Στα προβλήματα διαχείρισης του προσφυγικού από την πλευρά της Ελλάδας αναφέρεται δημοσίευμα των «Financial Times» με έμφαση στην αργή διαδικασία επαναπροώθησης των παράτυπων μεταναστών και προσφύγων.
Ο αριθμός των επαναπροωθήσεων προσφύγων και μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία είναι σαφώς χαμηλότερος των ευρωπαϊκών προσδοκιών. Μόλις ένας στους 20 αφιχθέντες έχει επιστραφεί στη γείτονα χώρα.
Από τους περίπου 8.000 που έχουν φτάσει στα ελληνικά νησιά μετά τις 20 Μαρτίου, όταν και τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Άγκυρας, μόλις 386 άνθρωποι έχουν σταλεί πίσω στην Τουρκία. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του συντονιστικού οργάνου για το προσφυγικό.
Σύμφωνα με πληροφορίες των «Financial Times» από τις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσδοκούσε ότι σχεδόν όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες που θα αποβιβάζονταν στα ελληνικά νησιά μετά τις 20 Μαρτίου θα επαναπροωθούνταν άμεσα στην Τουρκιά, σε διάστημα λίγων εβδομάδων εάν όχι λίγων ημερών. Ετσι θα έστελνε και ένα μήνυμα προς όλους ότι η διαδρομή προς την Ελλάδα είναι πλέον κλειστή.
Σύμφωνα μάλιστα με πηγές των FT, από τις 20 Μαρτίου κι έπειτα η ελληνική υπηρεσία ασύλου έχει χορηγήσει άσυλο στο 30% των 600 Σύρων αιτούντων, ποσοστό μεγαλύτερο από ό,τι περίμεναν οι Βρυξέλλες, γεγονός που περιπλέκει περισσότερο τις προσπάθειες αποθάρρυνσης νέων αφίξεων.
Η Μαρία Σταυροπούλου, πρώην αξιωματούχος του ΟΗΕ που ηγείται της ελληνικής υπηρεσίας ασύλου είπε: «Κατανοούμε πλήρως τις [ευρωπαϊκές] ανησυχίες αλλά αν το δεις από την πλευρά της τήρησης του νόμου, πηγαίνει όπως ακριβώς θα έπρεπε. Εχουμε πολλούς ευάλωτους ανθρώπους στα νησιά... πολλούς πολύ άρρωστους. Βάσei νόμου εξαιρούνται από τη διαδικασία επιστροφής».
Ο Επαμεινώνδας Φαρμάκης της «Solidarity Now», μια οργάνωση που χρηματοδοτείται από τον δισεκατομμυριούχο George Soros είπε: «Οι Βρυξέλλες θέλουν να ομαδικές επιστροφές αλλά η Ελλάδα εξετάζει τις αιτήσεις για άσυλο κατά περίπτωση (case-by-case)».
Η αδυναμία της Ελλάδας να εφαρμόσει πλήρως τη συμφωνία για τις επιστροφές προστίθεται στις εντάσεις μεταξύ ΕΕ και Αγκυρας για την βοήθεια των 3 δισ. ευρώ και το αμφιλεγόμενο θέμα της χορήγησης βίζας Σένγκεν σε τούρκους πολίτες. Η συμφωνία για τη βίζα συμφωνήθηκε με αντάλλαγμα την τουρκική συνεργασία στον έλεγχο των προσφυγικών ροών αφότου χώρες του Βαλκανικού διαδρόμου έκλεισαν τα σύνορά τους το Μάρτιο.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαιτέρως τους Ευρωπαίους εταίρους είναι ότι τυχόν νέα δραματική αύξηση των εισροών τους καλοκαιρινούς μήνες θα διαλύσει τις δυνατότητες υποδοχής που υπάρχουν στα νησιά του Αιγαίου, όπου ήδη φιλοξενούνται περίπου 8.500 άνθρωποι.
Και αυτές οι ανηχυχίες εντείνονται από το γεγονός ότι η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας είναι στον «αέρα» λόγω της αντιπαράθεσης με την Τουρκία για τις προϋποθέσεις απελευθέρωσης θεωρήσεων, που μπορεί «τορπιλίσει» την όλη συμφωνία.
Παρά την «κωλυσιεργία», όπως αντιλαμβάνονται τη στάση της Αθήνας, οι ροές προς την Ελλάδα έχουνμειωθεί κατά σχεδόν 90% από τότε που συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας μπήκε σε ισχύ με ημερήσιες αφίξεις 100 ή και λιγότερων. Την Κυριακή δεν υπήρχαν καθόλου αφίξεις, σύμφωνα με το συντονιστικό.
Αυτή η πτώση αποδίδεται στο αποθαρρυντικό αποτέλεσμα όχι μόνο της συμφωνίας Ευρώπης - Τουρκίας, αλλά και του σφραγίσματος των συνόρων από την ΠΓΔΜ, που έχει εγκλωβίσει περισσότερους από 54.000 ανθρώπους σε ελληνικό έδαφος.
Ομως το πρόβλημα έχει μεταφερθεί αλλού. Το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου έχει οδηγήσει σε αλλαγή στρατηγικής από την πλευρά των διακινητών, αφού πλεον επιλέγεται διαφορετική διαδρομή, μέσω Ιταλίας. Ετσι τη στιγμή που η διαδρομή του Αιγαίου μοιάζει να «παγώνει», αναθερμαίνεται η πιο επικίνδυνη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου με προορισμό την Ιταλία.
Τα στοιχεία της Frontex δείχνουν πως τον Απρίλιο η Ιταλία δέχτηκε περίπου τον τριπλάσιο αριθμό αφίξεων σε σχέση με την Ελλάδα, 8.730 άτομα τον αριθμό. Ήταν η πρώτη φορά από τον Ιούνιο του 2015 που η Ιταλία δέχεται περισσότερες εισροές από την Ελλάδα.