Μια μέρα μετά τις ρωσοουκρανικές συνομιλίες στην Κων/πολη και τη συνάντηση στα Τίρανα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να δείξουν ενωμένοι και να φέρουν τον Τραμπ κοντά τους.
Ρωσία και Τουρκία επέμειναν μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης της Κωνσταντινούπολης ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν, η καθεμία για τους δικούς της λόγους. Για τον πρόεδρο Ερντογάν έχει σημασία να παραμείνει στο παιχνίδι ως διαμεσολαβητής της ειρήνης, εκμεταλλευόμενος ότι μπορεί να του αποδώσει αυτός ο ρόλος, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων.
Για τον Βλάντιμιρ Πούτιν, όλα δείχνουν ότι επιδιώκει να κερδίσει χρόνο, υποδυόμενος τον πρόθυμο να διαπραγματευτεί και επιμένοντας τόσο σε τακτικές όσο και σε απαιτήσεις που απλώς καθυστερούν, αν δεν μπλοκάρουν τη διαδικασία. Η ουκρανική αντιπροσωπεία έδειξε λιγότερο ικανοποιημένη, αν και τουλάχιστον η μεγάλου εύρους ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου εκτιμήθηκε από όλους ως θετικό πρώτο σημάδι.
Προβληματισμένοι Ευρωπαίοι
Η άρνηση του Πούτιν να έρθει ο ίδιος στη συνάντηση μετέφερε πρακτικά το επίκεντρο του ενδιαφέροντος αφενός στα Τίρανα, όπου ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι συναντήθηκε με τους Ευρωπαίους ηγέτες και κυρίως με τους Μακρόν, Μερτς, Στάρμερ και Τουσκ και αφετέρου στην Ουάσινγκτον, όπου και επέστρεψε μετά την περιοδεία του στις χώρες του Κόλπου ο Ντόναλντ Τραμπ.
Στη συνάντηση στην αλβανική πρωτεύουσα το κλίμα δεν ήταν και τόσο ευχάριστο. Μπορείς βεβαίως οι «4 του Κιέβου» να επαναβεβαίωσαν την αποφασιστικότητά τους να παραμείνουν στο πλευρό της Ουκρανίας, αλλά αυτό που ξεχώρισε ήταν η αγωνία τους για τις επόμενες κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Υπήρξε μια τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο, αλλά μόλις λίγες ώρες αργότερα ο Μακρόν έλεγε και πάλι ότι επιθυμεί να μιλήσει μαζί του για τα περαιτέρω.
Αυτό που έχει φανεί από το περασμένο Σάββατο και το ταξίδι των «4» στο Κίεβο είναι ότι μπορεί να τονίζουν σε κάθε ευκαιρία πως κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος με τον Τραμπ, αλλά οι κινήσεις του τελευταίου δεν δείχνουν κάτι τέτοιο. Με τις άλλοτε διφορούμενες και άλλοτε αντιφατικές δηλώσεις του ο Αμερικανός Πρόεδρος δείχνει σχεδόν να απολαμβάνει ότι δεν προχωράει ουσιαστικά η διαδικασία ειρήνευσης χωρίς αυτόν. Κάτι ανάλογο ισχύει φυσικά και για τον Πούτιν.
Μπορεί οι Γερμανοί δια στόματος Μερτς και Βάντεφουλ να δείχνουν τη διάθεσή τους να υλοποιήσουν τις αμερικανικές απαιτήσεις για μεγαλύτερη συμμετοχή στην αμυντική ισχύ της Ευρώπης, μπορεί ο Μακρόν να έχει επιδοθεί σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση γοητείας προς τον «μεγιστάνα της πολιτικής», αλλά ο Τραμπ εξακολουθεί να κρατά κλειστά τα χαρτιά του. Kυρίως όμως αποφεύγει οποιαδήποτε δημόσια ταύτιση με τις θέσεις αλλά και τις απειλές των Ευρωπαίων προς τη Μόσχα. Ίσως αυτό να εξηγεί και το γεγονός ότι οι τόνοι που ακούστηκαν από τα Τίρανα με αποδέκτη τη Ρωσία ήταν χαμηλότερης στάθμης.
Αποκλίνουσες απόψεις
Αυτό δεν είναι άσχετο και με τις διαφωνίες, που εκφράζουν άλλοι Ευρωπαίοι για τη σκληρή γραμμή των «4». Μακρόν και Μελόνι διαπληκτίστηκαν σχεδόν δημόσια, με την πρωθυπουργό της Ιταλίας να απέχει από μια συνάντηση για την Ουκρανία, με το επιχείρημα ότι διαφωνεί με τα γαλλικά σχέδια για αποστολή στρατευμάτων στην εμπόλεμη χώρα. Ο Μακρόν της απάντησε ότι δεν ήταν αυτό το νόημα της συγκεκριμένης συζήτησης.
Τη διαφωνία του για το θέμα της αποστολής Ευρωπαίων στρατιωτών δεν έχει κρύψει και ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ. Αλλά ούτε και οι Πολωνοί έχουν «πετάξει τη σκούφια τους» ακούγοντας τη συγκεκριμένη ιδέα. Λαμβάνοντας υπόψη τη στάση Ουγγαρίας και Σλοβακίας απέναντι στη Μόσχα, αλλά και το ενδεχόμενο να υπάρχει από την Δευτέρα ένας νέος φιλορώσος πρόεδρος στην «ακριτική» για τους Δυτικοευρωπαίους Ρουμανία εύκολα κατανοεί ότι κάθε άλλο παρά μια κοινή γραμμή υπάρχει αυτή τη στιγμή στην ΕΕ.
Σοβαρές επιφυλάξεις εκφράζονται και για τις πολυσυζητημένες κυρώσεις της Ένωσης, που αρχικά η Κομισιόν είχε απειλήσει ότι θα επέβαλε ήδη την περασμένη Δευτέρα, αν ο Πούτιν δεν αποδεχόταν το τελεσίγραφο του Κιέβου. Ο Πούτιν το αγνόησε, η φον ντερ Λάιεν της έχει εξαγγείλει και αναβάλει από τότε τουλάχιστον τρεις φορές, κάτι που δεν ενισχύει την αξία τους ως απειλής, γιατί προφανώς υπάρχουν διαφωνίες, αλλά και η εκτίμηση ότι δεν τρομάζουν τη Μόσχα. Και ο Τραμπ έχει αποφύγει να υποστηρίξει αυτή την κίνηση. Αντιθέτως ο Αμερικανός πρόεδρος επαναλαμβάνει ότι «θα μιλήσει» πάλι με τον Πούτιν και ότι οι δυο τους πρέπει να συναντηθούν το συντομότερο δυνατόν.
Όπως φάνηκε και από το κλίμα στα Τίρανα αυτό που φοβούνται οι Ευρωπαίοι είναι μια τέτοια «διμερής» εξέλιξη που θα φέρει κάποιου είδους ανακωχή, αφήνοντάς τους απλούς παρατηρητές και δυσκολεύοντας τον ρόλο τους την επόμενη ημέρα. Προσπαθούν λοιπόν με κάθε τρόπο να κρατήσουν τον Τραμπ «στα νερά τους», μέχρι στιγμής όμως με περιορισμένη επιτυχία.
Ελπίζουν τώρα και στην Κίνα
Στο μεταξύ οι ρωσικοί βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν με ένταση και νέα θύματα εννέα επιβάτες λεωφορείου στην περιοχή του Σούμι. Ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, σε μια μάλλον κίνηση απόγνωσης στράφηκε τώρα και προς το Πεκίνο, λέγοντας ότι η Κίνα θα μπορούσε να πείσει τον Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο. Στην ίδια την Πολωνία έχουν αύριο προεδρικές εκλογές, αλλά σε αντίθεση με άλλες χώρες ο εκεί εθνικιστής υποψήφιος δεν θεωρείται φιλορώσος, αφού το ιστορικό βάρος των σχέσεων με τη Μόσχα δεν επιτρέπει σε καμιά πολιτική δύναμη μια τέτοια στάση.
Αλλά σίγουρα ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος έχει δραστηριοποιηθεί έντονα το τελευταίο διάστημα μαζί με τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, θα προτιμούσε να έχει καλυμμένα τα νώτα του με έναν πρόεδρο από τη δική του πλευρά και όχι από το στρατόπεδο των φιλοτραμπιστών του κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS).
Πηγή: Deutsche Welle