Οι ηλεκτρονικές πύλες του «pothen.gr» άνοιξαν και από την 1η Αυγούστου έχουν υποδεχθεί ήδη τις πρώτες εκατοντάδες δηλώσεις Πόθεν Έσχες για το έτος 2025 (χρήση 2024). Όπως και πέρυσι, οι σύζυγοι των υπόχρεων προσώπων καθίστανται αυτοτελώς υπόχρεοι και οφείλουν να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν διακριτές Δηλώσεις Περιουσιακής Καταστάσεως. Δηλαδή κάνουν είσοδο στο pothen.gr και υποβάλλουν ξεχωριστά δική τους δήλωση, σαν να ήταν οι ίδιοι άμεσα υπόχρεοι, και όχι μόνον οι σύζυγοί τους!
Η διαδικασία ξεκίνησε έγκαιρα όπως προβλέπει ο νόμος και οι διορίες «τρέχουν» αθόρυβα έως 31 Οκτωβρίου. Φέτος μάλιστα, μια νέα καινοτομία έρχεται να προστεθεί με σκοπό να απλοποιήσει τα πράγματα για τους υπόχρεους: εγκαινιάζεται η δυνατότητα αυτόματης άντλησης και συμπλήρωσης των περιουσιακών στοιχείων από τις τράπεζες «με λίγα κλικ» , από όσους υπόχρεους ο φορέας ή υπηρεσία όπου υπάγονται δεν φρόντισε να τους καταχωρήσει εγκαίρως (σε Κατάσταση Υπόχρεων και Στοιχείων Συζύγου/ΜΣΣ), ώστε να έχουν προσυμπληρωθεί στη δήλωση τα τραπεζικά στοιχεία τους.
Μέχρι και χθες πάντως, τουλάχιστον οι μισές από τις μεγάλες συστημικές τράπεζες, δεν είχαν ακόμα διασυνδεθεί με το νέο σύστημα, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η αυτόματη άντληση των δεδομένων των λογαριασμών για τις περιπτώσεις αυτές.
Ωστόσο, αφού κάνει είσοδο με τους κωδικούς του εντός της εφαρμογής ο υπόχρεος, βρίσκει την λίστα των διασυνδεδεμένων οργανισμών και ιδρυμάτων από τους οποίους είναι εφικτή η αυτόματη άντληση στοιχείων.
Ο ίδιος θα πρέπει πάντως να ελέγξει και να επιβεβαιώσει ή να συμπληρώσει τα σχετικά στοιχεία, είτε αυτά εμφανίζονται προσυμπληρωμένα είτε όχι.
Επισημαίνεται ότι για τα υπόχρεα πρόσωπα που έχουν συμπεριληφθεί σε μηνιαίο ή ετήσιο κατάλογο από τους φορείς τους, είναι διαθέσιμα τα στοιχεία από όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας. Αλλά και για αυτούς επίσης υπάρχει υποχρέωση ελέγχου, επιβεβαίωσης και χαρακτηρισμού της πηγής προέλευσης των χρημάτων ή της περιουσίας που δηλώνουν ότι είχαν το 2024.
Η νέα διαδικασία
Όσοι είναι μεν υπόχρεοι, αλλά δεν έχουν συμπεριληφθεί σε Κατάλογο από τους φορείς στους οποίους υπάγονται και εργάζονται, δεν θα βρουν να έχουν προσυμπληρωθεί τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών τους.
Αντί να τα περνάνε «ένα-ένα» χειρόγραφα από την αρχή όμως, έχουν πλέον από φέτος τη δυνατότητα αυτόματης άντλησης των στοιχείων αυτών από τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και τα πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας (όχι του εξωτερικού).
Ωστόσο, σύμφωνα με ανακοίνωση της Αρχής «Πόθεν Έσχες», «οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και τα πιστωτικά ιδρύματα διασυνδέονται με το ΟΠΣ Πόθεν Έσχες σταδιακά».
Αυτό εξηγεί γιατί δεν ήταν ήδη άμεσα διαθέσιμα προς άντληση «με ένα κλικ» τα στοιχεία πχ από την Εθνική Τράπεζα ή την Alpha Bank ή και άλλες τράπεζες.
Προθεσμίες και σύζυγοι
Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων ξεκίνησε την 1η Αυγούστου και λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2025. Αυτό δίνει στους υπόχρεους ένα επαρκές χρονικό περιθώριο, ώστε να αναμένουν προφόρτωση των στοιχείων τους από τράπεζες με τις οποίες συνεργάζονται στην περίπτωση που δεν είναι ήδη συμπληρωμένα -ενώ από την ΑΑΔΕ έχουν ήδη αποσταλεί- αλλά και να αντιμετωπίσουν με ψυχραιμία και όποιες τυχόν δυσλειτουργίες αρχικά διαπιστωθούν.
Η διαδικασία, αν και προσφέρει τη δυνατότητα της αυτόματης άντλησης στοιχείων, δεν απαλλάσσει τον δηλούντα από τον τελικό έλεγχο και την ευθύνη για την ορθότητα των στοιχείων. Αντιθέτως, ενισχύει την ανάγκη για προσοχή, καθώς οι προσυμπληρωμένες δηλώσεις απαιτούν λεπτομερή έλεγχο και «χαρακτηρισμό» της προέλευσης των χρημάτων.
Κρίσιμο σημείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η υποχρέωση υποβολής δήλωσης από τον ή την σύζυγο και τα μέλη συμβίωσης, που εξισώνονται ως άμεσα υπόχρεα πρόσωπα με τους συμβίους τους. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ακόμα κι αν ο σύζυγος ή η σύζυγος ενός υπόχρεου δεν είναι οι ίδιοι υπόχρεοι με βάση την επαγγελματική τους ιδιότητα, είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν «αυτόνομη και διακριτή» δήλωση Πόθεν Έσχες. Η παράλειψη της υποχρέωσης αυτής, ακόμα και από άγνοια, επισύρει σοβαρές κυρώσεις και πρόστιμα.
Οδηγίες για τους υπόχρεους
Για την επιτυχή και χωρίς προβλήματα ολοκλήρωση της διαδικασίας, οι υπόχρεοι θα πρέπει να ακολουθήσουν τα παρακάτω βήματα και να έχουν υπόψη τους τις παρακάτω οδηγίες:
1. Είσοδος στην πλατφόρμα: Η πρόσβαση γίνεται μέσω της ιστοσελίδας `www.pothen.gr` με τους κωδικούς TaxisNet.
2. Άντληση στοιχείων: Μόλις συνδεθείτε, θα πρέπει να επιλέξετε την αυτόματη άντληση των στοιχείων. Ωστόσο, θα πρέπει να ελέγξετε προσεκτικά αν έχουν αντληθεί τα στοιχεία από όλες τις τράπεζες με τις οποίες συνεργάζεστε.
3. Επαλήθευση και συμπλήρωση: Ελέγξτε με σχολαστικότητα όλα τα προσυμπληρωμένα πεδία. Μην αρκεστείτε στην αυτόματη άντληση. Αν παρατηρήσετε ότι στοιχεία πχ από την Εθνική Τράπεζα ή την Alpha Bank (ή οποιοδήποτε άλλο ίδρυμα) λείπουν, θα πρέπει να τα εισάγετε «χειροκίνητα».
4. «Προέλευση χρημάτων»: Κάθε σημαντική κίνηση και κάθε ποσό πρέπει να συνοδεύεται από την αιτιολόγηση της προέλευσής του. Για παράδειγμα, πολλοί καταθέτες προχώρησαν μαζικά σε «ανακατανομή» χρημάτων από τράπεζα σε τράπεζα, για να αποφύγουν αυτόματες χρεώσεις για καταθέσεις με χαμηλά υπόλοιπα ή σε αδράνεια. Είναι απαραίτητο να χαρακτηρίσετε σωστά τα χρήματα, δηλαδή να εξηγήσετε αν προέρχονται από μισθό, ενοίκια, πώληση περιουσιακού στοιχείου, δωρεά κ.λπ.
5. Προσοχή στα οχήματα και τα ακίνητα: Ελέγξτε και αυτά τα στοιχεία, καθώς τυχόν διαφορές σε σχέση με την πραγματική σας περιουσιακή κατάσταση μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα.
6. Δήλωση του συζύγου: Τονίζεται για άλλη μια φορά ότι ο σύζυγος ή η σύζυγος υποβάλλει τη δική του/της δήλωση, ακόμα κι αν δεν ήταν άμεσα υπόχρεος/α ως πρόσωπο. Πρόκειται για μια ξεχωριστή υποχρέωση που δεν πρέπει να παραλειφθεί.
Ποιοι είναι άμεσα υπόχρεοι
Η υποβολή της δήλωσης Πόθεν Έσχες (Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης) αποτελεί νομική υποχρέωση για ένα ευρύ φάσμα προσώπων στην Ελλάδα, με βάση τον νόμο 5026/2023 και τις τροποποιήσεις του. Ο κύκλος των υπόχρεων έχει διευρυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και περιλαμβάνει πλήθος κατηγοριών από τον δημόσιο, τον πολιτικό, τον δικαστικό, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα.
Ακολουθεί ένας -μη εξαντλητικός- κατάλογος των βασικών κατηγοριών υπόχρεων προσώπων:
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί ότι οι σύζυγοι ή σύμβιοι των ανωτέρω, υποβάλλουν ξεχωριστή και αυτόνομη δήλωση με τα δικά τους περιουσιακά στοιχεία, ακόμα κι αν δεν ανήκουν οι ίδιοι σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες.