Απαισιόδοξη ήταν η εκτίμηση ομάδας κορυφαίων ειδικών άμυνας που συναντήθηκαν πρόσφατα στο Whitehall, στο πλαίσιο συνεδρίου του Royal United Services Institute (RUSI), για την ετοιμότητα της Βρετανίας και των συμμάχων της απέναντι σε έναν ενδεχόμενο πόλεμο τα επόμενα χρόνια: η Ευρώπη, όπως τονίζουν, δεν είναι προετοιμασμένη.
Σύμφωνα με το CNN, οι συμμετέχοντες – εν ενεργεία και πρώην στρατιωτικοί, αξιωματούχοι κυβερνήσεων και ΝΑΤΟ, αναλυτές και ειδικοί – στηρίζουν τις ανησυχίες τους στις εκτιμήσεις των μυστικών υπηρεσιών ότι η Ρωσία προετοιμάζεται σοβαρά για πιθανή σύγκρουση με την Ευρώπη. Κατά τη γνώμη τους, ο μόνος τρόπος αποτροπής μιας τέτοιας εξέλιξης είναι να διασφαλιστεί ότι, αν ξεσπάσει πολεμική αναμέτρηση, η Ευρώπη θα μπορεί να επικρατήσει.
Η ενίσχυση των αμυντικών δαπανών κρίνεται αναγκαία αλλά όχι επαρκής. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν την ανάγκη ριζικής αλλαγής νοοτροπίας: οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να ενημερώσουν τους πολίτες ότι η εποχή της αυταπάτης περί «μόνιμης ειρήνης» έχει τελειώσει. Παράλληλα, καταγράφεται η πεποίθηση ότι η Ρωσία ήδη διεξάγει υβριδικό πόλεμο κατά της Δύσης, μέσω σαμποτάζ, παραπληροφόρησης, παρεμβολών σε συστήματα και παραβιάσεων εναέριου χώρου.
Ιδιαίτερα ανήσυχες εμφανίζονται οι χώρες της Βαλτικής, όπου οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ακόμη και για ορίζοντα τριών ετών σε περίπτωση επίθεσης. Παρότι το ΝΑΤΟ έχει εκπονήσει σχέδια άμυνας, πολλοί αναλυτές αμφισβητούν αν μπορούν να υλοποιηθούν με τα σημερινά μέσα.
Παράλληλα, σειρά ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προχωρούν σε αναθεώρηση στρατηγικής: από την ενίσχυση των υποδομών και των στρατιωτικών δυνατοτήτων μέχρι την επαναφορά υποχρεωτικής θητείας και την ενημέρωση πολιτών για το πώς να ανταπεξέλθουν σε συνθήκες κρίσης. Ωστόσο, οι οικονομικές προκλήσεις, η πολιτική διστακτικότητα και η κοινωνική κόπωση αποτελούν σημαντικά εμπόδια.
Παρά τις αυξημένες αμυντικές δαπάνες και την εντεινόμενη ανησυχία των πολιτών, ειδικοί προειδοποιούν ότι ο χρόνος πιέζει. Για πολλούς, το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες έχουν αντιληφθεί την απειλή – αλλά αν έχουν τη βούληση και την ικανότητα να προετοιμαστούν έγκαιρα.