Οι Βρετανοί θα καθορίσουν το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρώπης την Πέμπτη, όταν θα αποφασίσουν αν θα παραμείνουν ή όχι στην ΕΕ, μετά μια εκστρατεία που χαρακτηρίστηκε από την πόλωση και το αντικαθεστωτικό αίσθημα.
Το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί μια εβδομάδα μετά την δολοφονία της βουλευτού Τζο Κοξ, η οποία αφήνει πολλούς ψηφοφόρους να αναρωτιούνται αν η ρητορική των εκστρατειών και των δύο πλευρών--οικονομική καταστροφή εναντίον ανεξέλεγκτης μετανάστευσης--έχει ξεπεράσει τα όρια.
'Οποιο και αν είναι το αποτέλεσμα θα αναγκάσει την ΕΕ να ξανασκεφτεί το πως κυβερνά τα 500 εκατομμυρια πολίτες της και, μαζί με την άνοδο του Τραμπ στις ΗΠΑ, τις ακραίες επιπτώσεις για την μελλοντική διαμόρφωση της Δύσης.
Σύμμαχοι της Βρετανίας όπως ο πρόεδρος Ομπάμα και η καγκελάριος Μέρκελ έχουν παρακαλέσει την Βρετανία να παραμείνει στην ΕΕ, ενώ επενδυτές, κεντρικοί τραπεζίτες και οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το Brexit θα είναι από τα πιο επικίνδυνα γεγονότα στις αγορές μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον, που υποσχέθηκε το δημοψήφισμα το 2013 υποκύπτοντας στις πιέσεις ευρωσκεπτικιστών βουλευτών τόνισε πως "δεν υπάρχει επιστροφή" αν η χώρα αποχωρήσει από την ΕΕ.
Η δολοφονία της Κοξ, υπέρμαχουν της παραμονής της Βρετανίας, άλλαξε την δυναμική και χαμήλωσε τους τόνους των δύο εκστρατειών που είχαν πολώσει μια ολόκληρη χωρα. Είναι σαν το ένα στρατόπεδο να αντιμετωπίζει με μεγαλύτερο σεβασμό το άλλο.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ κάλεσε με τη σειρά του τους Βρετανούς να ψηφίσουν "ναι" στην παραμονή της χώρας, τονίζοντας όμως πως οι ηγέτες της Ενωσης θα πρέπει να εξετάσουν γιατί οι ψηφοφόροι, όχι μόνο στη Βρετανία, αλλά σε όλη την Ένωση, είναι απογοητευμένοι από την ΕΕ και έχει επιστήσει την προσοχή εναντίον αυτών που υποστηρίζουν την προώθηση στενότερης πολιτικής ολοκλήρωσης χωρίς την υποστήριξη της κοινής γνώμης.
"Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, πρέπει να εξετάσουμε επισταμένα το μέλλον της Ένωσης", δήλωσε ο Τουσκ.
"Θα ήμασταν ανόητοι αν αγνοούσαμε ένα τέτοιο προειδοποιητικό σήμα όπως το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Υπάρχουν κι άλλα σήματα δυσαρέσκειας από την Ένωση που έρχονται απ' όλη την Ευρώπη, όχι μόνο από το Ηνωμένο Βασίλειο".
Ο Τουσκ θα προεδρεύσει της επόμενης συνόδου κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωση την Τρίτη και Τετάρτη της ερχόμενης εβδομάδας στις Βρυξέλλες, όταν θα συζητήσουν πώς θα απαντήσουν στην ψήφο των Βρετανών να παραμείνουν ή να αποχωρήσουν από την ΕΕ.
"Με κανέναν τρόπο δεν υποβαθμίζουμε τα οικονομικά κόστη που θα συνοδεύσουν το Brexit", δήλωσε. "Δεν έχω ωστόσο αμφιβολία ότι είμαστε ήδη προετοιμασμένοι για την ημέρα μετά το δημοψήφισμα".
Αν ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ανακοινώσει επισήμως ότι η Βρετανία προτίθεται να εγκαταλείψει την ΕΕ, οι άλλοι 27 ηγέτες θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα σύστημα διαπραγμάτευσης για να κανονισθούν οι όροι του διαζυγίου. Αν οι Βρετανοί ψηφίσουν να παραμείνουν, τότε η σύνοδος κορυφής της ερχόμενης εβδομαδας θα συζητήσει την προώθηση της ειδικής συμφωνίας που συμφωνήθηκε με τον Κάμερον τον Φεβρουάριο.