Ο εκλεγμένος δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Ζόχραν Μαμντάνι, ένας δημοκρατικός σοσιαλιστής - και πρώτος μουσουλμάνος που θα βρεθεί στο τιμόνι της μεγαλύτερης αστικής περιοχής των ΗΠΑ - που δηλώνει ότι θέλει να αυξήσει τους φόρους για τους πλούσιους, προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία στους επικριτές του για μια πιθανή φυγή των Νεοϋρκέζων με υψηλότερα εισοδήματα από την πόλη, σε μία προσπάθεια να διατηρήσουν τα κεφάλαιά τους μακριά από μία πιθανή φορολογική «επιδρομή».
Σύμφωνα με τους επικριτές του νέου δημάρχου, μια αύξηση των φόρων για τους πλούσιους θα μπορούσε να απομακρύνει τους εύπορους Νεοϋορκέζους και να μειώσει τελικά τα έσοδα που προορίζονται για τη χρηματοδότηση προτάσεων όπως η παιδική φροντίδα, τα δωρεάν αστικά λεωφορεία και τα δημόσια παντοπωλεία.
Ο Ελληνοαμερικανός δισεκατομμυριούχος Τζον Κατσιματίδης, ιδιοκτήτης της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Gristedes, δήλωσε στο Free Press τον Ιούνιο ότι ενδέχεται να «εξετάσει το ενδεχόμενο να κλείσει τα σούπερ μάρκετ και να πουλήσει την επιχείρηση» σε περίπτωση νίκης του Μαμντάμι. Ο Νιλ Μπλούμενθαλ, συνιδρυτής και συνδιευθύνων σύμβουλος της εταιρείας οπτικών ειδών Warby Parker, δήλωσε: «Εγώ δεν θα φύγω ποτέ από τη Νέα Υόρκη, αλλά υπάρχουν πολλοί άλλοι που θα φύγουν και φεύγουν από τη Νέα Υόρκη».
Ακόμη και η Δημοκρατική κυβερνήτης της Νέας Υόρκης Κάθι Χόκουλ, η οποία ανακοίνωσε με σημαντική καθυστέρηση την υποστήριξή της προς τον Μαμντάνι, προειδοποίησε σε συνέντευξή της τον Ιούνιο για την πιθανή φυγή των πλουσίων. «Δεν θέλω να χάσω άλλους ανθρώπους που θα φύγουν για το Palm Beach», δήλωσε η Χόκουλ στο τοπικό κανάλι PIX 11, υπογραμμίζοντας την αντίθεσή της στην αύξηση των φόρων.
Σχεδόν απίθανο σενάριο
Μελέτες δείχνουν ότι μια τέτοια φυγή είναι εξαιρετικά απίθανη, όπως δήλωσαν στο ABC News εμπειρογνώμονες του Πανεπιστημίου Northwestern, καθώς και ερευνητικοί οργανισμοί όπως το EU Tax Observatory και το Tax Foundation.
Παρόμοιες αυξήσεις φόρων σε πολιτείες όπως η Καλιφόρνια έχουν συνήθως οδηγήσει σε φυγή ενός μικρού αριθμού πλουσίων, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία παραμένει για λόγους που ισχύουν σε όλες τις εισοδηματικές κατηγορίες: τους αρέσει ο τόπος όπου ζουν και θέλουν να παραμείνουν κοντά στους φίλους, την οικογένεια και τα επαγγελματικά τους δίκτυα.
«Υπάρχει κινητικότητα που προκαλείται από τους φόρους. Δεν είναι ανύπαρκτη, αλλά είναι πολύ μικρή», δήλωσε στο ABC News ο Quentin Parinello, διευθυντής πολιτικής στο Northwestern University, καθώς και σε ερευνητικούς οργανισμούς όπως το EU Tax Observatory και το Tax Foundation.
«Στη Νέα Υόρκη και σε άλλες μεγάλες μητροπόλεις, οι άνθρωποι θέλουν να βρίσκονται σε ένα μέρος όπου μπορούν να πάνε στο θέατρο, να έχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες, να προσλαμβάνουν ταλαντούχους ανθρώπους», πρόσθεσε ο Parinello.
Ο Μαμντάνι δηλώνει ότι θα προτείνει αύξηση του φόρου κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες για τους κατοίκους με εισόδημα άνω του 1 εκατομμυρίου δολαρίων, η οποία θα αυξήσει τον φορολογικό συντελεστή για τους πιο ευκατάστατους Νεοϋορκέζους από περίπου 3,9% σε 5,9%.
Ο εκλεγμένος δήμαρχος έχει επίσης προτείνει την αύξηση του συντελεστή φόρου εταιρειών από 7,5% σε 11,5%, κάτι που θα έφερνε τη Νέα Υόρκη σε «ισοπαλία» με το Νιου Τζέρσεϊ ως προς τον υψηλότερο συντελεστή φόρου εταιρειών σε εθνικό επίπεδο.
Έσοδα 9 δισ. δολαρίων
«Αυτά τα μέτρα μαζί θα αποφέρουν περίπου 9 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που υπερκαλύπτει το κόστος του οικονομικού μας προγράμματος», δήλωσε ο Μαμντάνι στο πρόγραμμα «Good Morning America» του ABC αυτό το μήνα.
Όταν ρωτήθηκε αν ανησυχεί ότι οι φόροι θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους εργοδότες να εγκαταλείψουν τη Νέα Υόρκη, οδηγώντας σε αύξηση της ανεργίας, ο Μαμντάνι απάντησε: «Αυτό που έχω ακούσει από αρκετούς επιχειρηματικούς ηγέτες είναι ότι η κρίση ακρίβειας επηρεάζει επίσης την ικανότητά τους να προσελκύουν και να διατηρούν ταλαντούχους υπαλλήλους. Η αδυναμία της πόλης να παρέχει υπηρεσίες φροντίδας παιδιών σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις συχνά πρέπει να παρέχουν οι ίδιες τα χρήματα για τη φροντίδα τους».
Και τα δύο φορολογικά μέτρα θα απαιτήσουν νομοθεσία της πολιτείας με την υπογραφή της Χόκουλ.
«Υπερεκτιμημένος» ο κίνδυνος
Μελέτες από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και του ανεξάρτητου Ινστιτούτου Δημοσιονομικής Πολιτικής δείχνουν ελάχιστες αποχωρήσεις πλουσίων ως αντίδραση στις αυξήσεις των φόρων.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και του Υπουργείου Οικονομικών εξέτασαν το 2016 τα φορολογικά αρχεία όλων των ατόμων με εισόδημα άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων στις ΗΠΑ για μια περίοδο 13 ετών και διαπίστωσαν ότι «υπάρχει φορολογική φυγή, αλλά εντός των ορίων της στατιστικής και κοινωνικοοικονομικής σημασίας».
Το 2023, το Ινστιτούτο Δημοσιονομικής Πολιτικής εξέτασε τις μετακινήσεις των υψηλόμισθων μετά την αύξηση του φόρου εισοδήματος στην πολιτεία της Νέας Υόρκης δύο χρόνια νωρίτερα.
«Δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικά στοιχεία για φορολογική μετανάστευση στη Νέα Υόρκη», κατέληξε η μελέτη.
«Η μετακίνηση των πλουσίων με βάση τις φορολογικές διαφορές είναι σχετικά μικρή», δήλωσε στο ABC News ο Jeffrey Winters, καθηγητής ισότητας και παγκοσμιοποίησης στο Πανεπιστήμιο Northwestern, ο οποίος μελετά τα άτομα με υψηλά εισοδήματα. «Είναι πολύ συνηθισμένο να απειλούν ότι θα μετακινηθούν. Ο κίνδυνος είναι υπερβολικά υπερεκτιμημένος».
Η αποχώρηση αυτών των λίγων θα «βλάψει» την πόλη
Ο Jared Walczak, αντιπρόεδρος κρατικών έργων στο πολιτικά ανεξάρτητο Tax Foundation, εξέφρασε την αντίθεσή του στην προτεινόμενη αύξηση των φόρων του Μαμντάνι, λέγοντας ότι η πολιτική αυτή ενέχει τον κίνδυνο σταδιακής διάβρωσης της φορολογικής βάσης των υψηλόμισθων και απώλειας εσόδων που θα συσσωρευτούν με την πάροδο του χρόνου.
«Η πόλη δεν θα αδειάσει αν αυξηθούν οι φόροι, αλλά αναμένεται ότι κάποιοι άνθρωποι θα επιλέξουν να μετακομίσουν», δήλωσε ο Walczak στο ABC News.
«Αυτό βλάπτει την πόλη και την πολιτεία, επειδή αυτά τα άτομα ήδη πληρώνουν πολλούς φόρους και δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας», πρόσθεσε ο Walczak.
Ο Winters, από το Northwestern University, είπε ότι η εστίαση στους πλούσιους κατοίκους κινδυνεύει να παραβλέψει τις προκλήσεις της κρίσης κόστους ζωής που αναγκάζουν τους Νεοϋορκέζους με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα να μετακομίσουν αλλού.
«Ανησυχούμε για την εκροή των πλουσιότερων ανθρώπων από μεγάλες πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, όταν στην πραγματικότητα η μεγαλύτερη εκροή ανθρώπων είναι μεταξύ εκείνων που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά για να μείνουν εκεί», δήλωσε ο Winters.