Στην Κύπρο αναζητούν τα "Ελγίνεια" των Κατεχόμενων

 
κανακαρια

Ενημερώθηκε: 31/10/22 - 20:03

Tα δικά της ελγίνεια αναζητά και Κύπρος. Πρόκειται για ιερά κειμήλια , εικόνες και ψηφιδωτά τα οποία  από ναούς στα Κατεχόμενα  τα οποία αρχαιοκάπηλοι έχουν κλέψει και τα έχουν διαθέσει σε εμπόρους τέχνης.Ενας εκ των μεγαλύτερων αρχαιοκάπηλων ο Αϊντίν Ντικμέν  έχει συλήσει πολλούς ναούς και κυρίως την Παναγία Κανακαριά  στην Καρπασία.

Ο ιστορικός ναός έχει εγκαταλειφτεί και στην Κύπρο το  Βυζαντινό  Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κύπρου αποφάσισαν  να εκδώσoυν ψηφιακό δίσκο για την εκκλησία της Παναγίας της Κανακαριάς στα Κατεχόμενα ,  προκειμένου να φέρουν  στην επιφάνεια την υπόθεση της καταστροφής των μνημείων θρησκευτικής κληρονομιάς από τους Τούρκους .

Η Παναγία Κανακαριά είναι γνωστή για τα βυζαντινά ψηφιδωτά του 6ου αιώνα μ.Χ. που βρίσκονταν στο εσωτερικό της τα οποία «επέζησαν» από τη βεβήλωση που συνέβαινε επί Εικονομαχίας τον 8ο και 9ο μ.Χ αιώνα αλλά αποκολλήθηκαν από αρχαιοκάπηλους στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Το 1991, η Κυπριακή Δημοκρατία δημοσίευσε μια σειρά γραμματοσήμων με τα ψηφιδωτά της Παναγίας Κανακαριάς ως θέμα.

Βρίσκεται στο χωριό Λιθράγκωμη της Καρπασίας,  και  είναι από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις σύλησης της χριστιανικής πολιτιστικής κληρονομιάς της νήσου. Τα απαράμιλλης τέχνης εντοίχια ψηφιδωτά αποτοιχίστηκαν μεταξύ 1978-1979 από τον Τούρκο αρχαιοκάπηλο Αϊντίν Ντικμέν , μεταφέρθηκαν στη Γερμανία και πολλά τμήματα τους πουλήθηκαν σε εμπόρους τέχνης.

Ο ναός και τα ψηφιδωτά του συντηρήθηκαν το 1973. Μετά την εκδίωξη των Ελληνοκυπρίων ως αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής του 1974, η εκκλησία έκλεισε λόγω έλλειψης χρήσης. Τα εντυπωσιακά ψηφιδωτά και το μωσαϊκό.

Αρχαιοκάπηλοι εκμεταλλεύτηκαν τις πολιτικά αβέβαιες συνθήκες μετά την τουρκική εισβολή, διέρρηξαν την εκκλησία και αφαίρεσαν σχεδόν πλήρως το μωσαϊκό από τον τοίχο. Εκτός από την Παναγία Κανακαριά, επηρεάστηκαν πολλές άλλες εκκλησίες. Τα αντικείμενα εξαφανίστηκαν.

Στην Κύπρο έγινε γνωστή η ληστεία στα τέλη του 1979 μέσω ενός τουρίστα. Το 1983 η Συλλογή Menil στο Χιούστον αγόρασε αρκετά μικρά ψηφιδωτά κομμάτια από τον Τούρκο έμπορο τέχνης του Μονάχου Αϊντίν Ντικμέν μέσω ενός μεσάζοντα, τα οποία ήταν τμήμα της μεταλλίων των αποστόλων Λουκά και Βαρθολομαίου. Δεδομένου ότι η προέλευση των κομματιών ήταν εύκολο να διευκρινιστεί, οι θησαυροί τέχνης, αφού εκτέθηκαν στις ΗΠΑ για κάποιο χρονικό διάστημα, διαβιβάστηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Το μεγαλύτερο μέρος των ψηφιδωτών είχε αρχικά κρατηθεί από τον Ντικμέν, ο οποίος προσπάθησε στη συνέχεια να βρει αγοραστή. Το 1988 αγοράστηκε έναντι 1,2 εκατομμυρίων δολαρίων ένα σημαντικό μέρος των κλοπιμαίων, τέσσερα κομμάτια μωσαϊκού, από μια έμπορο τέχνης της Ιντιάνα, την Πεγκ Γκόλντμπεργκ, που πιθανότατα δεν γνώριζε την κλοπή και στη συνέχεια προσπάθησε να πουλήσει τα κομμάτια στο Μουσείο Γκέτι στην Καλιφόρνια. Τα κλοπιμαία ανακαλύφθηκαν, ανακτήθηκαν από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου μετά από δικαστικό αγώνα και ο έμπορος τέχνης αναγκάστηκε νόμιμα να τα επιστρέψει στην Κύπρο το 1991. Τα θραύσματα δεν επέστρεψαν στην Παναγία Κανακαριά, αλλά έφτασαν στο Βυζαντινό Μουσείο Λευκωσίας.

Ο Ντικμέν καταδικάστηκε για φοροδιαφυγή για μη φορολόγηση των εμπορικών του κερδών. Το 1997  ελέγχθηκε το διαμέρισμα του Ντικμέν στο Μόναχο. Ανακαλύφθηκαν αναρίθμητοι θησαυροί τέχνης από διάφορες εκκλησίες και μοναστήρια στη Βόρεια Κύπρο, με εκτιμώμενη αξία 70 εκατομμύρια μάρκα, ήταν μια από τις μεγαλύτερες κλοπές έργων τέχνης των τελευταίων δεκαετιών. Ανάμεσα στα 260 έργα τέχνης ήταν ο Απόστολος Θωμάς, το αριστερό χέρι της Θεοτόκου και το χέρι του δεξιού Αρχαγγέλου. Μετά από πολλά χρόνια δικαστικών διαφορών ενώπιον γερμανικών δικαστηρίων, τα αντικείμενα παραδόθηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία στα τέλη της δεκαετίας του 2010.

Πληροφορίες: οrthodoxia news,archaiologia.gr, churchofcyprus.org.cy

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ