Λίγες μόνο ώρες πριν τις ρωσο-ουκρανικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη πολλά πράγματα παραμένουν ασαφή, θέτοντας ακόμη και την πραγματοποίηση της συνάντησης σε αμφιβολία.
Οι ρωσο-ουκρανικές διαπραγματεύσεις αναμένεται να λάβουν χώρα στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη 15 Μαΐου. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε στις 14 Μαΐου ότι η μορφή τους «δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί». Σημειώνεται πως πρόκειται για τις πρώτες απευθείας συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου από την άνοιξη του 2022, όταν οι δύο πλευρές προσπάθησαν να συμφωνήσουν σε κατάπαυση του πυρός τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου. Από τις αρχές του 2025, υπό την πίεση της κυβέρνησης του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, η Ρωσία και η Ουκρανία ξεκίνησαν διάλογο - αλλά μέχρι στιγμής ήταν έμμεσος, με εκπροσώπους των αντιμαχόμενων χωρών να συναντώνται χωριστά με τους Αμερικανούς. Στο μεταξύ, Αμερικανοί εκπρόσωποι αναμένεται να έρθουν στην Τουρκία, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές αν θα παρευρεθούν άμεσα στις συναντήσεις μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών.
Δεν είναι ωστόσο σαφές ποιος θα συμμετάσχει στις συνομιλίες από τη Ρωσία. Το κύριο ερώτημα είναι αν θα παρευρεθεί ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν. Το Κρεμλίνο αρνείται κατηγορηματικά να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, καθώς και να αποκαλύψει τη σύνθεση της ρωσικής αντιπροσωπείας. Σε ενημέρωση στις 13 Μαΐου, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η σύνθεση της ρωσικής αντιπροσωπείας θα ανακοινωθεί «μόλις ο πρόεδρος το κρίνει απαραίτητο». Μια ημέρα αργότερα, δήλωσε ότι «τίποτα δεν έχει αλλάξει σε αυτό το σχέδιο» και «μέχρι στιγμής δεν έχει δοθεί καμία εντολή (για τη δημοσιοποίηση της σύνθεσης της αντιπροσωπείας)».
Η Washington Post, επικαλούμενη έναν ανώνυμο «πρώην υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Κρεμλίνου», μετέδωσε το βράδυ της 13ης Μαΐου ότι ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου Γιούρι Ουσακόφ θα εκπροσωπούσαν τη Ρωσία. Ο ίδιος ο Ουσακόφ αρνήθηκε να απαντήσει σε άμεση ερώτηση το απόγευμα της 14ης Μαΐου σχετικά με το αν θα παραστεί στις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη. Η ρωσική εφημερίδα «Kommersant» έγραψε το βράδυ της 14ης Μαΐου, χωρίς να επικαλείται συγκεκριμένη πηγή, ότι ο Λαβρόφ δεν θα είναι στην αντιπροσωπεία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι από τη μεριά του θα μεταβεί οπωσδήποτε στην Τουρκία - το δήλωσε εξάλλου ο ίδιος αμέσως μόλις ο Πούτιν έκανε την πρότασή του για συνομιλίες. Ο Ουκρανός πρόεδρος σκοπεύει να συζητήσει μια κατάπαυση του πυρός και μια ανταλλαγή κρατουμένων. Παράλληλα, ο Ζελένσκι έχει τονίσει ότι ο Πούτιν είναι το μόνο πρόσωπο με το οποίο είναι έτοιμος να συνομιλήσει πρόσωπο με πρόσωπο από τη ρωσική πλευρά.
Στο μεταξύ, ο Ζελένσκι θα πετάξει πρώτα στην Άγκυρα και όχι στην Κωνσταντινούπολη και θα συναντηθεί εκεί με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν - και, προφανώς, θα περιμένει νέα από τον Πούτιν. «Για να μη παίζει η Ρωσική Ομοσπονδία με τις πόλεις και πει ότι ο Πούτιν δεν είναι έτοιμος να πετάξει στην Άγκυρα, αλλά μόνο στην Κωνσταντινούπολη, θέλω αμέσως να πω ότι αν ο Πούτιν πετάξει στην Κωνσταντινούπολη και όχι στην τουρκική πρωτεύουσα, έχω ενημερώσει τον πρόεδρο Ερντογάν και η τουρκική πλευρά είναι έτοιμη, ο Ερντογάν και εγώ θα πετάξουμε στην Κωνσταντινούπολη», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Δεν είναι γνωστό ποιος θα μιλήσει με τους Ρώσους αντί του Ζελένσκι αν δεν έρθει ο Πούτιν. Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σιμπίχα βρίσκεται ήδη στην Τουρκία - πέταξε στην Αττάλεια για να συμμετάσχει σε άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.
Από τις ΗΠΑ, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, καθώς και πιθανότατα ένας άλλος ειδικός απεσταλμένος, ο Κιθ Κέλογκ, θα ταξιδέψουν στην Τουρκία. Ο Ρούμπιο και ο Γουίτκοφ θα φτάσουν στην Κωνσταντινούπολη στις 16 Μαΐου - και όχι στις 15. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι είναι επίσης πρόθυμος να έρθει στην Κωνσταντινούπολη. Αλλά, όπως διευκρίνισε ο Κέλογκ, αυτό θα συμβεί μόνο αν ταξιδέψει εκεί ο Πούτιν. Ο Τραμπ βρίσκεται επί του παρόντος σε ταξίδι στη Μέση Ανατολή, το οποίο έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί στις 15 Μαΐου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στις 14 Μαΐου, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι είναι «απασχολημένος», αλλά δήλωσε πρόθυμος να αλλάξει το πρόγραμμά του αν χρειαστεί για να «σώσει ζωές». Είπε επίσης ότι δεν γνωρίζει ακόμη αν ο Πούτιν θα έρθει στην Τουρκία. «Θα ήθελε να είμαι εκεί και είναι πιθανό... Δεν ξέρω αν θα είναι εκεί αν δεν είμαι εκεί. Θα το μάθουμε», δήλωσε ο Τραμπ.
Οι συνομιλίες προγραμματίστηκαν σε λιγότερο από μία εβδομάδα - ούτε η Μόσχα, το Κίεβο ούτε η Ουάσινγκτον είχαν μιλήσει δημοσίως για τέτοια σχέδια στις αρχές Μαΐου. Στις 8 Μαΐου, αμέσως μετά την επικύρωση από το ουκρανικό κοινοβούλιο της συμφωνίας για τα ορυκτά με τις ΗΠΑ, ο Τραμπ υπενθύμισε και πάλι την πρωτοβουλία του για κατάπαυση του πυρός 30 ημερών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Ο Πούτιν είχε δηλώσει προηγουμένως ότι συμφωνεί σε μια τέτοια εκεχειρία, «αλλά υπάρχουν αποχρώσεις» - με άλλα λόγια, απάντησε ουσιαστικά λέγοντας όχι. Στις 11 Μαΐου, αφού οι Ευρωπαίοι ηγέτες επισκέφθηκαν το Κίεβο, απαίτησαν από τη Ρωσία να συμφωνήσει αμέσως σε κατάπαυση του πυρός, απειλώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση θα επιβάλουν νέες σκληρές κυρώσεις.
Λίγες ώρες αργότερα, το βράδυ της 11ης Μαΐου, ο Πούτιν πρότεινε στην Ουκρανία να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη (η ρωσική πλευρά τις παρουσιάζει ως συνέχεια εκείνων που διακόπηκαν το 2022). Παράλληλα, ο Ρώσος πρόεδρος δεν αναφέρθηκε σε κατάπαυση του πυρός.
Στις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη το 2022, η Ρωσία και η Ουκρανία βρέθηκαν κοντά στην επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας. Το σχέδιό της, το οποίο δεν υπογράφηκε ποτέ, καταρτίστηκε στις 15 Απριλίου. Δύο χρόνια αργότερα, το κείμενο δημοσιεύθηκε στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. Το έγγραφο προέβλεπε την απαγόρευση της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τη μείωση των ενόπλων δυνάμεών της με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Κίνα και τη Ρωσία. Η Ουκρανία όφειλε να δεσμευτεί ότι δεν θα προσπαθούσε να ανακτήσει στρατιωτικά την Κριμαία, ενώ το καθεστώς των αυτοανακηρυγμένων «Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ» (τότε δεν είχαν ακόμη προσαρτηθεί από τη Ρωσία) θα αποτελούσε αντικείμενο ξεχωριστών διαπραγματεύσεων μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι. Το καλοκαίρι του 2022, αφού οι κύριες συνομιλίες κατέρρευσαν, οι δύο πλευρές κατάφεραν να συμφωνήσουν σε μια «συμφωνία για τα σιτηρά» - μια συμφωνία που επέτρεπε στην Ουκρανία να εξάγει ελεύθερα σιτηρά μέσω των λιμανιών της στη Μαύρη Θάλασσα για ένα έτος. Η Μόσχα και το Κίεβο δεν υπέγραψαν αυτή τη συμφωνία μεταξύ τους, αλλά ξεχωριστά με τους διαμεσολαβητές, την Τουρκία και τον ΟΗΕ.
Πηγή: skai.gr