Ο ηγέτης της Αλβανίας παρουσιάζεται να προωθεί το «όραμα» μιας κοινωνίας όπου οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και το «πλαστικό χρήμα» θα έχουν αντικαταστήσει, ει δυνατόν ολοκληρωτικά, τις συναλλαγές με μετρητά.
Κι αυτό όχι στο απώτερο μέλλον, αλλά με ορίζοντα το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Η πρόθεσή του αυτή προφανώς σχετίζεται με τον στόχο της καταπολέμησης της «μαύρης» οικονομίας, που είναι κυρίαρχη στην Αλβανία, και όλων εκείνων των φαινομένων που τη συνοδεύουν (ξέπλυμα, φοροδιαφυγή).
Ωστόσο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε ανάλυσή του το Politico, αυτό το σχέδιο του δραστικού περιορισμού στη χρήση μετρητών μέχρι το 2030, θα είναι δύσκολο να υλοποιηθεί σε μια χώρα όπου οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τις τράπεζες, γεγονός το οποίο σε έναν βαθμό απορρέει και από την κρίση του 1997.
Επί σειρά ετών, οι Αλβανοί προτιμούσαν να κρατούν τα χρήματά τους κάτω από το στρώμα παρά στις τράπεζες, όπως λέγεται.
Ο πρωθυπουργός Εντι Ράμα διαμηνύει τώρα ότι θα ήθελε η Αλβανία να έχει γίνει στο κοντινό μέλλον η πρώτη οικονομία χωρίς μετρητά στον κόσμο.
Για να το επιτύχει, η αλβανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να επιβάλει ένα ανώτατο όριο για τις αγορές που πραγματοποιούνται με μετρητά και να ενταχθεί στο σύστημα πληρωμών SEPA της Ε.Ε. (του Single European Payments Area ή Ενιαίου Χώρου Πληρωμών σε Ευρώ).
Το πρόβλημα ωστόσο, ή μάλλον ένα από τα προβλήματα, είναι ότι το αλβανικό τραπεζικό σύστημα και η αλβανική κοινωνία μπορεί να μην είναι σε θέση να κάνουν αυτό το άλμα.
Οι Αλβανοί στην πλειονότητά τους προτιμούν να διαχειρίζονται τις αποταμιεύσεις τους εκτός τραπεζικού συστήματος, επιλέγοντας τις πληρωμές με μετρητά όποτε και όπου είναι αυτό δυνατό.
Αν και οι περισσότερες αλυσίδες καταστημάτων και τα μεγαλύτερα εστιατόρια στην Αλβανία δέχονται κάρτες, οι καφετέριες, τα κέντρα αισθητικής, οι μπουτίκ, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών, τα παντοπωλεία, τα ταξί κ.ά. δεν το κάνουν, όπως αναφέρει το Politico.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Αλβανικής Ενωσης Τραπεζών, μόνο το 34% του πληθυσμού εμπιστεύεται τις τράπεζες στην Αλβανία. Με βάση τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, λιγότερο από το 50% των Αλβανών έχει τραπεζικό λογαριασμό, ενώ σύμφωνα με την Τράπεζα της Αλβανίας το 78% των Αλβανών «έχει πρόσβαση» σε τραπεζικό λογαριασμό, ποσοστό το οποίο είναι όμως σημαντικά χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 96%.
Με πληροφορίες από Politico