες ή διαφαινόμενες μαθησιακές (και άλλες) δυσκολίες του παιδιού τους...Όλα κάτω από το χαλί, έρχεται η πεθερά!
Και εάν και όταν συνιστάται μια επιπλέον επαγγελματική βοήθεια για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος, πάρα πολύ συχνά η απάντηση είναι «δεν θα μου πείτε εσείς τι θα κάνω με το παιδί μου».
Ούτε σε αυτή την περίπτωση δυστυχώς δεν υπάρχει η υποδομή και η δικαιοδοσία να πει ο (εξειδικευμένος –ο ποιος;) εκπαιδευτικός «τι λες, κυρά μου;» και να φωνάξει από εισαγγελέα μέχρι ψυχίατρο, για να φροντίσουν και ενδεχομένως να σώσουν το (καημένο) παιδάκι.
Άλλο: Το παιδί φυσικά και δεν πρέπει να το δέρνεις! Μα πρέπει να το μαλώνεις, να του βάζεις όρια, να το συμβουλεύεις, να το παραδειγματίζεις, να του δείχνεις, να του εξηγείς, να είσαι εκεί, όχι απλά να το στουμπώνεις με παροχές και πληροφορίες που δεν θα μπορέσουν ποτέ να μετεξελιχθούν σε γνώση (...). Ακόμα ακόμα να του μάθεις την διασκέδαση και την ψυχαγωγία, για να του γλυκάνουν και να του ομορφύνουν την ζωή. Και όταν λέμε ψυχαγωγία, δεν εννοούμε ένα μοδάτο κινητό κι ένα ...εκπαιδευτικό τάμπλετ από τα τέσσερά του χρόνια.
Από την άλλη, ο ατομισμός και το «δεν βαριέσαι» έχουν καταντήσει ένα κακοήθες μελάνωμα για την κοινωνία. Το οποίο φυσικά και δεν γιατρεύεται με ευχολόγια και «συμβόλαια τιμής». Την μπέσα ένα παιδί την μαθαίνει αρχικά στο σπίτι του. Κατόπιν στο σχολείο και τους γύρω του. Και αναλογιστείτε τι βλέπουν τα ματάκια του καθημερινά...Τι πρότυπα του προτείνονται προς αναπαραγωγή.
Τελικά, ίσως το πρόβλημα να βρίσκεται στο ότι απουσιάζει το «μου», εκεί όπου χρειάζεται:
Ας κάνουμε τα παιδιά μας να αισθάνονται πως είναι τα δικά μας πριγκιπόπουλα και οι βασιλοπούλες, που όλοι φροντίζουμε δίνοντάς τους ό,τι ομορφότερο έχουμε να δώσουμε, ώστε με την σειρά τους να μπορέσουν κι εκείνα να κάνουν το ίδιο.
Όμως όχι για να γίνουν εγωκεντρικοί αχάριστοι δυνάστες που εκπαιδεύονται και προετοιμάζονται για να ζήσουν και να κινηθούν σε έναν κόσμο μοναχικό, εκδικητικό, μαύρο κι άραχνο, γεμάτο από υπηκόους και διακρίσεις που αναπόφευκτα κάποτε θα τους γυρίσουν μπούμερανγκ. Γιατί ο κόσμος θα είναι εντελώς πια σαν τα μούτρα τους. Σαν όλα αυτά τα μούτρα που έχουμε γύρω μας και σιχαινόμαστε.
Ας μην τους κάνουμε λοιπόν την χάρη να τα εμπαίζουμε (όχι τα μούτρα, τα παιδιά μας).