Απρόσμενη ένταση προέκυψε στις ελληνολιβυκές σχέσεις, λίγες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη, καθώς το υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση, με την οποία καταγγέλλει την Ελλάδα για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Συγκεκριμένα, η Τρίπολη αναφέρει ότι παρακολουθεί με «έντονη ανησυχία όσα αναφέρθηκαν στο ευρωπαϊκό περιοδικό (τεύχος 3335) της 12ης Ιουνίου 2025, σχετικά με την ανακοίνωση των ελληνικών αρχών για διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την παροχή αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης, κάποιες από τις οποίες βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Εξωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας τονίζει «ότι τέτοιες ενέργειες αποτελούν ξεκάθαρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης», καθώς σημειώνει πλήρη επιφύλαξη και εκφράζει ρητά τη διαφωνία του με οποιαδήποτε διερευνητική ή εκμεταλλευτική ενέργεια στις επίμαχες περιοχές, ελλείψει προηγούμενης νομικής συμφωνίας που να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο.
«Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η Λιβύη εξακολουθεί να επιδιώκει όπως η Μεσόγειος Θάλασσα αποτελέσει χώρο συνεργασίας, ειρήνης και κοινής ανάπτυξης για όλα τα γειτονικά κράτη, και ότι οι μονομερείς λύσεις δεν οδηγούν παρά μόνο σε ένταση και επιπλοκές», αναφέρει η Τρίπολη και συνεχίζει:
«Με βάση τις παραπάνω επιφυλάξεις και ενστάσεις, εκφράζουμε την ελπίδα ότι οι ελληνικές αρχές θα επιδείξουν υπευθυνότητα, αναλογιζόμενες το βάθος των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, και καλούμε σε προτίμηση της οδού του διαλόγου και της διαπραγμάτευσης ως τη μόνη δίκαιη και βιώσιμη οδό προς αποδοτικές λύσεις, στηριγμένες στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και τη διασφάλιση των συμφερόντων όλων των μερών».
Η αντίδραση αυτή έρχεται, ενώ η ελληνική πλευρά είχε εκφράσει την επιθυμία, στις επαφές με τη Δυτική και την Ανατολική Λιβύη, να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη Γεραπετρίτη και στις δύο περιοχές, επιδιώκοντας να διατηρηθούν οι ισορροπίες και να αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας με τις δύο πλευρές σε ανώτερο επίπεδο, μετά και τις πληροφορίες που υπήρχαν ότι η Βουλή του Τομπρούκ σχεδιάζει να φέρει προς επικύρωση το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
Στην Αθήνα υπήρξε ικανοποίηση από το γεγονός ότι μέχρι τώρα δεν είχαν υπάρξει αντιδράσεις για τη διαδικασία αδειοδότησης των δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, τα οποία ορίστηκαν βάσει της μέσης γραμμής και εκ των πραγμάτων επικαλύπτουν μέρος της περιοχής που ενδεχομένως να διεκδικήσει η Λιβύη βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Για τα οικόπεδα αυτά έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον ο αμερικανικός κολοσσός Chevron.
Η κυβέρνηση της Τρίπολης αντιδρά έτσι στην προσπάθεια της Αθήνας να αποκαταστήσει τις επαφές με την Ανατολική Λιβύη, επαναφέροντας εμμέσως στο προσκήνιο το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
Η αντίδραση του λιβυκού ΥΠΕΞ, πάντως, προσθέτει νέα δεδομένα στην υπό σχεδιασμό επίσκεψη Γεραπετρίτη στην Τρίπολη, καθώς δίνει την ευκαιρία για μια καλά προετοιμασμένη πρόταση προς τις δύο πλευρές της Λιβύης για επανέναρξη διαλόγου σχετικά με το ζήτημα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε η διαφορά θα μπορούσε να παραπεμφθεί στη Χάγη. Κάτι αντίστοιχο έχει ήδη πράξει στο παρελθόν η Λιβύη, για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με τη Μάλτα και την Τυνησία.
Μετά και τις επαφές που είχε στην Ανατολική Λιβύη ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Ν. Γαρίλιδης, και ο γενικός πρόξενος κ. Καλογνωμής με τον πρόεδρο της Βουλής Α. Σάλεχ, είχε οριστικοποιηθεί το πρόγραμμα των επισκέψεων σε Τρίπολη και Βεγγάζη για την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, το οποίο περιλάμβανε συναντήσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης, αλλά και με τον στρατηγό Χάφταρ, καθώς και τον ΥΠΕΞ της κυβέρνησης που έχει ορίσει το Κοινοβούλιο στην Ανατολική Λιβύη. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες από το Τομπρούκ, είχαν δοθεί διαβεβαιώσεις ότι η αρνητική στάση έναντι του Τουρκολιβυκού Μνημονίου παραμένει σταθερή.
Δεν είναι τυχαίο ότι, θέλοντας η Τρίπολη να στείλει ένα ακόμη μήνυμα, την Τετάρτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση του υπουργού Ενέργειας Αμπντελ Σαντίκ με τον Τούρκο πρέσβη στη Λιβύη, όπου εξετάστηκε η ενίσχυση των στρατηγικών δεσμών στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, σύμφωνα με δήλωση του υπουργείου.
Οι συζητήσεις περιλάμβαναν πιθανή συνεργασία μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO), με στόχο την αύξηση των επενδύσεων και των τεχνικών ανταλλαγών, ενώ ο Λίβυος υπουργός είχε ζητήσει την επιστροφή των τουρκικών πετρελαϊκών εταιρειών κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας, Αλπασλάν Μπαϊρακτάρ, στη σύνοδο κορυφής για τους φυσικούς πόρους στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο μήνα