Ζητήματα, όπως «Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στον στρατιωτικό τομέα έχει επηρεάσει και τους τρόπους και τα μέσα που διεξάγονται οι επιχειρήσεις», όπως χαρακτηριστικώς τόνισε ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Δένδιας στο χαιρετισμό του, ήταν εκ των βασικών που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες στις εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου Χειρισμού Κρίσεων «ΑΘΗΝΑ – 25», που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο μεγάλο Αμφιθέατρο της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ) στη Βάρη Αττικής.
Το Συνέδριο, την έναρξη των εργασιών του οποίου κήρυξε ο κ. Δένδιας, είχε θέμα «Ένοπλες Συρράξεις και Διαχείριση Κρίσεων την Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης», και διοργανώθηκε, υπό την αιγίδα του ΥΠΕΘΑ, από το ΓΕΕΘΑ σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Αμύνης & Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ) του ΥΠΕΘΑ. Σε αυτό παρευρέθησαν οι Αρχηγοί ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, ΓΕΣ Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης και Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής Αντιναύαρχος ΛΣ Τρύφων Κοντιζάς, ο Υποναύαρχος Σπυρίδων Τσιαφούτης ΠΝ ως εκπρόσωπος του Α/ΓΕΝ, ο Υποπτέραρχος (Ι) Γεώργιος Χριστοδούλου ως εκπρόσωπος του Α/ΓΕΑ, ο Γενικός Γραμματέας Εθνικής Ασφάλειας κ. Θάνος Ντόκος, ο Γενικός Διευθυντής ΓΔΠΕΑΔΣ Πρέσβυς ε.τ. Μιχαήλ Σπινέλλης, Πρέσβεις ξένων χωρών στην Ελλάδα, εκπρόσωπος του Αρχηγού της ΕΛΑΣ, ανώτατοι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, Ακόλουθοι Αμύνης, Ακαδημαϊκοί και μέλη του στρατιωτικού προσωπικού.
Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, ο κ. Δένδιας στον χαιρετισμό που απηύθυνε, επισήμανε μεταξύ άλλων τα εξής:
«…Καθώς η ταχεία εξέλιξη των τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης συνεχίζει να διαμορφώνει το παγκόσμιο περιβάλλον ασφαλείας, είναι επιτακτική η ανάγκη εμπλοκής όλων των ενδιαφερόμενων φορέων σε έναν εποικοδομητικό διάλογο, προσανατολισμένο στο μέλλον.
Μαζί πρέπει να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο τις σύνθετες προκλήσεις και τις ηθικές διαστάσεις που προκύπτουν από την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στον τομέα της Άμυνας, αλλά και να εξερευνήσουμε τις μετασχηματιστικές ευκαιρίες που παρουσιάζει – από τα στρατηγικά πλεονεκτήματα και την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα, έως την αυξημένη προστασία πολιτών κατά τις ένοπλες συρράξεις…»
Ο ίδιος, αναφερόμενος στα πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στον στρατιωτικό τομέα επισήμανε ότι αυτή «…έχει επηρεάσει και τους τρόπους και τα μέσα που διεξάγονται οι επιχειρήσεις. Οι στρατιωτικές εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης έχουν προσφέρει σημαντικότατα, για να μην πω απολύτως καθοριστικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις:
--- Ταχύτερη λήψη αποφάσεων, λόγω ταχύτατης λειτουργίας του Command and Control (Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου).
--- Επίτευξη μεγαλύτερης ακρίβειας για την προσβολή στόχων, μείωση παράπλευρων απωλειών.
--- Ανίχνευση, διακρίβωση, αξιολόγηση, ιεράρχηση των απειλών.
--- Καλύτερη επίγνωση της επιχειρησιακής κατάστασης σε πραγματικό χρόνο.
--- Υποστήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας.
--- Ενίσχυση των ανθρώπινων δυνατοτήτων στις σύνθετες συνθήκες…»
Σε άλλο σημείο, ο κ. Δένδιας επισήμανε ότι «…η ανεξέλεγκτη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί εξίσου να υπονομεύσει την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τεχνολογικές δυνατότητες διαδίδονται με τεράστια ταχύτητα – αυτό το ξέρετε όλοι. Αυξάνεται λοιπόν και η δυνατότητα χρήσης τους, και ο κίνδυνος χρήσης τους, από μη κρατικούς δρώντες, ακόμα και τρομοκρατικές οργανώσεις, αλλά και από χώρες, κρατικούς φορείς, οι οποίες επαγγέλλονται τον αναθεωρητισμό και αγνοούν, για να μην πω παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο για να εξυπηρετήσουν τις δικές τους γεωπολιτικές επιδιώξεις. Υπονομεύουν έτσι την περιφερειακή και τη διεθνή σταθερότητα και ασφάλεια.
Αναφερόμενος στους κινδύνους που μπορούν να προέλθουν από την εφαρμογή της Τεχνικής Νοημοσύνης ο ΥΕΘΑ τόνισε μεταξύ άλλων, τα εξής:
«…Ιδιαίτερη ανησυχία, προβληματισμό, προκαλεί η ανάπτυξη στρατιωτικών συστημάτων με δυνατότητες Μηχανικής Μάθησης. Τα συστήματα αυτά ενδέχεται να λειτουργούν ως «μαύρα κουτιά» - για να χρησιμοποιήσω μια οικεία έκφραση - με μη διαφανείς, εξελισσόμενους, και νομίζω στην ευρεία γειτονία, ακατανόητους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων.
Επίσης, η ενδεχόμενη χρήση παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative AI) στο στρατιωτικό εξοπλισμό προσθέτει ένα ακόμα επίπεδο πολυπλοκότητας, για να μην πω αβεβαιότητας.
Και αυτό γιατί αυτά τα συστήματα θα μπορούν ίσως να δημιουργούν αυτόνομα παράγοντας νέες λύσεις και αναλύοντας μόνα τους και αυτό διδασκόμενα από νέα δεδομένα.
Έτσι θα επιτυγχάνουν να προσαρμόζονται στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες, χωρίς όμως την ανθρώπινη επίβλεψη.
Πρόκειται για εκπληκτικές δυνατότητες που όμως απαιτούν ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο και ένα στενό και αυστηρό έλεγχο.
Τίθεται μπροστά μας καθαρά ένα θεμελιώδες ερώτημα: Κατά πόσον είναι τεχνικά εφικτό ένας αλγόριθμος Τεχνητής Νοημοσύνης, έστω και ο πιο εξελιγμένος, να ενσωματώσει πολύπλοκες νομικές και αξιακές έννοιες του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, όπως είναι οι αρχές της διάκρισης και της αναλογικότητας…»
Αναφορικώς με το πόσο επηρεάζεται (ή όχι) ο ανθρώπινος παράγων από την Τεχνική Νοημοσύνη ο κ. Δένδιας σημείωσε ότι «…Ο σχεδιασμός πρέπει να εξασφαλίζει ότι κάθε χρήση νέας τεχνολογίας θα διέπεται από ένα σαφές θεσμικό πλαίσιο. Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν καλείται να υποκαταστήσει ή να αντικαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα, καλείται να τον ενισχύσει και να τον διευκολύνει. Δεν μπορούμε λοιπόν να αγνοήσουμε τον αυξανόμενο κίνδυνο της πλήρους αυτοματοποίησης στις αποφάσεις ζωής και θανάτου.»
Κατέληξε δε λέγων ότι ο ανθρώπινος παράγων ΠΑΝΤΑ θα (πρέπει να) είναι αυτός που θα έχει τον τελικό λόγο για τη λήψη των αποφάσεων, όπου ανέφερε τόσο το γνωστό περιστατικό του Σοβιετικού αξιωματούχου Stanislav Petrov, το 1983, που αντιλήφθηκε έγκαιρα μια λανθασμένη προειδοποίηση πυραυλικής επίθεσης από τις ΗΠΑ τότε προς την, επίσης τότε, Σοβιετική Ένωση και αγνόησε τα δεδομένα αυτά, γλυτώνοντας την ανθρωπότητα από έναν πυρηνικό όλεθρο, όσο και την προ 50ετίας ταινία του μεγάλου Πήτερ Σέλλερς “Dr. Strangelove”, όπου μας δίνει τη δυνατότητα της αντιλήψεως ενός καυστικού περιβάλλοντος ολέθρου που δημιουργείται από την υποταγή σε δεδομένα χωρίς τον ανθρώπινο παράγοντα ως τελικό κριτήριο.
Φωτογραφίες : Διεύθυνση Ενημέρωσης/ΥΠΕΘΑ/Ευάγγελος Καραΐσκος