Με την απειλή εκ μέρους της Τουρκίας του “casus belli” και την παρουσία από μέρους της του λεγόμενου «τουρκολυβικού Μνημονίου», με το οποίο αγνοεί σαν να μην υπάρχει την Κρήτη, όπως ελέχθη χαρακτηριστικώς, δεν μπορεί να υπάρχει ευρωπαϊκό μέλλον για την Τουρκία, τόνισε ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Δένδιας σε συζήτηση που είχε σήμερα με τον συνάδελφο Στρατιωτικό/Διπλωματικό Συντάκτη Βασίλη Νέδο («Καθημερινή»), στο πλαίσιο της Εκθέσεως αμυντικών συστημάτων, ασφαλείας και τεχνολογίας DEFEA 2025, με θέμα : «Η νέα ελληνική πολιτική αποτροπής και η Ατζέντα 2030».
«Βεβαίως συνομιλούμε με τους Τούρκους, βεβαίως συναντιόμαστε με τους Τούρκους, αλλά δεν ξεχνάμε. Δεν μπορεί να μην μνημονεύουμε όταν συναντάμε μια χώρα ότι μας έχει εκδώσει απειλή πολέμου, να παριστάνουμε ότι αυτό δεν υπάρχει.» τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Δένδιας, ο οποίος σε άλλο σημείο υπενθύμισε προς την Άγκυρα: «…Θυμίζω ότι η Ελλάδα είναι στην πραγματικότητα μαζί με την Κυπριακή Δημοκρατία οι κυριότεροι υποστηρικτές του ευρωπαϊκού μέλλοντος της Τουρκίας. Αλλά πώς; Επί του προφανούς όρου αποδοχής του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει, δεν είναι “à la carte” η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό εγχείρημα.»
Για την Τουρκία και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την προσπάθεια εισόδου της στην ΕΕ «δια της πλαγίας οδού», μέσω του “ReArm Europe” ο κ. Δένδιας τόνισε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«…Η Ελλάδα αυτό λέει, η Ελλάδα δεν διεκδικεί να μετατραπεί η Ευρώπη σε αντιτουρκικό συνασπισμό, δεν το θέλουμε εμείς. Βεβαίως θέλουμε συνεργασία, απλώνουμε πάντοτε χείρα φιλίας και συνεργασίας προς την Τουρκία και προς όλες τις άλλες χώρες, αλλά με προϋποθέσεις και τις προϋποθέσεις δεν τις φτιάχνει η Ελλάδα.
Δεν είναι “à la carte” που επιλέξαμε εμείς, επειδή μας βολεύουν ή δεν βολεύουν κάποιον άλλον, είναι οι προϋποθέσεις που συμφώνησε η Ευρώπη για να υπάρξει ως διακριτή οντότητα, για να υπάρξει ως Ευρωπαϊκή Ένωση, για να υπάρξει ως ιστορικό εγχείρημα.
Αυτό ζητάμε και όχι στο πλαίσιο μιας ευκαιριακής ανάγκης αντιμετώπισης της οποιασδήποτε απειλής να συγκαταλέγουμε στο ιστορικό μας εγχείρημα δυνάμεις, οι οποίες έχουν αντίθετη πορεία και στην πραγματικότητα το απειλούν.»
Και πρόσθεσε ο ΥΕΘΑ: «…Βέβαια προσπαθεί (= να εκμεταλλευτεί την καλή ατμόσφαιρα που υπάρχει στα ελληνοτουρκικά), αυτό είναι προφανές. Αλλά εγώ άκουσα με χαρά προχθές να υπάρχει επιστροφή σαφώς και η δήλωση ότι η Τουρκία μας απειλεί με το “casus belli”. Δεν μπορεί να τα ξεχνάμε αυτά τα πράγματα κ. Νέδο.
Βεβαίως συνομιλούμε με τους Τούρκους, βεβαίως συναντιόμαστε με τους Τούρκους, αλλά δεν ξεχνάμε. Δεν μπορεί να μην μνημονεύουμε όταν συναντάμε μια χώρα ότι μας έχει εκδώσει απειλή πολέμου, να παριστάνουμε ότι αυτό δεν υπάρχει.
Δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι υπάρχει το «Τουρκολιβυκό Μνημόνιο», το οποίο είναι κατά της κοινής λογικής όχι του δικαίου της θάλασσας, της απλής κοινής λογικής. Ένα μνημόνιο που περνάει πάνω από την Κρήτη σαν να μην υπήρχε. Λέω πάντα είναι σαν η Ελλάδα να συνεννοηθεί με την Ισπανία και να συμφωνήσει την διανομή της Μεσογείου θεωρώντας ότι η Σικελία δεν υπάρχει.
Τώρα, αυτά τα πράγματα δεν αντέχουν σε κριτική. Δεν μπορούμε να παριστάνουμε ότι δεν υπάρχουν. Μακάρι η Τουρκία να τα βγάλει από το τραπέζι.
Θυμίζω ότι η Ελλάδα είναι στην πραγματικότητα μαζί με την Κυπριακή Δημοκρατία οι κυριότεροι υποστηρικτές του ευρωπαϊκού μέλλοντος της Τουρκίας. Αλλά πώς; Επί του προφανούς όρου αποδοχής του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει, δεν είναι “à la carte” η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό εγχείρημα.»
Αναφορικώς με το τι είναι η νέα Γενική Γραμματεία Εθνικής Ασφαλείας και ποια η αποστολή της, ο κ. Δένδιας τόνισε: «Η Γενική Γραμματεία Εθνικής Ασφάλειας έχει έναν άλλο ρόλο. Δεν έχει αυτόν τον ρόλο. Έχει ένα ρόλο να καλύψει κενά που υπάρχουν σε θέματα εσωτερικού συντονισμού μεταξύ Υπουργείων και επίσης απειλών, οι οποίες καλύπτουν έναν ευρύτερο χώρο από τον χώρο στενά του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.»
Αναφορικώς με τον τρόπο επιλογής των διαφόρων επί μέρους εξοπλιστικών προγραμμάτων ο ΥΕΘΑ τόνισε – μεταξύ άλλων – τα εξής:
«…Το πρώτο, ότι το συγκεκριμένο εξοπλιστικό πέραν της πρωτοπορίας του - είναι η πρώτη φορά που γίνεται - έχει άλλες δύο παραμέτρους. Το ένα είναι ότι είναι εντός δεδομένων δημοσιονομικού χώρου, δεν οδηγεί τη χώρα στα βράχια. Είναι μέσα και περιορίζεται από το δημοσιονομικό χώρο που έχει η πατρίδα μας. Και δεύτερον, είναι προτεραιοποιημένο. Δεν είναι ένα τεράστιο σύνολο που ο Α/ΓΕΕΘΑ, ο Υπουργός, οι Αρχηγοί διαλέγουν το ένα και αφήνουν το άλλο και μετά αν δεν τους αρέσει και το ξανακάνουν ανάποδα. Υπάρχει προτεραιοποίηση. Και η προτεραιοποίηση υπηρετεί τον ευρύτερο αμυντικό σχεδιασμό. Υπάρχει λοιπόν δεδομένος δημοσιονομικός χώρος και προτεραιοποίηση. Απαραίτητες οικονομικές παράμετροι δεν θυμάμαι να υπήρχαν στο παρελθόν.
Δεύτερον, ως προς το ζήτημα της εξοικονόμησης βάσει της ομογενοποίησης. Πήρα κατά την διάρκεια της θητείας μου μη δημοφιλείς αποφάσεις. Αποφάσεις, όμως, που μου εισηγήθηκε, στο παράδειγμα που χρησιμοποιώ, η Ελληνική Αεροπορία, ο Α/ΓΕΑ. «Κατεβάσαμε» τα F-4, διότι δεν μπορούμε να υπηρετούμε πολλούς τύπους. Διατυπώσαμε την άποψη ότι αν βρούμε αγοραστή θα πουλήσουμε τα “Mirage 2005” και θα αποκτήσουμε λιγότερα αλλά πολλαπλάσιας ισχύος σύγχρονα αεροπλάνα ώστε να καταλήξουμε να έχουμε τρεις τύπους. Τα F-16 Block 50 μελετάμε να τα κάνουμε και αυτά “Viper” ώστε να έχουμε ένα τύπο F- 16. Έχουμε απόλυτη επίγνωση ότι η πολυτυπία δεν βοηθάει. Όμως δεν μπορώ να σας πω ότι δεν καλούμαστε να θεραπεύσουμε επιλογές που δεν είναι δικές μας. Βεβαίως μία μικρή χώρα με δεδομένο σχετικά μικρό προϋπολογισμό, μην κοροϊδευόμαστε, η γειτονική μας Τουρκία έχει δέκα φορές τον δικό μας προϋπολογισμό, πρέπει να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας. Αυτό εξυπηρετεί και η συγχώνευση στρατοπέδων, αυτό εξυπηρετεί και η συγχώνευση Μονάδων. Και βεβαίως είναι λάθος όσοι πιστεύουν ότι αυτό μειώνει την ισχύ. Την αυξάνει την ισχύ, πέραν ότι η ισχυρή οικονομία είναι ισχύς από μόνη της, αλλά και ως αποτύπωμα, στενά αμυντικό αποτύπωμα, το αυξάνει.»
Για το αν η εγχώρια αμυντική βιομηχανία μπορεί να συμμετάσχει σε μεγάλα ευρωπαϊκά προγράμματα, ο κ. Δένδιας ήταν σαφής: «…Όχι, όχι και βέβαια έχουμε τη δυνατότητα να συμμετέχουμε σε μεγάλα ευρωπαϊκά προγράμματα και αυτό το αποδείξαμε. Παράδειγμα οι “Belharra”, μπορούμε να φτιάξουμε πολύ μεγαλύτερα τμήματα από αυτές τις φρεγάτες. Θέλετε να πάμε και πιο φιλόδοξα; Μπορούμε να είμαστε κατασκευαστές της επόμενης γενιάς πλοίων του αμερικανικού ναυτικού των “Constellation” ή μπορούμε επίσης να είμαστε κατασκευαστές της επόμενης γενιάς “Belharra”. Βεβαίως έχουμε δυνατότητες, απλώς πάντοτε βλέπαμε τον εαυτό μας σε ένα πολύ περιορισμένο πλαίσιο. Χρειάζεται να αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση και να ανοιχτούμε στην παγκόσμια αγορά, όπως μπορούμε κι όπως έχουμε τη δυνατότητα.
Και βλέπω με μεγάλη χαρά επίσης ότι υπάρχει, μια και το συζητάμε, μια αναγέννηση της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία προφανώς δεν μπορεί να ζήσει μόνο από τις παραγγελίες του Πολεμικού Ναυτικού, είναι αδιέξοδο αυτό…»
Αναφορικώς με το λεγόμενο «Θόλο του Αχιλλέα» και της συμμετοχής σε αυτό της εγχωρίου αμυντικής βιομηχανίας σε ποσοστό 25%, όπως έχει τονίσει ο ΥΕΘΑ, ο κ. Δένδιας σημείωσε: «…Και βέβαια μπορεί. Και βέβαια μπορεί! Όλα αυτά, ένα απλό παράδειγμα. Όλα αυτά τα συστήματα θα μεταφέρονται από οχήματα. Θα μεταφέρονται από πλατφόρμες. Ποιος θα τις κατασκευάσει; Είναι ανάγκη να τις φέρουμε απέξω; Δεν μπορούμε; Και βέβαια μπορούμε.
Επίσης ό,τι κατασκευαστεί έστω και αν υπάρχει ξένη τεχνογνωσία είναι ανάγκη να κατασκευαστεί στο εξωτερικό; Δεν μπορεί να κατασκευαστεί εδώ; Είμαστε μια χώρα μέλος της ΕΕ εάν μια τρίτη χώρα θέλει να μπει σε αυτή την αγορά, τη μεγάλη αγορά της ΕΕ δεν είναι λογικό αυτά τα συστήματα να τα κατασκευάσει στην Ελλάδα;
Φανταστείτε τι μεταφορά τεχνογνωσίας σημαίνει αυτό για εμάς. Βεβαίως μπορούμε…Αλλά επειδή κανείς πρέπει να είναι ρεαλιστής σε πρώτη φάση και να επιτρέψει στην αγορά να ξεπεράσει τις προσδοκίες του, στην πραγματικότητα για αυτό τοποθετηθήκαμε στο 25%. Και ξαναλέω, δεν είναι οριζόντιο, δεν είναι κάθε πρόγραμμα 25%. Αυτό είναι αστείο. Όμως συνολικά πρέπει να το φτάσουμε το 25% και να το ξεπεράσουμε.»