Ολοκληρώθηκαν το απόγευμα της Δευτέρας οι απευθείας συνομιλίες ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και του επικεφαλής των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών Ιμπραήμ Καλίν.
Ο 2ος γύρος διεξήχθει στον απόηχο της πρωτοφανούς επίθεσης που πέτυχε η Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας, πλήττοντας ρωσικές αεροπορικές βάσεις, με αποτέλεσμα 40 ρωσικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη να τυλιχθούν στις φλόγες στην καρδιά της Ρωσίας.
Οι συνομιλίες ξεκίνησαν με καθυστέρηση μεγαλύτερης της μιάμισης ώρας (λίγο τριν τις 15:00 το μεσημέρι), με σύντομη εισαγωγική ομιλία του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν. Ενώ, διήρκεσαν περίπου μια ώρα οι απευθείας συνομιλίες Ρωσίας – Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με τα ρωσικά κρατικά πρακτορεία Ria Novosti και Tass, οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν και οι δύο αντιπροσωπείες αποχώρησαν από την αίθουσα. Οι δύο αντιπροσωπείες αναμένεται να αναχωρήσουν από την Κωνσταντινούπολη εντός της ημέρας, χωρίς να έχει προγραμματιστεί νέος γύρος συνομιλιών.
Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας αναφέρθηκε ιδιαίτερα στον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία λέγοντας συγκεκριμένα: «Θεωρούμε εξαιρετικά σημαντική την πίστη και την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών σε αυτές τις συνομιλίες. Η αποφασιστικότητα του κ. Τραμπ να αποκαταστήσει την ειρήνη έχει ανοίξει ένα νέο παράθυρο ευκαιρίας».
Ο Χακάν Φιντάν, είπε ότι σε αυτόν τον γύρο συνομιλιών «θα συζητήσουμε τις προετοιμασίες για τη συνάντηση των ηγετών. Το κύριο πράγμα είναι να διασφαλίσουμε τη βιώσιμη ειρήνη» και επανέλαβε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει «κάθε είδους διευκολυντικά βήματα σε αυτή τη διαδικασία».
Αναφέρθηκε επίσης στην ανταλλαγή αιχμαλώτων – 1.000 από κάθε πλευρά – που συμφωνήθηκε στον προηγούμενο γύρο των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, στις 16 Μαΐου, προσθέτοντας ότι «τα μάτια όλου του κόσμου είναι στραμμένα στις επαφές και τις συζητήσεις που θα έχετε εδώ. Πιστεύουμε ειλικρινά ότι θα αξιοποιήσετε στο έπακρο αυτή την ευκαιρία και θα έχετε συγκεκριμένα αποτελέσματα που θα μας φέρουν ένα βήμα πιο κοντά στην ειρήνη».
«Το κύριο μέλημα είναι να διασφαλίσουμε βιώσιμη ειρήνη» είπε μεταξύ άλλων ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, κατά την έναρξη των συνομιλιών στο πρώην ανάκτορο του Τσιραγάν στον Βόσπορο.
Ο επικεφαλής του γραφείου του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Αντρίι Γέρμακ, δήλωσε πως κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, η ουκρανική αντιπροσωπεία παρέδωσε στους Ρώσους διαπραγματευτές λίστα με ονόματα παιδιών που έχουν απελαθεί από τις κατεχόμενες περιοχές και που το Κίεβο ζητά την επιστροφή τους.
Η Μόσχα απέρριψε πρόσφατα πρόταση των ΗΠΑ για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός και επιμένει σε μαξιμαλιστικά αιτήματα για τον τερματισμό της εισβολής, η οποία διανύει πλέον τον τέταρτο χρόνο της. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η αναγνώριση των εδαφικών της κερδών και δεσμεύσεις για μη διεύρυνση του ΝΑΤΟ.
Παρά τις επανειλημμένες απειλές για επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία, ο πρόεδρος Τραμπ μέχρι στιγμής έχει αποφύγει να προχωρήσει σε συγκεκριμένα μέτρα.
Η ουκρανική πλευρά προσήλθε στις συνομιλίες με βασικό στόχο την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός, ενώ η Ρωσία παραμένει προσηλωμένη σε στρατηγικές απαιτήσεις που απορρίπτονται από το Κίεβο, καθιστώντας τις διαπραγματεύσεις ιδιαίτερα δύσκολες.
Σύμφωνα με ανώτερο Ουκρανό αξιωματούχο που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, η πρόταση του Κιέβου περιλαμβάνει κατάπαυση των εχθροπραξιών σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, με διεθνή παρακολούθηση από εταίρους. Ωστόσο, η Μόσχα δεν έχει δείξει ενδιαφέρον για προσωρινή εκεχειρία, επικαλούμενη την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα «βαθύτερα αίτια» του πολέμου – δηλαδή αιτήματα όπως η μη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς και η αναγνώριση των εδαφικών της κερδών, τα οποία το Κίεβο απορρίπτει κατηγορηματικά.
Η Ρωσία, σε αντίθεση με την Ουκρανία, δεν κοινοποίησε τις θέσεις της πριν από τη συνάντηση, επιλέγοντας να τις παρουσιάσει απευθείας στο τραπέζι του διαλόγου. Ουκρανοί αξιωματούχοι επέκριναν αυτή την τακτική, θεωρώντας ότι εμποδίζει την ουσιαστική διαπραγμάτευση.
Όπως και στην προηγούμενη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη, οι αντιπροσωπείες αποτελούνταν κυρίως από κρατικούς αξιωματούχους χωρίς ισχυρή πολιτική επιρροή, στοιχείο που ενισχύει την αίσθηση ότι οι συζητήσεις θα ήταν τεχνικού χαρακτήρα. Στην προηγούμενη συνάντηση οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει σε ανταλλαγή αιχμαλώτων, χωρίς περαιτέρω πρόοδο.
Της ουκρανικής αποστολής ηγήθηκε ο υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, επικεφαλής 14μελούς ομάδας που περιλάμβανε ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης και των στρατιωτικών και μυστικών υπηρεσιών.
Από ρωσικής πλευράς, επικεφαλής ήταν ο Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, στενός συνεργάτης του Πούτιν και ιστορικός, ο οποίος μετά τον προηγούμενο γύρο συνομιλιών είχε δηλώσει στη ρωσική κρατική τηλεόραση πως «όπως είπε και ο Ναπολέων, πόλεμος και διαπραγματεύσεις συμβαίνουν ταυτόχρονα».
Παράλληλα, Το ενδεχόμενο μιας συνάντησης Πούτιν και Ζελένσκι με την συμμετοχή Τραμπ, συζητήθηκε κατά τη διάρκεια του δεύτρου γύρου συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας που πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, ανέφερε η Ουκρανία.
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ούμεροφ δήλωσε ότι η Ουκρανία έχει πλέον λάβει το υπόμνημα της Ρωσίας, προσθέτοντας ότι η αντιπροσωπεία θα χρειαστεί μια εβδομάδα προκειμένου «να αποφασίσει τα περαιτέρω βήματα».
Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι οι δύο πλευρές «συμφώνησαν να ανταλλάξουν όλους τους σοβαρά τραυματίες και ασθενείς στρατιώτες ηλικίας 18-25 ετών», ενώ συμφωνήθηκε να επιστραφούν επίσης οι σοροί των νεκρών στρατιωτών.
«Ζητούμε πραγματικές δράσεις για τον τερματισμό αυτού του πολέμου – κατάπαυση του πυρός, ανθρωπιστικές δράσεις, συνάντηση ηγετών. Αν η Ρωσία είναι σοβαρή, θα συμφωνήσει. Αν όχι, πρέπει να ακολουθήσουν κυρώσεις», ανέφερε ο Ούμεροφ.
Στο μεταξύ, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος βρίσκεται στο Βίλνιους της Λιθουανίας για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, τόνισε πως η ουκρανική πλευρά θα επιμείνει σε άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, συζήτηση ανθρωπιστικών ζητημάτων, επιστροφή των παιδιών και ανταλλαγή κρατουμένων.
«Θα προσθέσω επίσης ότι η ουκρανική αντιπροσωπεία βρίσκεται επί του παρόντος στην Κωνσταντινούπολη. Είχα μια συνομιλία με τον υπουργό Άμυνας. Είπε ότι προετοιμάζονται για μια συνάντηση. Δεν είμαι σίγουρος ότι η Ρωσία θα είναι έτοιμη για οποιαδήποτε παραγωγική συζήτηση, αλλά θα επιμείνουμε σε άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, συζήτηση ανθρωπιστικών ζητημάτων, επιστροφή των παιδιών και ανταλλαγή κρατουμένων», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η Ουκρανία δηλώνει έτοιμη να λάβει «σημαντικά μέτρα για την ειρήνη»
«Η ουκρανική αντιπροσωπεία έφθασε την Κωνσταντινούπολη με ένα ξεκάθαρο πρόγραμμα ,και την βούληση να λάβει σημαντικά μέτρα για την ειρήνη», δήλωσε στο AFP μέλος της αντιπροσωπείας.
«Αν (οι Ρώσοι) είναι έτοιμοι να προχωρήσουν και όχι να επαναλαμβάνουν τα ίδια τελεσίγραφα, τότε μπορεί να υπάρξουν καλές και σημαντικές ειδήσεις σήμερα», πρόσθεσε.
Η ίδια πηγή πρόσθεσε ότι οι Ουκρανοί «δεν γνωρίζουν τι έχουν φέρει οι Ρώσοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, διότι δεν έχουν γνωστοποιήσει την θέση τους ούτε σε μας, ούτε στην Τουρκία, ούτε στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Πριν από την συνάντηση με την ρωσική αντιπροσωπεία, τα μέλη της ουκρανικής αντιπροσωπείας συναντήθηκαν με εκπροσώπους της Γερμανίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου για «να συντονίσουν τις θέσεις τους», ανακοίνωσε η ουκρανική διπλωματία.