Στη Ντόχα εκτυλίχθηκε την Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου μια στιγμή που σηματοδοτεί στροφή εποχής: Ισραηλινά μαχητικά έπληξαν κατοικία που χρησιμοποιούσαν στελέχη της Χαμάς, μέσα σε έδαφος συμμάχου των ΗΠΑ και βασικού μεσολαβητή για τη Γάζα. Το μήνυμα ήταν ωμό: οι «παλιοί κανόνες αλλάζουν» όπως αναφέρει η Wall Street Journal.
Σύμφωνα με Ισραηλινούς, Καταριανούς και άλλους Άραβες αξιωματούχους, καθώς και πηγές στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις και στην κυβέρνηση, που επικαλείται το αμερικανικό δημοσίευμα, το πλήγμα αποφασίστηκε περί το μεσημέρι, όταν ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έδωσε το πράσινο φως.
Περισσότερα από 10 αεροσκάφη εκτόξευσαν πυρομαχικά μεγάλου βεληνεκούς κατά κατοικίας όπου, σύμφωνα με το Ισραήλ, στεγάζονταν ή συνεδρίαζαν πολιτικά στελέχη της οργάνωσης, μεταξύ των οποίων οι Χαλίλ αλ-Χάγια και Ζάχερ Τζαμπαρίν.
Οι εκρήξεις ακούστηκαν σε μεγάλο μέρος της πρωτεύουσας του Κατάρ, που φιλοξενεί κρίσιμη βάση των ΗΠΑ και λειτουργεί ως μεσολαβητής στις συνομιλίες για τη Γάζα. Η Χαμάς ανέφερε ότι η ανώτατη ηγεσία της επέζησε, με πέντε χαμηλόβαθμα μέλη νεκρά, ενώ το Ισραήλ δεν έχει ακόμη σχολιάσει το αποτέλεσμα.
Ακόμη κι αν οι στόχοι δεν επλήγησαν πλήρως, το μήνυμα ήταν σαφές: όταν τίθεται ζήτημα ασφάλειας, το Ισραήλ δείχνει μικρή ανοχή σε κόκκινες γραμμές ή διπλωματικό κόστος—οι παλιοί κανόνες αλλάζουν.
«Τελείωσαν οι μέρες που οι ηγέτες τρομοκρατικών οργανώσεων θα έχουν ασυλία οπουδήποτε», είπε το βράδυ ο Νετανιάχου, επιβεβαιώνοντας την επιλογή ανάληψης ευθύνης χωρίς περιθώρια άρνησης. Η επιχείρηση έλαβε χώρα ενώ πολιτικοί ηγέτες της Χαμάς συγκεντρώνονταν στη Ντόχα για να εξετάσουν νέα αμερικανική πρόταση εκεχειρίας, που προέβλεπε παράδοση των εναπομεινάντων ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατουμένους και εγγύηση συνομιλιών για τον τερματισμό του πολέμου. Κατά τους μεσολαβητές, το σχέδιο δεν αντιμετώπιζε τα δύσκολα ζητήματα και θεωρήθηκε μη ρεαλιστική αφετηρία, αν και η πίεση προς τη Χαμάς αυξανόταν.
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, Αιγύπτιοι και Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν προειδοποιήσει τη Χαμάς να ενισχύσει την ασφάλεια των συναντήσεών της, ενώ στο Ισραήλ διαμορφωνόταν εδώ και μήνες σχέδιο για πλήγματα κατά ηγετών εκτός Γάζας.
«Από μακριά…»
Όπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα, η ισραηλινή αεροπορία έχει επίσης επιδείξει δυνατότητες μεγάλης ακτίνας με επανειλημμένες αποστολές κατά των Χούθι στην Υεμένη και εκατοντάδες πτήσεις πάνω από το Ιράν, σε αποστάσεις άνω των 1.000 μιλίων. Για την επίθεση στη Ντόχα, το Ισραήλ ανέπτυξε τουλάχιστον δέκα αεροσκάφη με «πέραν του ορίζοντα» πυραύλους, ώστε να εκτελέσουν βολές από ασφαλή απόσταση χωρίς υπερπτήσεις πάνω από Σαουδική Αραβία ή Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
«Μπορείς να εκτοξεύσεις από αρκετά μακριά… Δεν χρειάζεται να βρίσκεσαι πάνω από το Κατάρ για να το κάνεις», σχολίασε πρώην ανώτατος αξιωματικός του Ισραήλ. Στις ΗΠΑ, ο στρατός ενημέρωσε τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ λίγο πριν τα πλήγματα· ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ ενημέρωσε την Ντόχα, ενώ αμερικανοί αξιωματούχοι παρακολούθησαν την εκτόξευση και εκτίμησαν τον στόχο σε πραγματικό χρόνο.
Η διαφορά με πριν
Σε αντίθεση με προηγούμενα πλήγματα σε Συρία, Λίβανο και Ιράν, όπου το Ισραήλ διατηρούσε περιθώριο άρνησης, αυτή τη φορά ανέλαβε άμεσα την ευθύνη, ενισχύοντας την εικόνα ότι οι παλιοί κανόνες αλλάζουν. Η αντίδραση από το Κατάρ ήταν καταδικαστική, ενώ πολλές αραβικές πρωτεύουσες ακολούθησαν.
Ο Τραμπ, αφού μίλησε με τον Νετανιάχου, έγραψε ότι το πλήγμα «δεν προωθεί» τους στόχους ΗΠΑ και Ισραήλ, χαρακτηρίζοντας την εξάλειψη της Χαμάς «άξιο στόχο», αλλά δηλώνοντας ότι ένιωσε «πολύ άσχημα» για τον τόπο της επίθεσης.
Αργότερα είπε ότι δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων και ότι ήταν «πολύ δυσαρεστημένος με κάθε πτυχή» της επιχείρησης. Στη Ντόχα, αργά το βράδυ, τα μέτρα ασφαλείας αυστηροποιήθηκαν· περιοχή του χτυπήματος αποκλείστηκε, μέλη της Χαμάς αρνήθηκαν επαφές με τρίτους και κράτησαν χαμηλό προφίλ, δηλώνοντας ότι «η απειλή δεν έχει ακόμα εκλείψει» πλήρως.