Ονομασία ΠΓΔΜ: Για τα Σκόπια αναχωρεί σήμερα το απόγευμα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και η ελληνική αντιπροσωπεία, συνοδευόμενοι από μία ευρύτατη δημοσιογραφική αποστολή, για μία ιστορικής σημασίας επίσκεψη με την πρώτη απευθείας πτήση, έπειτα από δώδεκα χρόνια, στο αεροδρόμιο των Σκοπίων μετά την πρόσφατη μετονομασία του από Αερολιμένας Μεγάλου Αλεξάνδρου σε Διεθνής Αερολιμένας των Σκοπίων.
Ο κ. Κοτζιάς απόψε θα έχει δείπνο εργασίας με τον ομόλογό του της πΓΔΜ Νικόλα Ντιμιτρόφ, ενώ αύριο θα είναι μία ημέρα μαραθωνίου συναντήσεων και διαπραγματεύσεων τόσο με την πολιτική ηγεσία της χώρας, όσο και με την αντιπολίτευση.
Αρχικά, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών θα ξεκινήσει τις επαφές του με τον κ. Ντιμιτρόφ. Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης θα ακολουθήσει η ενημέρωση των Ελλήνων και Σκοπιανών δημοσιογράφων σε κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο υπουργών.
τη συνέχεια, ο κ. Κοτζιάς θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της χώρας Ζόραν Ζάεφ και τον αναπληρωτή πρωθυπουργό, αρμόδιο για τις σχέσεις με την ΕΕ, Μπουγιάρ Οσμάνι. Θα ακολουθήσουν συναντήσεις με τον πρόεδρο της Βουλή, Ταλάτ Τζαφέρι, τον πρόεδρο του αλβανικού κόμματος DUI Αλί Αχμέτι, καθώς και με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Χρίστιαν Μίτσκοσκι.
Η επίσκεψη αυτή του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών αναμένεται ότι θα δώσει μία πρώτη απτή εικόνα, ως προς την πορεία των διαπραγματεύσεων για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ονοματολογικό που είναι σε εξέλιξη, καθώς η ελληνική πλευρά έχει ήδη αποστείλει την πρότασή της στα Σκόπια, σε συνέχεια της συμφωνίας μεταξύ των δύο πρωθυπουργών στο Νταβός. Η εικόνα όμως αναμένεται να αποτυπωθεί με περισσότερη σαφήνεια σε μία εβδομάδα, στο πλαίσιο της προγραμματισμένης συνάντησης που θα έχουν στη Βιέννη, την προσεχή Παρασκευή, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς
Το προσχέδιο συμφωνίας περιλαμβάνει επτά σημεία, εκ των οποίων συμφωνία υπάρχει σε τρία από αυτά και, συγκεκριμένα, στο όνομα (μάλλον «Γκόρνα Μακεντόνια»), τα ακρωνύμια, καθώς και τις αλυτρωτικές αναφορές. Ιδιαίτερα στο ζήτημα των αλυτρωτισμών (στους οποίους η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ περιλαμβάνει και τις κινήσεις που έχουν ήδη γίνει για τη μετονομασία αεροδρομίου και κεντρικής εθνικής οδού) ο Ζόραν Ζάεφ έχει μάλλον εύκολο έργο, καθώς οι περισσότερες από αυτές τις δημόσιες αναφορές –κυρίως κτίρια και ονομασίες– αποτελούσαν και μέρος της προεκλογικής εκστρατείας του Σοσιαλιστικού Κόμματος της γείτονος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η σκοπιανή πλευρά απορρίπτει την αλλαγή Συντάγματος, έχοντας ως στόχο και τη διατήρηση της συνταγματικής ονομασίας «Δημοκρατία της Μακεδονίας» στο εσωτερικό, κάτι που οδηγεί στη «διπλή ονομασία», ενώ συγχρόνως εγείρει θέματα συνταγματικότητας της όποιας συμφωνίας καταλήξουν οι δύο πλευρές. Τέλος φαίνεται αμετακίνητη και στο ζήτημα της γλώσσας που επιμένει να την αναφέρει ως «μακεδονική».
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Σκοπιανού υπουργού Εξωτερικών, λίγα εικοσιτετράωρα πριν την άφιξη του Έλληνα ομολόγου του, πως «ορισμένες ελληνικές θέσεις πλησιάζουν τον παραλογισμό». Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα εξέφρασαν, μάλιστα, την εύλογη, όπως έλεγαν, απορία ως προς τι είδους διαπραγμάτευση αναμένει ο κ. Ντιμιτρόφ, όταν χρησιμοποιεί τέτοιους χαρακτηρισμούς
Γενικότερα όμως είναι βαρύ το κλίμα και στα Σκόπια. Η κυβέρνηση Ζάεφ βρίσκεται σε ιδιαίτερα αδύναμη θέση. Μεταξύ άλλων αντιμετωπίζει και την εσωτερική σύγκρουση με αφορμή τον νόμο για την καθιέρωση της αλβανικής γλώσσας. Αυτό έχει οδηγήσει σε όξυνση και την αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ και του Προέδρου της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ, μετά την άρνηση του τελευταίου να υπογράψει το προεδρικό διάταγμα για το νομοσχέδιο που ψήφισε την προηγούμενη Τετάρτη η Βουλή. Την ίδια στιγμή, η συμπολίτευση κατηγορείται από την αξιωματική αντιπολίτευση ότι προβαίνει σε υπερβολικές παραχωρήσεις προς τους Αλβανούς. Αυτό το κλίμα δεν ευνοεί και μια συμφωνία με την Ελλάδα, η οποία μάλιστα θα πρέπει να ισχύσει και στο εσωτερικό και φυσικά να περιβληθεί και με συνταγματικό κύρος.
Εκτός από τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης, ο Ζάεφ αντιμετωπίζει πλέον και εκείνες της Ρωσίας, η οποία επισήμανε ότι «τα σχέδια προσέλκυσης της Δημοκρατίας της “Μακεδονίας” στο ΝΑΤΟ μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην περιφερειακή ασφάλεια και τις διμερείς σχέσεις»
\Στην Αθήνα εξακολουθούν να εκτιμούν ότι η επίλυση του ζητήματος είναι επιβεβλημένη προκειμένου να απελευθερωθεί διπλωματικό κεφάλαιο από μια χρονίζουσα υπόθεση. Ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και το ΥΠΕΞ υπάρχει σύμπνοια ως προς το ότι το Σκοπιανό είναι ζήτημα κουλτούρας, Ιστορίας, πολιτιστικής κληρονομιάς και όχι γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό, όπως οι διαφορές με την Τουρκία.
Το ζήτημα, βεβαίως, για την κυβέρνηση είναι ότι τις συγκεκριμένες απόψεις δεν ασπάζεται ο υπουργός Εθνικής Aμυνας Πάνος Καμμένος, οι σχέσεις του οποίου με τον πρωθυπουργό έχουν ήδη κλυδωνισθεί αρκετά τους τελευταίους μήνες.
Ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, έχει προαναγγείλει ότι στις 30 Μαρτίου θα υπάρξει νέα συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και ΠΓΔΜ στη Βιέννη με τον μεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς.
Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στη διαπραγμάτευση, ο κ. Τζανακόπουλος έχει δηλώσει ότι η ελληνική πλευρά αναμένει τα σχόλια και τις παρατηρήσεις της ΠΓΔΜ στο ελληνικό σχέδιο που έχει ήδη αποσταλεί στη γείτονική χώρα.
Μιλώντας χθες στον τηλεοπτικό σταθμό Blue Sky, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι αυτό που αποτυπώνεται στο συγκεκριμένο κείμενο είναι μια συμφωνία που βασίζεται στη γενική θέση της ελληνικής κυβέρνησης: σύνθετη ονομασία που ισχύει έναντι όλων και για όλες τις χρήσεις. Σημείωσε ακόμη ότι «το έναντι όλων» σημαίνει ότι χρειάζεται οπωσδήποτε συνταγματική αναθεώρηση. Μια λύση πρέπει να κινείται σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε, ενώ εκτίμησε πως εφόσον έρθει η συμφωνία για την οποία δουλεύει η κυβέρνηση, όλα τα πολιτικά κόμματα θα αναλάβουν τις ιστορικές πολιτικές ευθύνες τους.