Ενιαία βάση αποκτά πλέον η πολεοδομική νομοθεσία, καθώς 170 νόμοι, που θεσπίστηκαν από το 1923 έως το 2025, συγκεντρώνονται και κωδικοποιούνται σε 477 άρθρα.
Η νέα αυτή κωδικοποίηση οργανώνει χιλιάδες διατάξεις, προσφέροντας σημαντική διευκόλυνση σε μηχανικούς και επαγγελματίες της δόμησης, ενώ παράλληλα καταργεί ανενεργές ή παρωχημένες ρυθμίσεις.
Το νέο πλαίσιο καλύπτει το σύνολο του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού: θαλάσσιες και χερσαίες ζώνες, εντός και εκτός σχεδίου δόμηση, αυθαίρετα, απαλλοτριώσεις, αναπλάσεις, οικοδομικές άδειες και μηχανισμούς ελέγχου.
Με την κωδικοποίηση, όλοι οι παλιοί νόμοι καταργούνται και ενσωματώνονται στον Κώδικα. Από εδώ και στο εξής, κάθε αλλαγή θα καταγράφεται αποκλειστικά σε αυτόν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (ΓΟΚ) του 1985, που είχε προκαλέσει πολλά ερμηνευτικά προβλήματα και καταργείται οριστικά, με τα διατηρημένα άρθρα του να εντάσσονται πλέον στον νέο Κώδικα.
Έτσι, η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή νομοθετικής τάξης και συνέχειας, όπου κάθε τροποποίηση θα ενσωματώνεται αποκλειστικά στο ενιαίο αυτό νομοθέτημα.
Όλες οι πληροφορίες παρέχονται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας του ypegov, με δωρεάν πρόσβαση, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τη διαθεσιμότητα τόσο για πολίτες όσο και για επαγγελματίες.
Παράλληλα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, αναπτύσσει μια ηλεκτρονική βάση νομικών δεδομένων στην ιστοσελίδα του.
Ο κάθε πολίτης θα μπορεί:
--Να βλέπει το περιεχόμενο του νόμου με ιεραρχική δομή.
--Να κάνει αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά.
--Να πλοηγείται εύκολα στα άρθρα και στα συνημμένα αρχεία.
Η βάση θα λειτουργεί ως διαδραστικό εργαλείο με έξυπνες λειτουργίες αναζήτησης, που θα ενημερώνεται άμεσα με κάθε νέα τροποποίηση.
Ποιο πρόβλημα λύνει ο κώδικας;
Μέχρι σήμερα, οι κανόνες χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού βρίσκονταν διάσπαρτοι σε δεκάδες νόμους και διατάξεις, πολλές φορές αντικρουόμενες ή ξεπερασμένες, με αποτέλεσμα σύγχυση, καθυστερήσεις και γραφειοκρατία. Αυτό οδηγούσε συχνά σε δικαστικές διαμάχες και αδυναμία ορθής εφαρμογής.
Ο νέος κώδικας συγκεντρώνει όλη τη νομοθεσία σε ένα ενιαίο και κατανοητό κείμενο, με απλή γλώσσα και σαφήνεια.
Οι στόχοι του κώδικα
--Απλοποίηση της καθημερινότητας πολιτών και μηχανικών.
-- Ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου και της διαφάνειας.
--Μείωση της γραφειοκρατίας στη δόμηση.
--Εφαρμογή ενιαίων κανόνων σε όλη τη χώρα για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
--Η δομή του κώδικα
Ο Κώδικας αποτελείται από 477 άρθρα σε 9 μέρη, που καλύπτουν:
--Χωρικό σχεδιασμό (χερσαίο και θαλάσσιο)
--Αστικές αναπλάσεις και μηχανισμούς πολεοδομίας
-- Εφαρμογή πολεοδομικών σχεδίων και απαλλοτριώσεις
-- Κανόνες δόμησης και χρήσης γης (εντός και εκτός σχεδίου)
-- Οικοδομικές άδειες και ελέγχους
-- Αυθαίρετη δόμηση
-- Επικίνδυνες οικοδομές
-- Αστική πολιτική και εθνικές στρατηγικές
-- Συλλογικά όργανα
Η συγκέντρωση όλων των χωροταξικών και πολεοδομικών διατάξεων σε έναν ενιαίο Κώδικα αποτελεί κρίσιμο βήμα για την ασφάλεια δικαίου στη δόμηση.
Πρόκειται για θεσμική τομή που απαντά σε παθογένειες δεκαετιών, θεμελιώνοντας ένα μέλλον με σαφείς κανόνες, διαφάνεια και σεβασμό προς το περιβάλλον και τον πολίτη.
Ο Κώδικας λειτουργεί ως σύγχρονο θεσμικό εργαλείο που απλοποιεί διαδικασίες, ενισχύει την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης και επιβάλλει την δίκαιη εφαρμογή ενιαίων κανόνων σε όλη την επικράτεια.