Βουλγαρικό δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του Λιβάνου για την έκδοση του Ρώσου πλοιοκτήτη Ίγκορ Γκρετσούσκιν, ο οποίος καταζητείται για τον ρόλο του στη φονική έκρηξη του 2020 στο λιμάνι της Βηρυτού. Η απόφαση εκδόθηκε με την αιτιολογία ότι δεν υπήρχαν επαρκείς εγγυήσεις ότι δεν θα του επιβληθεί ή εκτελεστεί η θανατική ποινή, προστατεύοντας έτσι τα ανθρώπινα δικαιώματα του κατηγορουμένου.
Ο Γκρετσούσκιν, επιχειρηματίας με έδρα την Κύπρο, συνελήφθη στη Βουλγαρία τον Σεπτέμβριο βάσει εντάλματος του Λιβάνου. Ήταν ο ιδιοκτήτης του πλοίου που μετέφερε τον τόνο του νιτρικού αμμωνίου, το οποίο εγκαταλείφθηκε στο λιμάνι της Βηρυτού και προκάλεσε μία από τις μεγαλύτερες μη πυρηνικές εκρήξεις στην ιστορία, με τραγικό απολογισμό περισσότερους από 220 νεκρούς και χιλιάδες εκτοπισμένους. Ο Γκρετσούσκιν βρίσκεται στη λίστα καταζητουμένων της Interpol από το 2020.
Έφεση από την εισαγγελία και πολιτικό αδιέξοδο
Η δικηγόρος του κατηγορουμένου, Εκατερίνα Ντιμιτρόβα, επιβεβαίωσε την απόφαση του δικαστηρίου, τονίζοντας την έλλειψη διαβεβαιώσεων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, ο εποπτεύων εισαγγελέας, Άνγκελ Κάνεβ, ανακοίνωσε ότι θα ασκήσει έφεση, υποστηρίζοντας ότι ο Λίβανος είχε παράσχει εγγυήσεις μέσω του Υπουργού Δικαιοσύνης, του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Γενικού Εισαγγελέα. «Αφού οι εγγυήσεις προέρχονται από τέτοιες αρχές… θεωρώ ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για έκδοση», δήλωσε.
Από λιβανέζικης πλευράς, δικαστική πηγή δήλωσε ότι, παρόλο που η χώρα δεν μπορεί να αλλάξει τη νομοθεσία της κατά περίπτωση, εργάζεται για την εξεύρεση λύσης που θα καθησυχάσει τη Σόφια και θα ασκήσει επίσης έφεση. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι ο ανακριτής της υπόθεσης μπορεί ακόμη να εξετάσει τον Γκρετσούσκιν εντός Βουλγαρίας, τονίζοντας: «Είναι προσωρινή νίκη, γιατί το σημαντικότερο είναι να ανακριθεί ώστε να μάθουμε την αλήθεια και να υπάρξει λογοδοσία».
Η Βαλτωμένη έρευνα της Βηρυτού
Η έρευνα στον Λίβανο για τα αίτια της έκρηξης, και ειδικά για την πιθανή αμέλεια ανώτατων αξιωματούχων, παραμένει βαλτωμένη λόγω πολιτικών παρεμβάσεων. Ο πρώτος ανακριτής απομακρύνθηκε όταν άσκησε διώξεις σε υψηλόβαθμα στελέχη. Ο διάδοχός του, Τάρεκ Μπιτάρ, επίσης κατηγόρησε ανώτερους πολιτικούς, οι οποίοι αρνήθηκαν να εξεταστούν, πάγωσαν την έρευνα και αρνούνται κάθε ευθύνη. Ο Μπιτάρ επανεκκίνησε την έρευνα νωρίτερα φέτος, αλλά η πολυαναμενόμενη προκαταρκτική του απόφαση δεν έχει εκδοθεί ακόμη.