Η συμφωνία που συνήφθη μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την Κυριακή ήταν εξαιρετικά μονόπλευρη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει το βάρος των αμερικανικών δασμών ύψους 15% επί των περισσότερων εξαγωγών της, ενώ η Ένωση αναγκάστηκε να αναλάβει οικονομικές δεσμεύσεις τεράστιου μεγέθους τόσο για την εισαγωγή ενέργειας από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για επενδύσεις στην αμερικανική οικονομία.
Ωστόσο, από την ισχυρή γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία έως τους ευρωπαϊκούς τομείς της αεροπορίας και των ημιαγωγών, υπάρχουν ορισμένοι νικητές από τη συμφωνία-πλαίσιο, η οποία δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί γραπτώς.
To POLITICO αναλύει τα στοιχεία που είναι γνωστά μέχρι στιγμής:
Ενέργεια
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η ΕΕ θα αγοράσει 750 δισεκατομμύρια δολάρια πετρέλαιο και LNG από τις ΗΠΑ — ποσό που θα περιλαμβάνει και άλλα ενεργειακά προϊόντα, όπως πυρηνικά καύσιμα. Αυτό σημαίνει 250 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες αγορές ενέργειας κάθε χρόνο, κάτι που, σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής, θα συμβάλει επίσης στον τερματισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τις ρωσικές εισαγωγές.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Θεωρητικά, η συμφωνία είναι μια τεράστια νίκη για τις αμερικανικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στην πράξη, όμως, οι ειδικοί την θεωρούν ανεφάρμοστη. Κατ’ αρχάς, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η ΕΕ θα πρέπει να τριπλασιάσει τις εισαγωγές ενέργειας από τις ΗΠΑ, ζητώντας παράλληλα από τις αμερικανικές εταιρείες να διοχετεύσουν το σύνολο των ενεργειακών ροών τους σε όλο τον κόσμο προς την ΕΕ. Οι Βρυξέλλες διαθέτουν επίσης περιορισμένα μέσα για να το επιτύχουν: οι εισαγωγές βρίσκονται σταθερά στα χέρια ιδιωτικών εταιρειών.
Αυτοκίνητα
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Οι αμερικανικοί δασμοί στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά μειώνονται στο βασικό επίπεδο του 15%. Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ συμφώνησε να μειώσει τους δασμούς της στα αυτοκίνητα από 10% σε 0%.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Σύμφωνα με τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, πρόκειται για μια κακή συμφωνία που θα συνεχίσει να επιβαρύνει τον κλάδο. Ο πραγματικός χαμένος δεν είναι οι αυτοκινητοβιομηχανίες, αλλά οι εργαζόμενοι τους, σύμφωνα με τον διευθυντή του Κέντρου Αυτοκινητοβιομηχανικής Έρευνας της Γερμανίας. Εκτιμά ότι έως και 70.000 θέσεις εργασίας σε ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες και τους προμηθευτές τους ενδέχεται να χαθούν.
Αεροδιαστημική
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ για μηδενικούς δασμούς σε «όλα τα αεροσκάφη και τα εξαρτήματά τους», που ανακοινώθηκε από την φον ντερ Λάιεν, επιτρέπει τόσο στους κατασκευαστές αεροσκαφών όσο και στις αεροπορικές εταιρείες να αναπνεύσουν με ανακούφιση.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Αν και η Boeing μπορεί να επωφελήθηκε βραχυπρόθεσμα από τους δασμούς που επιβλήθηκαν στην Airbus, οι αναλυτές σημειώνουν ότι ο αμερικανικός κατασκευαστής αεροσκαφών θα υποστεί μεγαλύτερες απώλειες από τα αντίμετρα της ΕΕ. Μεταξύ των χαμένων από τους δασμούς μηδενικού επιπέδου είναι οι εταιρείες μίσθωσης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, οι οποίες θα είχαν χρησιμοποιηθεί από τις αεροπορικές εταιρείες ως μέσο για να αποφύγουν τις επιπλέον χρεώσεις.
Φαρμακευτικά
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Ο Τραμπ και η φον ντερ Λάιεν αντέκρουσαν κατηγορηματικά ο ένας τον άλλον, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να δηλώνει ότι η εμπορική συμφωνία δεν περιλαμβάνει τα φαρμακευτικά προϊόντα και την πρόεδρο της Επιτροπής να δηλώνει το αντίθετο. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες αναμένουν ότι θα τεθεί σε ισχύ ανώτατος δασμολογικός συντελεστής 15 % μόλις ολοκληρωθεί η έρευνα της αμερικανικής κυβέρνησης βάσει του άρθρου 232 στον εν λόγω τομέα.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Οι εταιρείες γενόσημων φαρμάκων ισχυρίζονται ότι έχουν τα περισσότερα να χάσουν λόγω των μικρών περιθωρίων κέρδους τους, ακόμη και αν ο τελικός δασμολογικός συντελεστής είναι σημαντικά χαμηλότερος από το 200% που είχε απειλήσει ο Τραμπ πριν από μερικές εβδομάδες. Η Merck δήλωσε ότι χαιρετίζει το γεγονός ότι τουλάχιστον επιτεύχθηκε συμφωνία, ενώ στην Ιρλανδία η επιχειρηματική ένωση Ibec δήλωσε ότι η Ευρώπη «υποχώρησε».
Τεχνολογία
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Η συμφωνία περιελάμβανε τον εξοπλισμό μικροτσίπ ως έναν από τους τομείς που κατέληξαν με μηδενικούς δασμούς. Η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι η ΕΕ είναι και θα παραμείνει σημαντικός αγοραστής αμερικανικών τσιπ τεχνητής νοημοσύνης.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Ο μηδενικός δασμός θεωρήθηκε ευρέως ως νίκη για την ολλανδική εταιρεία κατασκευής μηχανών εκτύπωσης τσιπ ASML. Η δέσμευση της φον ντερ Λάιεν να αγοράσει αμερικανικά τσιπ τεχνητής νοημοσύνης αποτελεί όμως ένα πλήγμα για τους υποστηρικτές μιας τεχνολογικά πιο ανεξάρτητης Ευρώπης.
Ψηφιακή ρύθμιση
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Τίποτα. Η Επιτροπή αποκάλυψε τη μπλόφα της κυβέρνησης Τραμπ στην προσπάθειά της να παρακάμψει τους κανόνες της ΕΕ — και προς το παρόν αυτό απέδωσε.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Το πλαίσιο της ΕΕ για τον ψηφιακό τομέα — και ιδίως ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές και ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες — παρέμεινε αλώβητος. Άμυνα
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Ο Τραμπ διαφήμισε την αγορά «τεράστιων ποσοτήτων» αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού — αλλά ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ αντέδρασαν, τονίζοντας ότι η προμήθεια όπλων δεν ήταν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο της συμφωνίας. Εν ολίγοις, δεν υπάρχει επίσημη δέσμευση για την αγορά αμερικανικών όπλων.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Η αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ δεν εξασφάλισε μια εγγυημένη νίκη, αλλά μπορεί να ωφεληθεί. Αξιωματούχοι της ΕΕ αναγνώρισαν ότι οι αυξανόμενοι στρατιωτικοί προϋπολογισμοί της Ευρώπης θα μπορούσαν να ευνοήσουν τις αμερικανικές εταιρείες.
Χάλυβας
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Προφανώς, μια επιστροφή σε ποσοστώσεις που μοιάζουν αρκετά με αυτές της κυβέρνησης Μπάιντεν. Πέραν αυτού, ο δασμός 50% θα παραμείνει (πιθανότατα) σε ισχύ.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Εάν η ευρωπαϊκή βιομηχανία χάλυβα μπορεί να συνεχίσει να εξάγει εξειδικευμένα προϊόντα στις ΗΠΑ, θα το προτιμήσει από έναν γενικό δασμό 50%. Ωστόσο, ο πραγματικός χαμένος εδώ μπορεί να είναι η Κίνα. Εάν οι ΗΠΑ και η ΕΕ καταφέρουν πράγματι να χτίσουν ένα «τείχος» γύρω από τις αγορές τους, η κινεζική στρατηγική μπορεί να αντιμετωπίσει ένα σοβαρό αντίβαρο.
Τρόφιμα και ποτά
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Ορισμένα γεωργικά προϊόντα θα μπορούσαν να απολαύσουν δασμολογικής απαλλαγής με τις ΗΠΑ. Η ΕΕ θα μειώσει τους δασμούς για τα γεωργικά προϊόντα από τις ΗΠΑ που θεωρεί «μη ευαίσθητα», ενώ τα «ευαίσθητα» γεωργικά προϊόντα θα συνεχίσουν να υπόκεινται στους ισχύοντες δασμούς.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ξηροί καρποί, οι τροφές για κατοικίδια και το κρέας βίσωνα από τις ΗΠΑ θα έχουν ευκολότερη πρόσβαση στις αγορές της ΕΕ ως «μη ευαίσθητα» γεωργικά προϊόντα, ενώ το αμερικανικό βόειο κρέας θα συνεχίσει να υπόκειται σε δασμούς.
Επενδύσεις
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία; Δέσμευση των εταιρειών της ΕΕ να επενδύσουν επιπλέον 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ. Μακριά από μια σημαντική παραχώρηση προς τον Τραμπ, η δέσμευση φαίνεται να είναι απλά αόριστη.
Ποιος κερδίζει, ποιος χάνει; Οι επιπλέον επενδύσεις από την Ευρώπη είναι πιθανό να τονώσουν την οικονομία των ΗΠΑ. Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν αυτή η πρόσθετη χρηματοδότηση θα γίνει σε βάρος των επενδύσεων στην Ευρώπη, κάτι που θα έπληττε την ανάπτυξη της ΕΕ.