Σε εξέλιξη και σήμερα η επιχείρηση αποσυμφόρησης της Κρήτης. Στα Χανιά, παραμένουν εκατοντάδες μετανάστες, ενώ δεκάδες είναι και στο Ρέθυμνο. Την ίδια ώρα στο Ηράκλειο πραγματοποιείται από το πρωί ευρεία σύσκεψη για το μεταναστευτικό στα γραφεία της Περιφέρειας.
Με βάση το σχεδιασμό σήμερα θα φύγουν άλλοι 100 μετανάστες από την Αγιά ή 105, μένει να διευκρινιστεί, έγιναν κάποιες προσπάθειες να είναι 126 η ομάδα που θα φύγει, καθώς πρόκειται για τους σε εισαγωγικά ταραξίες, στους ανθρώπους που δημιούργησαν το πρόβλημα προχθές το βράδυ και χθες με την άρνηση σίτισης, κάτι που προς στιγμήν έληξε.
Ωστόσο θα ήταν καλύτερα αυτοί οι άνθρωποι να φύγουν όλοι μαζί.
Δεν έχουν ακόμη ευδοκιμήσει σε κάθε περίπτωση. Μέχρι τώρα έχουν φύγει 300 άτομα, αύριο θα μιλάμε για 400 – 405, ενώ άλλοι 100 αναμένεται να φύγουν το βράδυ της Τρίτης.
Παραμένουν στην Κιτρένωση στο Ρέθυμνο 179. Για τους περίπου 320 που θα παραμείνουν στην Αγυιά Χανίων και τους 179 του Ρεθύμνου, δεν υπάρχει ακόμη σχεδιασμός.
Αναμένονται την Τετάρτη να φύγουν και 100 από το Ηράκλειο, μάλλον δεν υπάρχει ακόμη σχεδιασμός και βεβαίως υπάρχει και μια ανησυχία, δεν το κρύβουν εδώ και οι λιμενικοί αλλά και οι αρχές, από Πέμπτη που φτιάχνει ο καιρός τι μέλλει γενέσθαι; Αν θα ξεκινήσουν και πάλι οι βάρκες να έρχονται προς την Κρήτη και τη Γαύδο, ή τα νότια παράλια του Ρεθύμνου.
Στο Ηράκλειο
Στη σύσκεψη συμμετέχουν δήμαρχοι από όλους τους νομούς της Κρήτης, είναι και οι 25 δήμαρχοι, οι δέκα με φυσική παρουσία και οι 15 με τηλεδιάσκεψη.
Νωρίτερα, σε ξεχωριστή σύσκεψη στην Περιφέρεια Κρήτης και οι 25 δήμαρχοι με τον πρόεδρο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων – ΠΕΔ Κρήτης, Γεώργιο Μαρινάκη, το Δήμαρχο Ρεθύμνης, ενημέρωσαν τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, τον κ. Ανδρουλάκη, για τα μείζονα που τους απασχολούν, ακριβώς για το μεταναστευτικό. Αυτή τη στιγμή λοιπόν συζητούν και συμφωνούν στο εξής, από όσα έχουμε μάθει κι από όσα είπε ο κ. Μαρινάκης.
Πρώτον, ότι η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης συμφωνεί πλήρως με την κυβέρνηση, στο ότι οι επαναπροωθήσεις όσων δεν έχουν δικαίωμα ασύλου πρέπει να είναι έντονες και διαρκείς, ώστε να πάρει το μήνυμα η πλευρά που εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό.
Ωστόσο, διαφωνούν όλοι και οι 25 στη δημιουργία, όπως είπαν, μόνιμης δομής κλειστού τύπου, η οποία θα εντείνει το πρόβλημα αντί να το ελαχιστοποιήσει.
Αντίθετα, συμφωνούν στο να δημιουργηθούν δομές σύντομης προσωρινής κράτησης έως ότου ολοκληρώνεται η ταυτοποίηση και ο υγειονομικός έλεγχος των μεταναστών και στη συνέχεια να προωθούνται προς την ηπειρωτική χώρα.
Ωστόσο, θα πρέπει να πούμε ότι εδώ υπάρχει το μεγάλο ζήτημα της διαφωνίας, γιατί στην πράξη κανείς από τους 25 δημάρχους δεν θα δεχθεί εύκολα τη δημιουργία μίας τέτοιου τύπου δομής, ακόμη και μικρής διάρκειας, σύντομης παραμονής δηλαδή στον Δήμο του.
Τα δημογραφικά στοιχεία, όμως, είναι αυτά που προκαλούν πολλά ερωτήματα, αφού σχεδόν το 95% όσων καταφτάνουν είναι άνδρες ηλικίας 18-35 ετών.
Χώρες χωρίς πόλεμο
Από το παραπάνω σύνολο, το 80%-85% των αφίξεων προέρχεται από χώρες οι οποίες δεν βιώνουν πόλεμο, όπως η Αίγυπτος, το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν. Ολοι αυτοί, σε ποσοστό 98%, βλέπουν τις αιτήσεις ασύλου που καταθέτουν να απορρίπτονται. Μπορεί το τελευταίο διάστημα οι αριθμοί των Σουδανών να έχουν αυξηθεί, αλλά και πάλι δεν έχουν ξεπεράσει τα 1.500 άτομα. Αυτό το σκηνικό διαμορφώνει δύο δεδομένα.
Από τη μία μόνο οι Σουδανοί είναι αυτοί που διαθέτουν «προσφυγικό προφίλ» αφού προέρχονται από εμπόλεμη ζώνη, ενώ το υπόλοιπο 85% περίπου βλέπει τις αιτήσεις του να απορρίπτονται, κάτι που σημαίνει πως από το σύνολο των 9.800 σχεδόν περίπου οι 8.000 δεν δικαιούνται να παραμένουν στη χώρα και θα πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα προσέλευσής τους.
Ενα από τα βασικά ερωτήματα που τίθενται, βλέποντας τα δημογραφικά στοιχεία, είναι γιατί οι Σουδανοί, ενώ κατακλύζουν κατά εκατομμύρια τη Λιβύη με την οποία μοιράζονται χερσαία σύνορα στην έρημο, δεν είναι αυτοί που υπερψηφούν στα σαπιοκάραβα που διασχίζουν τη Μεσόγειο. «Την απάντηση αυτή πρέπει να τη δώσουν οι λαθροδιακινητές», λένε με νόημα στελέχη του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, με την πιο εύλογη εξήγηση να έγκειται στο ότι οι Σουδανοί είναι αυτοί που δυσκολεύονται, λόγω της κατάστασής τους, να ανταποκριθούν στο ύψος της ταρίφας που έχουν θέσει τα κυκλώματα των δουλεμπόρων.
Αλλωστε, τα ποσά που ζητούν, υποδυόμενοι πολλές φορές ακόμη και… ταξιδιωτικά πρακτορεία, κυμαίνονται από 3.000 έως και 10.000 ευρώ. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που -όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές- δεν γνωρίζουν καν ότι προορισμός τους είναι η Ελλάδα, γεγονός που επιβεβαιώνει τον βαθμό εκμετάλλευσης και παραπλάνησής τους.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί πως η δυσκολία συνεργασίας με τις τοπικές αρχές στο εσωτερικό της Λιβύης είναι ιδιαίτερα αυξημένη, γεγονός που εντείνει την αδυναμία ελέγχου των μεταναστευτικών ροών από το σημείο εκκίνησης. Ο λόγος; Τα τεράστια χρηματικά ποσά που διακινούνται από τα οργανωμένα κυκλώματα των λαθροδιακινητών, τα οποία φαίνεται να διαθέτουν ισχυρές διασυνδέσεις και πολιτική κάλυψη.
Με έναν πρόχειρο αλλά ενδεικτικό υπολογισμό, οι περίπου 9.000 παράτυποι μετανάστες που έχουν φτάσει στη χώρα από την αρχή του έτους με μία ταρίφα στα 5.000 ευρώ ισοδυναμούν με εισπράξεις άνω των 45 εκατ. ευρώ για τα εγκληματικά δίκτυα που δραστηριοποιούνται στη Βόρεια Αφρική. Πρόκειται για μία παράλληλη «οικονομία» που τροφοδοτείται από την ανθρώπινη απόγνωση, αλλά και την αδυναμία ελέγχου σε περιοχές όπως η νότια Λιβύη, όπου το κράτος είτε δεν υφίσταται είτε έχει υποκατασταθεί από ένοπλες πολιτοφυλακές.
Σημεία αναχώρησης
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (IOM) στη Λιβύη, μόνο την εβδομάδα από 29 Ιουνίου έως 5 Ιουλίου 2025 συνολικά 397 μετανάστες αναχαιτίστηκαν και επαναπροωθήθηκαν στη Λιβύη, κυρίως σε περιοχές όπως η Τρίπολη, η Ζουάρα, η Σαμπράτα και η Ντέρνα. Οι τοποθεσίες αυτές λειτουργούν ως βασικά σημεία αναχώρησης μεταναστών που προσπαθούν να διασχίσουν την Κεντρική Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Από τις αρχές του 2025, ο αριθμός των μεταναστών που έχουν αναχαιτιστεί και επιστραφεί στη Λιβύη ανέρχεται ήδη σε 11.923 άτομα, εκ των οποίων 10.281 είναι άνδρες, 1.103 γυναίκες και 394 παιδιά, ενώ για 145 άτομα δεν υπάρχουν διαθέσιμα δημογραφικά στοιχεία.
Η σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια δείχνει ότι το φαινόμενο κλιμακώνεται. Το 2024, συνολικά 21.762 μετανάστες επαναπροωθήθηκαν στη Λιβύη, με 665 καταγεγραμμένους θανάτους και 1.034 αγνοούμενους. Το 2023 οι αριθμοί ήταν εξίσου δραματικοί: 17.190 άτομα επαναπροωθήθηκαν, με 962 νεκρούς και 1.536 αγνοούμενους. Ο ΔΟΜ τονίζει πως η Λιβύη δεν θεωρείται ασφαλής χώρα για μετανάστες, ενώ υπογραμμίζει ότι τα δεδομένα των θαλάσσιων επιχειρήσεων προέρχονται από αρχικές αναφορές και υπόκεινται σε συνεχή αναθεώρηση.
Η κατάσταση που διαμορφώνεται στα νότια θαλάσσια σύνορα της χώρας, με φόντο τη Λιβύη και τις ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές, δεν αποτελεί απλώς ένα ανθρωπιστικό ή διαχειριστικό ζήτημα. Συνιστά μια πολύπλευρη κρίση, στην οποία εμπλέκονται οργανωμένα κυκλώματα, εκατομμύρια ευρώ και πολιτικές σκοπιμότητες.