Οι σύμμαχοι του Κιέβου προσπαθούν να βρουν τρόπο να προστατεύσουν την Ουκρανία από μια ακόμη ρωσική επίθεση σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας - αλλά δεν είναι κοντά στην εύρεση λύσης επισημαίνει το Politico.
Παρά τις πιέσεις του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι σαφής ότι η χώρα του θα συμφωνήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία μόνο εάν αυτή υποστηρίζεται από ακλόνητες εγγυήσεις ασφαλείας.
Ο Τραμπ δήλωσε ο ίδιος στον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες κατά τη συνάντησή τους τη Δευτέρα ότι η Ουκρανία θα έχει προστασία του ΝΑΤΟ «τύπου Άρθρου 5», αλλά παρέλειψε τυχόν λεπτομέρειες.
Την Τρίτη, η «συμμαχία των προθύμων», των συμμάχων του Κιέβου, αντιμετώπισε το ζήτημα, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο ηγείται μιας επιτροπής με Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους για να διαμορφώσουν εγγυήσεις ασφαλείας.
«Συμμαχία απρόθυμων»
Οι ομάδες σχεδιασμού συναντώνται «τις επόμενες ημέρες για να ενισχύσουν περαιτέρω τα σχέδια για την παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας και να προετοιμαστούν για την ανάπτυξη μιας ''δύναμης διαβεβαίωσης'' σε περίπτωση τερματισμού των εχθροπραξιών», ανέφερε δήλωση του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ την Τρίτη.
Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα -και ένα πρόβλημα με το οποίο οι σύμμαχοι του Κιέβου έχουν ασχοληθεί πολλές φορές τα τελευταία τρία χρόνια χωρίς ποτέ να καταλήξουν σε απάντηση.
Η πιο προφανής λύση - και αυτή που πραγματικά θέλει το Κίεβο - είναι να επιτραπεί στην Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, όπου θα προστατεύεται από το κοινό αμυντικό σύμφωνο του Άρθρου 5 της συμμαχίας. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες (με τη σιωπηλή υποστήριξη ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών) έχουν αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο.
Η ανάγκη να οργανωθεί μια επί τούτω επιχείρηση προκαλεί τεράστιες επιπλοκές. Ποια χώρα θα έστελνε στρατεύματα; Ποιες θα ήταν οι συνθήκες ανάπτυξής τους; Πώς θα αντιδρούσαν σε περίπτωση επίθεσης; Ποιος θα πλήρωνε;
Την Τρίτη έγινε σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα αναπτύξουν στρατιώτες στην Ουκρανία.
«Μπορώ να σας πω ότι έχει αποκλείσει οριστικά την παρουσία στρατιωτών στο έδαφος», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολίν Λέβιτ, στους δημοσιογράφους.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ξεκάθαρος σχετικά με το ποιος θα έπρεπε να φέρει το βάρος. «Έχουμε τα ευρωπαϊκά έθνη και θα το προετοιμάσουν» δήλωσε ο Τραμπ σε εμφάνισή του στο Fox News, προσθέτοντας: «Η Γαλλία και η Γερμανία, μερικά από αυτά (τα κράτη), το Ηνωμένο Βασίλειο. Θέλουν να έχουν, ξέρετε, δυνάμεις στο έδαφος».
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τόνισε το θέμα νωρίτερα εκείνη την ημέρα, λέγοντας στη γαλλική τηλεόραση ότι η Ευρώπη ήταν έτοιμη να αναπτύξει «δυνάμεις διαβεβαίωσης» - βρετανικές, γαλλικές, γερμανικές, τουρκικές και άλλες - για να πραγματοποιήσουν επιχειρήσεις «στον αέρα, στη θάλασσα και στην ξηρά».
Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα
Αλλά πίσω από τα μεγάλα λόγια κρύβεται μια χαοτική πραγματικότητα.
Παρά όλες τις συζητήσεις για «δυνάμεις στο έδαφος», η ακριβής μορφή των εγγυήσεων ασφαλείας της Ουκρανίας παραμένει απροσδιόριστη - και αυτή η έλλειψη σαφήνειας σπέρνει σύγχυση μεταξύ των συμμάχων του Κιέβου.
Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος ασφαλείας προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε δύναμη θα χρειαζόταν «εντολή μάχης» τουλάχιστον για να αμυνθεί σε περίπτωση επίθεσης από τη Ρωσία - αλλά τόνισε ότι μια τέτοια αποστολή δεν θα ήταν υπεύθυνη για την επιβολή της ειρήνης.
Αυτό, είπε ο αξιωματούχος, θα παρέμενε δουλειά του ουκρανικού στρατού. Γάλλοι αξιωματούχοι επίσης προειδοποιούν κατά της «συζήτησης ενός θέματος που υπάρχει μόνο στη θεωρία».
Η έλλειψη εξειδίκευσης αποκαλύπτει επίσης τις αδυναμίες όσων είναι πιο πρόθυμοι να ηγηθούν. Ο Μακρόν και ο Στάρμερ - και οι δύο ηγέτες πυρηνικών δυνάμεων με έδρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ - επιθυμούν να δείξουν ότι εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή. Ωστόσο, και οι δύο αντιμετωπίζουν πολιτικά και οικονομικά εμπόδια που τροφοδοτούν τον σκεπτικισμό σχετικά με την ικανότητα των χωρών τους να στείλουν δυνάμεις στην Ουκρανία.
«Πολιτικά αδύναμοι»
«Αν κάποιος λάβει υπόψη πόσο πολιτικά αδύναμοι είναι ο Μακρόν και ο Στάρμερ, δεν είναι εύκολο να δει πώς θα εξελιχθεί αυτό το σχέδιο», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Δεν είναι μια εύκολη οικονομική περίοδος».
Η Γερμανία παραμένει σε δίλημμα. Ο σοσιαλδημοκράτης νομοθέτης Αντρέας Σβαρτς, υπεύθυνος για την κοινοβουλευτική εποπτεία του αμυντικού προϋπολογισμού της χώρας, υπογράμμισε τα όρια. «Αυτή είναι μια απόφαση που πρέπει να λάβει το κοινοβούλιο», σημείωσε στο Politico, τονίζοντας ότι η στρατιωτική ανάπτυξη δεν είναι εκτελεστική απόφαση.
Πέρα από αυτό, ο στρατός της Γερμανίας είναι πολύ μικρός και η ανανεωμένη ροή χρημάτων στην άμυνα είναι πολύ πρόσφατη για να επιτρέψει μια μεγάλη ανάπτυξη στα ανατολικά. Ακόμη και η αποστολή 5.000 στρατιωτών σε μόνιμη αποστολή στη Λιθουανία επιβαρύνει την Bundeswehr (γερμανικός στρατός)
«Απλώς δεν έχουμε το προσωπικό για ένα μεγάλο απόσπασμα», είπε ο Σβαρτς. «Ακόμα και μια μικρή ανάπτυξη θα αποτελούσε πρόκληση».
Η Τουρκία θα μπορούσε να παίξει ρόλο αλλά...
Η Τουρκία - με τον μεγάλο στρατό της και την εμπειρία της στη Μαύρη Θάλασσα - θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο. Ωστόσο, η πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη, καθώς η Ελλάδα και η Κύπρος είναι επιφυλακτικές ως προς το ενδεχόμενο να επιτραπεί στην Άγκυρα η πρόσβαση σε κονδύλια της ΕΕ για στρατιωτικούς σκοπούς
«Είναι πολύ νωρίς για να σκεφτούμε μια τέτοια εξέλιξη», παρατήρησε στο Politico ο Σελίμ Γενέλ, πρώην πρέσβης της Τουρκίας στην ΕΕ. Και η Άγκυρα, προειδοποίησε, θα απαιτήσει κάτι σε αντάλλαγμα. «Όσο για το quid pro quo (δούναι και λαβείν), θα είναι ακόμα δύσκολο να ξεπεραστούν τα εμπόδια της ΕΕ στα κονδύλια για την άμυνα. Είμαι βέβαιος ότι η ΕΕ θα βρει έναν τρόπο ώστε να αποτρέψει κάθε πρόσβαση της Τουρκίας».
Η Πολωνία, η οποία τώρα διαθέτει τον μεγαλύτερο στρατό της ΕΕ, αποκλείει την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία, αν και λέει ότι θα βοηθήσει εφοδιαστικά οποιασδήποτε αποστολής στα ανατολικά.
«Η Πολωνία έχει το δικό της στρατηγικό δίλημμα επειδή έχει σύνορα με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, επομένως δεν μπορεί να αποδυναμώσει τις δυνάμεις που απαιτούνται για την αποτροπή μιας επίθεσης», δήλωσε ανώτερος Πολωνός αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.
«Κίνδυνος πολέμου»
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι είναι επίσης επιφυλακτική ως προς την αποστολή στρατιωτών στην Ουκρανία και έχει διαφωνήσει με τον Μακρόν, τονίζοντας ότι είναι πιο συνετό να προσφερθεί στην Ουκρανία ένα αμυντικό σύμφωνο παρά στρατεύματα, τα οποία θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν να εμπλακούν σε έναν πόλεμο με τη Ρωσία.
«Αν πέθαινε ένας από τους στρατιώτες μας, θα προσποιούμασταν ότι δεν συνέβη τίποτα ή θα έπρεπε να αντιδράσουμε; Γιατί αν αντιδράσουμε, είναι προφανές ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να το κάνει. Και τότε μπορούμε κάλλιστα να ενεργοποιήσουμε αμέσως τη ρήτρα [του Άρθρου 5]», φέρεται να προειδοποίησε ο Μελόνι.
... Και η Μόσχα λέει «όχι»
Υπάρχει λόγος για να είναι κανείς προσεκτικός. Παρά το θερμό κλίμα στην φιλική σύνοδο κορυφής του Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Τραμπ στην Αλάσκα, η Μόσχα είναι κατηγορηματικά αντίθετη με την ανάπτυξη στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.
«Επαναλαμβάνουμε τη μακροχρόνια θέση μας να απορρίπτουμε κατηγορηματικά οποιοδήποτε σενάριο που αφορά την ανάπτυξη στρατιωτικών αποσπασμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, καθώς αυτό διακινδυνεύει την ανεξέλεγκτη κλιμάκωση με απρόβλεπτες συνέπειες», διεμήνυσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα.
Ωστόσο, η Ουκρανία έχει πληγεί σοβαρά από διακηρύξεις που δεν υποστηρίζονται από στρατιώτες από χώρες που είναι πρόθυμες να θέσουν τη ζωή τους σε κίνδυνο. Το Μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994 είδε τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο να δεσμεύονται για εγγυήσεις ασφαλείας σε αντάλλαγμα για την εγκατάλειψη των πυρηνικών όπλων της Ουκρανίας, κάτι που ακολουθήθηκε από πολυάριθμες συνθήκες με τη Ρωσία που όλες παραβιάστηκαν.
Για το Κίεβο, η συζήτηση για τις εγγυήσεις ασφαλείας είναι θλιβερά οικεία. Ήδη από το 2023, πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, συζητήθηκαν τα ίδια επιχειρήματα - και τα ίδια ερωτήματα έμειναν αναπάντητα.
«Μερικές φορές», είπε ένας ανώτερος διπλωμάτης της Ανατολικής Ευρώπης που τηρήθηκε η ανωνυμία του, «είναι δύσκολο να καταλάβουμε για τι μιλάμε».
Ο ανώτερος Πολωνός αξιωματούχος ήταν ακόμη πιο ωμός, υποστηρίζοντας ότι ολόκληρη η συζήτηση είναι πρόωρη: «Τίποτα δεν θα συμβεί επειδή οι μάχες δεν σταματούν», δήλωσε. «Οι Αμερικανοί φαίνονται απρόθυμοι να φτάσουν στα άκρα με τη Ρωσία και οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία, οπότε έχουμε ένα αδιέξοδο».
Πηγή: skai.gr