Η Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία έχει «δομηθεί για έναν κόσμο που πλέον εξαφανίζεται», υπογραμμίζοντας ότι η ΕΕ χρειάζεται βαθιές μεταρρυθμίσεις ώστε να ενισχύσει την ανάπτυξη και να αποφύγει περαιτέρω οικονομική υποβάθμιση.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ σημείωσε πως η μεγάλη εξάρτηση της Ευρώπης από το παγκόσμιο εμπόριο την έχει κάνει ιδιαίτερα εκτεθειμένη, την ώρα που βασικοί εμπορικοί εταίροι απομακρύνονται από πρακτικές που στο παρελθόν ενίσχυαν τις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει οδηγήσει μια ευρύτερη στροφή προς τον προστατευτισμό, επιβάλλοντας αυξημένους δασμούς σχεδόν σε όλους τους εμπορικούς του εταίρους, ενώ η Κίνα αξιοποιεί την κυριαρχία της σε κρίσιμες πρώτες ύλες και προϊόντα ως μέσο πίεσης.
Η Λαγκάρντ υπογράμμισε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε θέση αδυναμίας, καθώς εξαρτάται από τρίτες χώρες τόσο για την ασφάλειά της όσο και για την προμήθεια βασικών υλικών. Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην κινεζική κυριαρχία στις σπάνιες γαίες – απαραίτητες για ηλεκτρικούς κινητήρες και ανεμογεννήτριες – και στη μεγάλη εξάρτηση από τα τσιπ ισχύος της Nexperia, η έλλειψη των οποίων μπορεί να διαταράξει τη διεθνή αυτοκινητοβιομηχανία.
Μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Τραπεζικό Συνέδριο στη Φρανκφούρτη, τόνισε ότι η ΕΕ δεν αντιμετώπισε εγκαίρως τα εσωτερικά της προβλήματα. Αντίθετα, οι διαρθρωτικές αδυναμίες της «ροκανίζουν σταδιακά» την ανάπτυξη, με κάθε νέο σοκ να την ωθεί σε χαμηλότερη τροχιά.
Επεσήμανε επίσης ότι η ενιαία αγορά έχει παραμείνει στάσιμη, ιδιαίτερα σε τομείς που θα καθορίσουν το μέλλον, όπως η ψηφιακή τεχνολογία, η τεχνητή νοημοσύνη και οι κεφαλαιαγορές, οι οποίες θα χρηματοδοτήσουν την επερχόμενη ανάπτυξη.
Η Ευρώπη, πρόσθεσε, βρίσκεται σε έναν «φαύλο κύκλο», καθώς οι ευρωπαϊκές αποταμιεύσεις κατευθύνονται σε αμερικανικές μετοχές, συμβάλλοντας στη γρηγορότερη ανάπτυξη των ΗΠΑ και οδηγώντας σε ευρωπαϊκή στασιμότητα και αυξανόμενη εξάρτηση από εξωτερικούς παράγοντες.
Παρά τις δυσκολίες, η Λαγκάρντ αναγνώρισε ορισμένα πλεονεκτήματα της Ευρώπης, όπως μια ανθεκτική αγορά εργασίας, αυξημένες επενδύσεις στην ψηφιακή μετάβαση και υψηλότερες δημόσιες δαπάνες – ιδιαίτερα στην άμυνα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία – που λειτουργούν ως αντίβαρο στις πιέσεις.
Για την ανάκαμψη, πρότεινε τη μείωση των εμποδίων στο ενδοευρωπαϊκό εμπόριο υπηρεσιών και αγαθών. Σύμφωνα με μελέτη της ΕΚΤ, τα σημερινά εμπόδια αντιστοιχούν σε δασμούς 100% στις υπηρεσίες και 65% στα προϊόντα. Η ευθυγράμμισή τους με το επίπεδο της Ολλανδίας θα αντιστάθμιζε πλήρως την επίδραση των αμερικανικών δασμών.
Επίσης, ζήτησε την αμοιβαία αναγνώριση των αδειοδοτημένων εταιρειών ώστε, με μία μόνο άδεια σε κράτος-μέλος, να μπορούν να δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την Ένωση. Πρότεινε δε την υιοθέτηση ειδικής πλειοψηφίας σε φορολογικά ζητήματα, ώστε να μη μπορεί ένα μόνο κράτος να μπλοκάρει αλλαγές.
Τα οφέλη, όπως είπε, θα περιελάμβαναν την εναρμόνιση του ΦΠΑ, διευκολύνοντας τις μικρότερες επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν στην ενιαία αγορά χωρίς να πρέπει να συμμορφώνονται με 27 διαφορετικά συστήματα φορολόγησης.