Πέθανε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης

 
Χρήστος Σαρtζετάκης

Ενημερώθηκε: 03/02/22 - 10:18

Πέθανε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρζετάκης, σε ηλικία 93 ετών μετά από μακρά νοσηλεία του στην εντατική του Λαϊκού Νοσοκομείου, όπου εισήχθη με πνευμονία στις αρχές Δεκεμβρίου.

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης ήταν ανώτατος δικαστικός και πολιτικός, που διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας από το 1985 έως το 1990. Γεννήθηκε στις 6 Απριλίου 1929 στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης. Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός της Χωροφυλακής, καταγόμενος από τα Χανιά. Η μητέρα του, το γένος Γραμμενόπουλου, ήταν από το Σκλήθρο Φλώρινας, κόρη του Μακεδονομάχου Κοσμά Γραμμενόπουλου Ήταν πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εισήλθε στον δικαστικό κλάδο το 1955. Το 1961 ήταν ανακριτής στο Αγρίνιο, στην ανάκριση του παιδαγωγού Μιχάλη Παπαμαύρου.

Το 1956 υπηρέτησε ως Ειρηνοδίκης στην Κλεισούρα Καστοριάς. Το 1963 υπηρέτησε στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης. Ως πρωτόδικης έγινε πανελληνίως και διεθνώς γνωστός από την εμπλοκή του ως ανακριτής στην πολύκροτη υπόθεση της δολοφονίας τού βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη, έργο το οποίο προώθησε με αποφασιστικότητα και αμεροληψία, ανοίγοντας το δρόμο για την απόδοση των ευθυνών, καθώς και από τη σχετική με την υπόθεση Λαμπράκη ταινία του Κώστα Γαβρά «Ζ» (τον υποδύθηκε ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν).

Το 1965 έλαβε εκπαιδευτική άδεια για σπουδές Εμπορικού και Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου στο Παρίσι, αλλά το 1967 η δικτατορία τον ανακάλεσε στην Αθήνα και τον απέλυσε από τη θέση του τον επόμενο χρόνο. Στη συνέχεια, για την αντιδικτατορική του δράση φυλακίστηκε και βασανίστηκε. Απολύθηκε από τις φυλακές της χούντας το 1971 μετά από διεθνή κινητοποίηση.

Αποκαταστάθηκε ως εφέτης μετά το 1974 και προβιβάστηκε σε αρεοπαγίτη τον Οκτώβριο τού 1982. Κατά την περίοδο που συνέπιπτε με το τέλος τής πρώτης προεδρικής θητείας τού Κωνσταντίνου Καραμανλή, το ΠΑΣΟΚ, παράλληλα με συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που περιόριζαν δραστικά τις προεδρικές αρμοδιότητες και εξουσίες, πρότεινε τον Χρήστο Σαρτζετάκη ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η εκλογή του έγινε από τη Βουλή στις 29 Μαρτίου 1985 και η θητεία έληξε στις 5 Μαΐου 1990, με την επανεκλογή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα.

Η εκλογή του συνδέθηκε με δύο προβλήματα Συνταγματικού Δικαίου, τα «χρωματιστά ψηφοδέλτια» και την «ψήφο Αλευρά». Για την ψηφοφορία χρησιμοποιήθηκαν ψηφοδέλτια διαφορετικού χρώματος για κάθε υποψήφιο, κάτι που η τότε αξιωματική αντιπολίτευση (Νέα Δημοκρατία) κατήγγειλε ως απόπειρα ακύρωσης του μυστικού χαρακτήρα της ψηφοφορίας, επειδή, όπως υποστήριξε, το χρώμα του κάθε ψηφοδελτίου διακρινόταν από τον ημιδιαφανή φάκελο. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι ο τότε Πρόεδρος της Βουλής Γιάννης Αλευράς δεν έπρεπε να λάβει μέρος στην ψηφοφορία ως εκτελών χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας μετά την πρόωρη παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Μετά το 1990 είχε αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από τη δημόσια ζωή. Ήταν παντρεμένος με την Έφη Αργυρίου και έχουν μαζί μία κόρη.

Στις 21 Δεκεμβρίου 2018, βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Το βραβείο απονεμήθηκε για τη δημοσίευση του έργου «Επιτελών το καθήκον μου», κείμενο με τη μειοψηφική γνώμη που διατύπωσε το 1964 ως ανακριτής στην υπόθεση Λαμπράκη, το οποίο αξιολογήθηκε ως λαμπρό δείγμα ευσυνείδητης, εμβριθούς, εξονυχιστικής και θαρραλέας ανακριτικής στάσης.