Η Παναγιά των Παρισίων, γνωστή και ως Νοτρ Νταμ ντε Παρί ή απλούστερα Νοτρ Νταμ, είναι ο μητροπολιτικός Ρωμαιοκαθολικός ναός της πόλης του Παρισιού και αποτελεί ένα από τα πλέον θαυμαστά αρχιτεκτονικά μνημεία του λεγόμενου οξυκόρυφου ή γοτθικού ρυθμού. Βρίσκεται στη νησίδα Σιτε ιλ ντε λα Σιτέ του ποταμού Σηκουάνα, στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας.
Η κατασκευή του άρχισε το 1163 και τον θεμέλιο λίθο έθεσε ο Πάπας Αλέξανδρος Γ΄ και ο Βασιλεύς Λουδοβίκος Ζ΄ της Γαλλίας. Ο Ναός αποπερατώθηκε περί τα μέσα του 13ου αιώνα.
Ο ναός έγινε τόπος συγκέντρωσης όλων των τεχνών της εποχής και κέντρο πνευματικής καλλιέργειας. Πάνω σ' αυτά τα θεμέλια ιδρύθηκε το πασίγνωστο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, η Σορβόννη.
Το 1699 υπέστη ακρωτηριάσεις, με το δικαιολογητικό της επισκευής του. Τα πλέον άξια ιδιαίτερης προσοχής σημεία, που προκαλούν το θαυμασμό της αρχιτεκτονικής του ναού, είναι η υπέροχη πύλη με τον υπεράνω αυτής τεράστιο ρόδακα και τις δύο εκατέρωθεν αυτής πύλες, τα περίφημα γλυπτά, τα δύο κωδωνοστάσια ύψους 68 μ. καθώς και ο εσωτερικός διάκοσμος με τα έξοχης υαλογραφικής τέχνης (βιτρώ) παράθυρα.
Στη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, καταστράφηκαν αρκετά ανάγλυφα και αποκεφαλίστηκαν δεκάδες αγάλματα. Όταν στις 2 Δεκεμβρίου του 1804, στέφθηκε εκεί αυτοκράτορας ο Ναπολέων Βοναπάρτης, ο ναός περιέλθει σε άθλια κατάσταση. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1831, ο Βίκτωρ Ουγκώ, με το μυθιστόρημά του «Παναγία των Παρισίων», έδωσε το έναυσμα για να επιτευχθούν οι εργασίες αποκατάστασης. Το κωδωνοστάσιο, το οποίο φτάνει 90 μέτρα, προστέθηκε τον 19ο αιώνα από τον αρχιτέκτονα Εζέν Βιολέ λε Ντικ, ο οποίος ανέλαβε την αναστήλωση του ναού.
Τα σημεία του ναού που είναι άξια ιδιαίτερης προσοχής, είναι η πύλη με τον τεράστιο Ρόδακα στο πάνω μέρος της και τα σημεία εισόδου στον καθεδρικό που γίνονται από τρεις πύλες, οι οποίες είναι στολισμένες με περίτεχνα γλυπτά, τα ξεχωριστά γλυπτά και κυρίως ο εσωτερικός διάκοσμος, με τα έξοχα παράθυρα, υαλογραφικής τέχνης, τα περίφημα «Βιτρώ».
Επίσης σε μεσαιωνικές τοιχογραφίες αναπαρίσταται ο βίος της Παρθένου, η Δευτέρα Παρουσία και η ζωή της Αγίας Άννας. Πάνω από τις πύλες βρίσκεται η στοά των βασιλέων της Ιουδαίας και του Ισραήλ. Τα αγάλματα, που ζωγραφίστηκαν το Μεσαίωνα, χρησίμευαν ως Βίβλος για τους αναλφάβητους. Τα γλυπτά των τυμπάνων και των αψίδων, εκτός από αυτά των υπέρυθρων της κεντρικής πύλης, είναι όλα αυθεντικά.
Διάσημα είναι ακόμα και τα αγάλματα-δαίμονες, ή αλλιώς gargouilles, που βρίσκονται περιμετρικά στα ψηλά σημεία του καθεδρικού ναού. Τα συγκεκριμένα αγάλματα, άλλοτε έχουν διακοσμητικό ρόλο και άλλοτε χρησιμεύουν ως υδρορροές για να προστατεύουν τα εξωτερικά τοιχώματα του ναού από το νερό της βροχής.
