Σε μια από τις μεγαλύτερες μελέτες του είδους, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο ακανόνιστος ύπνος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης 172 ασθενειών. Αναλύοντας αντικειμενικά δεδομένα ύπνου από συσκευές παρακολούθησης που φορούσαν για σχεδόν επτά χρόνια περισσότεροι από 88.000 συμμετέχοντες, η έρευνα έδειξε ότι τα ασταθή ωράρια και η μειωμένη σταθερότητα του κιρκάδιου ρυθμού συγκαταλέγονται στους πιο επιβλαβείς παράγοντες.
Άτομα με ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου εμφάνισαν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρές παθήσεις, όπως κίρρωση του ήπατος και γάγγραινα. Τα ευρήματα αμφισβητούν προηγούμενες αντιλήψεις ότι ο «πολύς ύπνος» είναι βλαβερός και αναδεικνύουν τη σταθερότητα του ύπνου – και όχι μόνο τη διάρκειά του – ως κρίσιμο παράγοντα για τη μακροπρόθεσμη υγεία.
Η διεθνής αυτή μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση «Health Data Science», ανέλυσε δεδομένα ύπνου 88.461 ενηλίκων από το UK Biobank και εντόπισε ισχυρούς συσχετισμούς μεταξύ χαρακτηριστικών ύπνου και 172 ασθενειών.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Πεκίνου και του Στρατιωτικού Ιατρικού Πανεπιστημίου της Κίνας, καταλήγει ότι το σταθερό πρόγραμμα ύπνου – δηλαδή η συνέπεια στην ώρα κατάκλισης και η ρυθμικότητα του κιρκάδιου κύκλου – είναι ένας κρίσιμος αλλά συχνά παραμελημένος παράγοντας για την υγεία.
Η ανάλυση κατέδειξε ότι σε 92 ασθένειες, περισσότερο από το 20% του κινδύνου εμφάνισής τους συνδεόταν με ανθυγιεινές συνήθειες ύπνου. Ενδεικτικά, η ακανόνιστη ώρα κατάκλισης (μετά τις 00:30) συνδέθηκε με 2,57 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο κίρρωσης του ήπατος, ενώ τα ασταθή ωράρια ύπνου αύξησαν τον κίνδυνο εμφάνισης γάγγραινας κατά 2,61 φορές.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως ο ακανόνιστος ύπνος αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης 172 διαφορετικών ασθενειών, μεταξύ των οποίων:
- Ψυχικές και συμπεριφορικές διαταραχές
- Νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος
- Μυοσκελετικές παθήσεις
- Νοσήματα του πεπτικού συστήματος
- Νευρολογικές παθήσεις
- Ενδοκρινικές, διατροφικές και μεταβολικές νόσοι
Ωστόσο, ο ακανόνιστος ύπνος δεν φάνηκε να επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης νεοπλασιών, όπως ο καρκίνος. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι σε 92 ασθένειες, ο ακανόνιστος ύπνος ευθυνόταν για πάνω από το 20% των κρουσμάτων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
- Η νόσος Πάρκινσον
- Ο διαβήτης τύπου 2
- Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια
- Η ακράτεια ούρων
- Η παχυσαρκία
Εξίσου σημαντικό είναι ότι η μελέτη αμφισβητεί προηγούμενους ισχυρισμούς ότι ο «πολύς ύπνος» (περισσότερο από 9 ώρες) είναι επιβλαβής. Ενώ παλαιότερες έρευνες είχαν συνδέσει τη μεγάλη διάρκεια ύπνου με εγκεφαλικό και καρδιοπάθειες, τα αντικειμενικά δεδομένα έδειξαν τέτοιο συσχετισμό μόνο για μία ασθένεια. Πιθανή εξήγηση- σύμφωνα με τους ερευνητές- είναι η εσφαλμένη ταξινόμηση, καθώς το 21,67% των ατόμων που θεωρήθηκαν ότι κοιμούνται πολλές ώρες, στην πραγματικότητα κοιμόντουσαν λιγότερο από 6 ώρες, συγχέοντας τον χρόνο στο κρεβάτι με τον πραγματικό χρόνο ύπνου.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη συχνά παραμελημένη σημασία ενός σταθερού προγράμματος ύπνου», δήλωσε ο καθηγητής Σενγκφενγκ Γουανγκ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Ήρθε η ώρα να επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει καλός ύπνος, πέρα από τη διάρκειά του» πρόσθεσε.
Η ομάδα επιβεβαίωσε αρκετούς από τους συσχετισμούς και σε πληθυσμούς των ΗΠΑ, ενώ εντόπισε τις φλεγμονώδεις οδούς ως πιθανό βιολογικό μηχανισμό. Μελλοντικές έρευνες θα εξετάσουν την αιτιότητα και τον αντίκτυπο παρεμβάσεων στον ύπνο για την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων.
ΠΗΓΗ: Neuroscience News