Μια ανάσα πριν τον αποκλεισμό από το σύστημα πληρωμών Swift βρίσκεται η Ρωσία. Τι σημαίνει αυτό για την οικονομία;
Οι οικονομικές επιπτώσεις από τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας μπορούν να βυθίσουν σε βάθος 2ετίας το Ευρωπαϊκό ΑΕΠ κατά 1,5%. Αυτή είναι μια πρώτη εκτίμηση, καθώς ακόμη δεν γνωρίζουμε ποιες πρόσθετες κυρώσεις θα ανακοινωθούν από την Ε.Ε προς την Ρωσία, αλλά ούτε τι είδους αντίμετρα θα επιβάλει η Ρωσική πλευρά. Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το Swift είναι βέβαιο ότι “θα φέρει” πρόσθετες επιπτώσεις.
Το Swift είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιείται από τις τράπεζες για την αποστολή ασφαλών μηνυμάτων σχετικά με τις μεταφορές χρημάτων. Αποτελεί την βάση του διεθνούς συστήματος χρηματοοικονομικών μεταφορών.
Ο αποκλεισμός μιας χώρας από το Swift σημαίνει,ακριβότερες και χρονοβόρες συναλλαγές. Ειδικότερα, οι ρωσικές τράπεζες θα δυσκολευτούν στο doing businessακόμη και με φιλικές χώρες όπως η Κίνα, επιβραδύνοντας τον ρυθμό των εισαγωγών και των εξαγωγών σε παγκόσμια κλίμακα, δημιουργώντας πρόσθετα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού. Επιπλέον, η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει σε αστάθεια το Ρωσικό νόμισμα και στην εκροή μεγάλων κεφαλαίων.
Η Ρωσία (με αφορμή τις κυρώσεις της Ε.Ε το 2014 για την προσάρτηση της Κριμαίας, και την σκέψη για αποκοπή της από το swift που υπήρξε και τότε στο τραπέζι), προχώρησε στην δημιουργία του δικού της εναλλακτικού συστήματος (SPFS). Μέχρι σήμερα όμως,το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται μόνο για το 20% των συναλλαγών της.
Πιθανό να προσπαθήσει να πείσει ξένες τράπεζες να συνδεθούν και στο δικό της σύστημα,ώστε να διευκολύνουν τους πελάτες τους. Μια τέτοια πιθανή εξέλιξη, θα δυσκόλευε την Ε.Ε να παρακολουθείτις πληρωμές.
Οι εναλλακτικές του Ρώσου Προέδρου
Ο Ρώσος Πρόεδρος, μπορεί να στραφεί στην αγορά κρυπτονομισμάτων - τα οποία αναγνωρίζει ως εναλλακτικό μέσο πληρωμής - σε αντίθεση με την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, η οποία θέλει την κατάργησή τους καθώς η χρήση τους αυξάνουν τα επίπεδα της παραοικονομίας.
Η Ρωσία, είναι μια χώρα με μεγάλα αποθέματα ενέργειας, επομένως έχει την δυνατότητα εξόρυξης κρυπτονομισμάτων. Μια άλλη εναλλακτική, είναι η δημιουργία ψηφιακού νομίσματος, όμως η Ρωσία υστερεί τεχνολογικά συγκριτικά με την Δύση, γεγονός που θα την οδηγήσει σε καθυστερήσεις.
Μια άλλη πιθανή κίνηση, είναι η σύναψη νέων διμερών συμφωνιών εμπορίου.
H Ρωσία είναι ο 5oς μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Η απόκλιση ρωσικών τραπεζών από το swift, θα αυξήσει το κόστος εξαγωγών από την Ε.Ε προς την Ρωσία.
Η Ρωσία, έχει τεράστια εξάρτηση από τις εισαγωγές βιομηχανικών ειδών. Το 2020, ο αριθμός εταιρειών που εισήγαγαν εξαρτήματα βιομηχανίας, αυξήθηκε 80%.Μεγάλο μέρος τους, προερχόταν από την Ε.Ε. Εφεξής, ο εξαγωγικός όγκος προς την Ρωσία αναμένουμε ότι θα μειωθεί τόσο για τα προϊόντα βιομηχανίας όσο και για τα υπόλοιπα αγαθά, καθώς θα υπάρχει αυξημένηαβεβαιότητα στις συναλλαγές.
Φυσικά, η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει και το διμερές εμπόριο Ελλάδας – Ρωσίας ο όγκος του οποίουαυξήθηκε κατά 8,90% το α' εξάμηνο 2021.
Ο τουρισμός
Σε μεγάλο βαθμό, θα επηρεαστεί και ο Ελληνικός τουρισμός, καθώς θα υπάρχει δυσκολία στις πληρωμές των Ρώσων για τις κρατήσεις των καλοκαιρινών τους διακοπών. Οι Ρώσοι τουρίστες στην Ελλάδα το 2019 , ήταν περίπου 580.000,αριθμός ο οποίος το 2020 μειώθηκε σημαντικά στους 26.000 λόγω του covid-19 και των ταξιδιωτικών περιορισμών.
Φέτος, προβλέπαμε μια καλή τουριστική χρονιά με αύξηση των Ρώσων τουριστών στην χώρα μας, περιμένοντας τους πώς και πώς, καθώς διαθέτουνυψηλά εισοδήματα και δαπανούν περισσότερα χρήματα από τους τουρίστες που έρχονται από τις χώρες της Ε.Ε.Με τα τωρινά δεδομένα, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τις προβλέψεις αυτές, καθώς φαίνεται ότι ο οικονομικός “πόλεμος” μόλις άρχισε.
Η νέα πρόκληση για την Ελληνική και κατ’ επέκταση την παγκόσμια οικονομία, είναι η αποφυγή ενός στασιμοπληθωρισμού.
*Η Δάφνη Γρηγοριάδη είναι οικονομική αναλύτρια